Etik; insanların kurduğu bireysel ve toplumsal ilişkilerin temelini oluşturan değerleri, normları, kuralları, DOĞRU-YANLIŞ ya da İYİ-KÖTÜ gibi ahlaksal açıdan araştıran bir felsefe disiplinidir
Etik; insanların kurduğu bireysel ve toplumsal ilişkilerin temelini oluşturan değerleri, normları, kuralları, DOĞRU-YANLIŞ ya da İYİ-KÖTÜ gibi ahlaksal açıdan araştıran bir felsefe disiplinidir
Basit bir anlatımla etik, doğru ve yanlış ölçütleridir.
ETİK VE AHLAK: Aslında etik ve ahlak birbirinden farklı kavramlardır. Ancak pek çok bu kavramların aynı anlamda kullanıldığını görmekteyiz.
Etik ve ahlakın özdeş olmamasının nedeni, etiğin ahlak felsefesi olması ,ahlakın ise etiğin araştırma konusu olmasındandır.
Etik kuramlar, ahlakın özü, kökeni ve toplumsal yaşamdaki işlevinin yanı sıra , insanların bir arada yaşayabilmelerinin gerekleri, toplumsal yaşamın normları ve değerleri kişilerle toplum arasındaki ilişkiler, bireysel yaşamın amacı ve anlamı üstüne görüşleri dile getirir.
Ahlak geniş tabanlı ve nasıl davranılması gerektiğine ilişkin yazılı olmayan standartları belirler.
Etik ise ; kuralların açık ve belirli alana ilişkin yazılı kuralları içermesi beklenir. ÖRNEK: Sanat etiği, tıp etiği, çevre, eğitim etiği…vb…
Hukuk ve Etik aynı değerlere, ilkelere dayanır.
Hukuk ve Etik aynı değerlere, ilkelere dayanır.
Adalet (adil olma hakça davranma)
Eşitlik-Tarafsızlık (eşit davranma, nesnellik,ehliyeti-liyakatı esas alma)
Doğruluk-Dürüstlük (içi dışı bir olma, “hilesiz” olma)
Sorumluluk (bencillik ve kişisel çıkarlardan uzak olma, sorumlu davranma)
Tüm bu gelişmeler, yasaların ötesinde ya da henüz yasalarca ele alınmamış ya da alınması pek de pratik olamayabilecek düzenlemeler için Etik Standartlar ve Kurallar’a ihtiyaç yaratmıştır. Yasanın bittiği yerde etik devreye girmelidir.
Tüm bu gelişmeler, yasaların ötesinde ya da henüz yasalarca ele alınmamış ya da alınması pek de pratik olamayabilecek düzenlemeler için Etik Standartlar ve Kurallar’a ihtiyaç yaratmıştır. Yasanın bittiği yerde etik devreye girmelidir.
Yolsuzlukla ilgili bir çok denetim mekanizması bulunmaktadır!
Buna rağmen yolsuzluk olgusu ortadan kalkmamaktadır!
Bütün denetim mekanizmaları yolsuzluk ortaya çıktıktan sonra onu tespit etmeye yöneliktir.
Bütün denetim mekanizmaları yolsuzluk ortaya çıktıktan sonra onu tespit etmeye yöneliktir.
Yolsuzluğu ortaya çıkmadan önlemeye yönelik bir araç gerekli: ETİK
Günümüzde, yalnız kamu yönetiminde değil, toplumun her alanında genel anlamda etik problemlerle karşı karşıya bulunuyoruz.
ETİĞİ ANLAMAK
ETİĞİ ANLAMAK
Etik, bireylere “işlerin nasıl yapılması gerektiğini” belirlemede yardımcı olan yol gösterici değerler, ilkeler ve standartlardır.
Etik, insanların değerlere dayalı kararlar verdiği bir süreçtir.
Hepimizin kendi değerlerimize bağlı olarak, çeşitli durumları yorumladığımız ve tepki verdiğimiz içsel ve öznel bir dünyası vardır.
Dünyanın her ülkesindeki kamu görevlileri işyerlerinde etik kararlar alırken –kaçınılmaz olarak kısmen de olsa kendi kişisel değerlerine başvururlar. Bireyler, bulundukları ortamlara bağlı olarak farklı değerlere öncelik verebilirler.
Dünyanın her ülkesindeki kamu görevlileri işyerlerinde etik kararlar alırken –kaçınılmaz olarak kısmen de olsa kendi kişisel değerlerine başvururlar. Bireyler, bulundukları ortamlara bağlı olarak farklı değerlere öncelik verebilirler.
Bazen kurumsal değerler, kişisel değerlerle çatışabilmektedir.
Etik karar alma süreci, kamu görevlilerinin, kurumsal değerlerin hangi durumlarda kişisel değerlerden önce gelmesi gerektiğini anlamalarına yardımcı olur.
NİÇİN ETİK:
NİÇİN ETİK:
Dünya ülkelerinin pek çoğunda kamu yönetiminde “yolsuzluk”, “kötü yönetim” ve “çıkar çatışması” ana başlıkları altında toplanabilecek “yozlaşma ve etik-dışı davranış sorunları”nın yaygınlık kazanması ve halkın Devlete ve kamu bürokrasisine olan güveninin sarsılması ve kamu yönetiminin saygınlığının kaybolması gibi olumsuz gelişmeler karşısında, halkın Devlete olan güvenini yeniden tesis ederek kamu yönetiminin saygınlığını korumak “küresel bir reform kaygısı” haline gelmiştir.
Bu küresel soruna tepki olarak, etik davranış ilkelerini belirlemek ve bunlara uyulmasını denetleyecek kurumsal yapılar oluşturmak, yani kısaca “ETİK ALTYAPI” kurmak konusunda uluslararası bir trend oluşmuştur.
1982 T.C. Anayasası
1965 tarih ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu (DMK)
1981 tarih ve 2531 sayılı Kamu Görevlerinden Ayrılanların Yapamayacakları İşler Hakkında Kanun
1990 tarih ve 3628 sayılı Mal Bildiriminde Bulunulması, Rüşvet ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanunu