Hava kirliliği potansiyeli
Hava kirliliği suyla yün yıkama işlemleri için önemli bir sorun değildir. Ancak kullanılan çamur arıtma sistemine bağlı olarak belirli kirleticiler, özellikle de toz ve koku oluşur.
Çözücü ile yapak yıkaması
Çözücü ile yapak yıkama sistemlerinde, örneğin Wooltech sisteminde çözücü olarak trikloretilen kullanılır. Trikloretilen biobozunurluğu olmayan kalıcı bir maddedir. Dökülmeler, lif üzerindeki kalıntılar, vb. hesaplanmayan çözücü kayıpları, çözücünün yok edilmesine yönelik yeterli arıtma olmaması durumunda toprak ve yeraltı suyunda ciddi kirlilik sorunlarına neden olan difüz emisyonlara yol açabilmektedir.
Su ve enerji tüketimiyle ilgili olarak, çözücü ile yapak yıkama sistemleri, su kullanılarak yapılan tipik yapak yıkama işlemlerine nazaran daha düşük tüketim seviyeleri göstermektedir.
Pamuk ve keten
Ham pamuk, yünden çok daha temiz bir ham liftir ve başlangıç işlemleri genelde kuru yapılmaktadır. Lifler iplik işletmesine preslenmiş balyalar halinde alınmaktadır. Lifler derecelerine göre ayrılmakta, kir partiküllerini uzaklaştırmak için temizlenmekte ve farklı balyalardan gelen lifler, lif karışımının homojenliğini geliştirmek amacıyla harmanlanmaktadır. Ayırma ve temizleme işlemleri, harman-hallaç olarak bilinen makinelerde yapılmaktadır.
Ketende, liflerin keten saplarından ayrılması farklı basamaklarda yapılmaktadır. Mahsulün toplanmasından (koparma) sonra keten havuzlanır (çiy havuzlaması, su havuzlaması, enzimatik, mikrobiyotik, buharlı veya kimyasal havuzlama). Havuzlama, atık suyunda yüksek seviyede KOİ ve BOİ’ye sebep olan yaş bir işlemdir: bu aşamada pektinik ve hemiselülozik maddeler parçalanmaktadırlar. Eğirmeden önce yapılan mekanik işlemlerle fitiller oluşturulmaktadırlar.
Çevresel Konular
Temel çevre sorunu yün açma ile ilgilidir. Bu, açma işleminden sonra kalan tek katı atığın tohum kalıntıları olduğu, yönetilmesi kolay, mekanik ve kuru bir süreçtir. Ketende ise, çevre sorunları lifin ayrılması için kullanılan prosese bağlı olarak ortaya çıkar. Genellikle bazı durumlarda KOİ ve BOİ içeriği yüksek olan atık su deşarjlarıına neden olabilir.
İpek
İpek üretimi için ipek böceği buhar ile öldürülmekte ve filament kozadan direkt olarak sağılmaktadır. İpek zamkının ve diğer organik safsızlıkların uzaklaştırılması için, filamentlere ön terbiye işlemleri uygulanmaktadır.
Çevresel konular
İpek hazırlama sürecinde anlamlı bir çevresel sorun ortaya çıkmamaktadır.
Dostları ilə paylaş: |