EtkiLİ İletiŞİm volkan Yönten

ETKİLİ İLETİŞİM

• Volkan Yönten

• Uzman Psikolojik Danışman

• Başkent Üniversitesi

• Psikolojik Danışma ve Rehberlik Merkezi

İLETİŞİM

• Duygu, düşünce veya bilgilerin akla gelebilecek her türlü yolla başkalarına aktarılmasına İLETİŞİM denir.

• Amaç “ANLATMAK“ ve “ANLAŞILMAK” tır.

KENDİNİ İFADE ETMEK

• Kişinin kendini değerlendirmesi ve

• kendini karşısındakine doğru anlatmak için

• ÇABA

• KENDİNİ TANIMA

• DUYGU
• DÜŞÜNCE

KENDİNİ TANIMA PENCERESİ

KENDİNİ TANIMA PENCERESİ

KENDİNİ TANIMA PENCERESİ

PEKİ AÇIK ALANIMIZIN GENİŞ OLMASI NE DEMEK ?

• DUYGU VE DÜŞÜNCELERİMİZİ

• PAYLAŞMAKTIR.

• PEKİ KENDİ DUYGU VE

• DÜŞÜNCELERİMİZİ DOĞRU ALGILIYOR

• MUYUZ?

DUYGU VE DÜŞÜNCE

• “Ahmet Ayşe’ yi kızdırdı.”

• “Beni çok fena korkuttun.”

• “Beni üzmekten çok zevk alıyorsun, değil mi?”

• “Bak gene kafamı bozuyorsun.”

• “Sinirlendirme beni.”

• DUYGUNUN NEDENİ NE?

DUYGU-DÜŞÜNCE-DAVRANIŞ ARASINDAKİ BAĞLANTI

ÖRNEK

• DURUM DÜŞÜNCE DUYGU DAVRANIŞ

• Sınavdayım Hata yapmamalıyım kaygı Soruları doğru

• Eğer düşük not alırsam sıkıntı dürüst okumadan

• bu sonum olur. umutsuzluk cevaplamaya çalışmak

• Asla düzeltemem

ÖRNEK

• DURUM DÜŞÜNCE DUYGU DAVRANIŞ

• Sınavdayım Şu anda kaygılıyım, rahatlama Soruları daha dikkatli

• bu yüzden böyle düşünüyorum okuyup, cevaplamaya

• Kaygı benim doğal bir duygum. çalışmak.

• Yaptığım şeyi önemsediğimi

• gösterir. Hata yapmam hiçbir şey

• yapamayacağım anlamına gelmez

Etkili bir iletişim için:

BEN DİLİ

• Özellikle, olumsuz duyguların yaşandığı durumlarda,

• Olumsuz duygunun yaşandığı kişiye önce davranış ya da durumu tanımladıktan sonra,

• Bu davranış ya da durumdan nasıl etkilenildiğini belirterek,

• Ne hissedildiğinin söylenmesine dayalıdır.

BEN DİLİNİN YARARLARI

• Kişiler savunmaya geçmezler.
• Bu dilin, bireyin kendisinin etkilenişini ifade etmesi nedeni ile karşıdakini suçlu hissettirmez.
• Dili kullanan kişinin neden o duyguyu yaşadığı anlaşıldığı için iletişim sağlıklı olur.
• Ben mesajı alan kişi başkalarını düşünmeyi de öğrenir.
• Yakınlığı arttırıcıdır.
• Anlaşmazlıkları azaltır.
• Konuşan kişiyi duygularını biriktirmediği, etkili olarak dile getirdiği için rahatlatır.

SEN DİLİ

• Kişiyi suçlayıcıdır.
• Davranıştan çok kişiliğe yöneliktir.
• Yeniden konuşma isteğini engelleyicidir.
• Kişi kendini suçlanmış ve anlaşılmamış hisseder.
• Neye kızıldığının anlaşılmamasına neden olur.
• Kişiyi gücendirir, kırar.
• Kişinin direnmesine neden olur.

EMPATİ

• Bir kişinin kendisini karşısındaki kişinin yerine koyarak olaylara onun bakış açısıyla bakması, o kişinin duygularını ve düşüncelerini doğru olarak anlaması, hissetmesi ve bu durumu ona iletmesi sürecidir (Rogers, 1975).

EMPATİ BECERİSİ İÇİN;

• Kendini tanıma

• Duyguları tanıma

• Etkili dinleme

ÖRNEKLER

• Bir ev hanımı şunları söylüyor:

• “Yemek, çamaşır, temizlik, dikiş, alış veriş, çocuklar… Bütün gün tek başıma koşturuyorum; yine de yetişemiyorum. Kendime ayıracak beş dakikam yok. Kendimi mutfakla banyo arasına hapsolmuş hissediyorum.”

 

• Bir yardımcı tut.”

• “Kocan yardım etmiyor mu?”

• “Bir günlük plan yap; o planda kendine boş vakit ayır.”

• “Bulaşık makinesi al, otomatik çamaşır makinesi al.”

• “Ev işleri bir kadının görevidir; bunlardan özellikle çocuklardan sıkılmamak gerekir.”

İLETİŞİMİN 12 ENGELİ (devam)

ÖRNEK 1

• Kişi A: “Sorunların ardı arkası kesilmiyor. Her gün yeni bir şey; birini hallediyorsun, bir başka sorun çıkıyor. Bıktım vallahi...”

• Kişi B:

• 1. “Seni hiç böyle görmemiştim. Şaşırttın beni.” (Gelen ileti karşısında, anlamaya geçmeden, aceleci ve de pek yararı olmayan, şaşırma duygusu)

• 2. “Ama yaşam bu. Sorumluluklarını yerine getirmelisin.” (Ahlak dersi veriliyor)

• 3. “Nasıl yani? Pek anlamadım.” (Anlaşılmamışlık duygusu)

• 4. “Sorunlar üst üste geldiğinde, bazen insan çok bunalıyor, canı sıkılıyor, değil mi?” (karşıdaki kişinin o anki duygusu ön plana çıkıyor- sıkılma ve bunalma )

ÖRNEK 2

• Kişi A: “Öylesine bir koşuşturma içindeyim ki...senin işini ne zaman bitireceğimi dahi bilmiyorum.”

• Kişi B:

• 1. “Ne demek bilmiyorum? Senin görevin bu.” (Ahlak dersi)

• 2. “Bak sana bir kitap önereyim. Çok güzel zaman planlaması öğretiyor.” (Öğüt)

• 3. “Evet başın çok sıkışık, ama gerçek şu: sen benim işimi bitirmelisin ki, ben de diğer işlerimi ona göre ayarlayabileyim.” (Mantık yürütme)

• 4. “Anlaşılan bugünlerde oldukça meşgulsün ve zamanın her şeye yetmiyor” (Duyguyu yansıtma)

İŞİTMEK ve DİNLEMEK

• Dinleme Türleri

• Görünüşte Dinleme
• Seçerek Dinleme
• Saplanmış Dinleme
• Savunucu Dinleme
• Tuzak Kurarak Dinleme
• Yüzeysel Dinleme
• Aktif Dinleme

AKTİF DİNLEME

• Koşulları şunlardır:

• Sessizlik.

• Anlatılmak istenenin ne olduğunu anlamaya çalışmak.

• Anlatılanın altında yatan duyguyu anlamaya çalışmak.

• Koşulsuz kabulle dinlemek.

• Dürüst olarak dinlemek.

İYİ BİR DİNLEME İÇİN :

• Rahatsız edilmeden konuşabileceğiniz bir yer seçin.

• Konuşmak isteyen kişiye ilgi gösterin.

• Sözünü bitirene kadar dinleyin

• Dikkatinizi belli edin; başınızla onaylayın, gülümseyin, göz teması kurun.

• Tepki ve davranışlarınızla desteğinizi belli edin.

• Anlayışınızı kontrol etmek için geri iletim alın.

• Karşınızdakinin bulunduğu durumu anlamaya çalışın.

• Kişisel görüşlerinizin dinlemenizi etkilemesine izin vermeyin.

GERİ İLETİM

• Bir kimseyle konuşurken, karşıdakinin demek istediğiyle, anlaşılanın aynı olup olmadığını denetlemeye geri iletim adı verilir.

İNSAN KARŞISINDAKİNDEN NELER BEKLER???

• Karşınızdakinin Yansıttığı Kişiliği Kabul Edin.

• Karşınızdakine Seçim Hakkı Tanıyın.

• Karşınızdakini Asla Utandırmayın.

• Karşınızdaki Kişiler Övgü ve Onay Beklerler.

• Karşınızdakine Size Yardım Etme Fırsatı Verin.

• Karşınızdakini İyi Dinleyin.

• Giyiminize ve Dış Görümünüze Özen Gösterin.

• TEŞEKKÜRLER