Eşleştirme Projesi tr 08 ib en 03

Aktif ve Pasif Numune Alma Teknikleri (ör; torbalar, muhafaza kapları, tüpler ve rozetler)

Pasif bir numune alıcısı, atmosferden gaz veya buhar halindeki kirleticilerin numunelerini, statik bir hava katmanı aracılığıyla difüzyon veya bir zarın içinden geçme gibi fiziksel olan, fakat havanın alıcı içinde aktif hareket etmesini kapsamayan bir prosesle kontrol altında tutulan bir oranda alabilen bir cihazdır. Bu pasif numune alıcı türü, halka şeklindeki veya aerosol aşındırıcılarla karıştırılmamalıdır. Bu aşındırıcılar, gaz veya buharları toplamak için yalnızca difüzyona değil, aynı zamanda halka şeklindeki girişten geçerek numune alıcıya (aktif numune alıcı) eş zamanlı olarak pompalanmakta olan söz konusu havaya dayanır. Pasif numune alma işleminin kuramsal esas, Fick’in ilk difüzyon kanununun türevleri arasındadır. Bu durum, numune alıcının kütlesel alımını konsantrasyon değişkeni, maruz kalma süresi ve kirletici atmosfere maruz kalan numune alma alanıyla ilişkilendiren ifadelerin ortaya çıkmasıyla sonuçlanır.

Bir pompanın numune alıcıya hava çekmesini zorunlu kılan aktif numune alma işlemi çeşitli ortamlar aracılığıyla gerçekleştirilir. Muhafaza kapları, poşetler ve kutuların tamamı, aktif örnekleme için veri toplama cihazlarının çeşitleridir. Pasif numune alma işlemi için rozetler ve kutular en yaygın olarak kullanılan toplama cihazlarıdır.

Numune alma poşetleri, havadaki gaz numunelerini toplamanın uygun ve kesin bir yoludur. Poşet halindeki en yaygın numune alma cihazı Tedlar poşetidir. Tedlar, poşetin içine ve dışına gaz sızdırmaya karşı dayanıklı olup, bu özelliğiyle numune bütünlüğü sağlar. Tedlar, -70° ila 100°C arasında sürekli kullanım için onaylanmıştır ve çeşitli sayıda kimyasallara karşı tepkisizdir. Bir hava numunesiyle doldurulduktan sonra poşetin analiz edilmek üzere laboratuara gönderilmesi gerekir.

Muhafaza kapları, gaz numuneleri toplamanın başka bir yöntemidir. Muhafaza kapları, VOC’ların toplanması, depolanması ve analiz edilmesini düzenlemek için özel olarak tasarlanmış ve işlem görmüştür. Muhafaza kaplarının şekli küre biçiminde veya silindirik olup, paslanmaz çelikten yapılmıştır. Numune alma poşetleri gibi muhafaza kapları da doldurulduktan sonra analiz edilmek üzere laboratuara gönderilmelidir. Numune incelendikten sonra muhafaza kapları temizlenebilir. Temiz olduklarından ve yetkili bir laboratuar tarafından ön boşaltımlarının yapıldığından emin olunduktan sonra ek numune alımı için sahaya geri gönder ilebilirler. Tek bir muhafaza kabı numunesinden çok sayıda bileşik (50’nin üzerinde) analiz edilebilir.

Aktif numune alım arenasındaki başka bir araç ise sorbent tüpleri/kutulardır. Tüp/kutu açılmak, bir hava pompasına bağlanmak ve tüpten havayı çekmek suretiyle numune alınır. Havadan kaynaklanan kimyasallar, sorbentin yüzeyinde hapsolur ve daha sonra tüp/kutu kapatılır ve analiz edilmek üzere laboratuara gönderilir.

Pasif veya difüzyonla numune alma cihazları, hava numunesi almak için basit, güvenilir ve düşük maliyetli bir yöntemdir. Genellikle küçük ve hafif olup, klipsli rozetler, tüpler ve parçalar şeklinde gelirler. Tasarımları sayesinde pasif numune alma cihazları,ön taraftaki hız ve ters difüzyon gibi aktif numune almayla bağlantılı olmayan faktörlere maruz kalırlar. Bu numune alma cihazları aynı zamanda içerisinde bir sorbent materyaline sahip olup, bir kez kullanıldıktan sonra analiz edilmek üzere laboratuara gönderilmeleri gerekir.

Numune alma poşetleri Muhafaza kabı numune alma donanımı

Tüp numune alma donanımı Rozet tipi numune alma cihazları