Ex doctrina doctissimi patris magistri fra
Yüklə 2,25 Mb.
|
|
@@1@ rio. Quòd aũt post remissionem cul- pæ maneat reatꝰ poenę, probatur vni ca auctoritate. 2. Regũ. 12. vbi postquā peccatũ Dauid remissum est, dicitur in poenā eius, vnicus filius qui natus est tibi morietur. Et alius locus Iosue, 22. an parum vobis est ꝙ peccastis in Beelphegor, & vs in pręsentem diẽ macula huius sceleris in vobis perma net? Vide sanct. Tho. 1. 2. q. 86. ar. 2. Po test nihilominus tanta esse contritio ꝙ sufficiat ad remittẽdum totam poe- nam sicuti credimus de Magdalena. poenitentię parte. ¶ De hac materia confessionis tractāt doctores in. 4. d. 17. & sanct. Thomas
stione. 6. & ante omnia. @@0@ @@1@ ¶ QVÆR Itur, vtrũ confessio sit de necessitate salutis? Respō. ꝙ sic. Patet ex ca. omnis vtrius sexus de poenitẽ tijs & remissionibus, vbi hoc expressè dicitur. Vtrum autẽ sit iuris diuini vel non, inferius disputabitur. Sed dubiũ est, an si confessio non esset præcepta de iure diuino, posset ecclesia ad eam obligare? nam si possit parum refert scire an cōfessio sit de iure diuino, suf ficit enim ꝙ iam ecclesia in concilio generali obligauit omnes ad cōfessio nem. Et videtur ꝙ ecclesia non potue rit confessionem pręcipere. Nam se- cundũ cōmunẽ opinionẽ ecclesia nō habet iurisdictionem super actus inte riores, ergo saltem nō posset nos obli- gare ad confitendum illos: quod qui- dam asserunt, sed tamẽ damnati sunt. Item ecclesia non posset me obligare etiam pro quocun crimine, vt reli- gionẽ profiterer, quia esset nimis gra-<-P>
@@0@ @@1@ etiam est onus grauissimum & diffici limum peccata confiteri, ergo si non esset præceptum diuinũ ecclesia non posset ad hoc obligare. Hæc est res di sputabilis & qua parum indigemus, quia habemus pro certo, ꝙ de confes- sione sit præceptum in iure diuino, vt primò probauimus. Notandũ tñ ꝙ du plicia sunt præcepta, quædā quæ licet sint absoluta non obligant hoĩem ab solutè: sed in casu, vt đ eleemosyna est absolutè pręceptũ, & tamen non obli gat nisi in casu necessitatis: & potest es se ꝙ nunquā cōcurrat talis casus in vi- ta, & ideò nō vocatur eleemosyna ne cessaria ad salutem. Idem de sanctifi- catione sabbati, maximè si ecclesia non determinasset diem. Idem de ho norandis parentibus. Alia sunt præce pta quę obligant absolutè, & non est satis in casu sed oportet vt vos quęra-<-P> @@0@ @@1@ dum illa. Et huiusmodi est preceptũ baptismi, confessionis eucharistię, cir ca quæ teneor facere ad illa implẽda. Et hæc vocantur necessaria ad salutẽ. ¶ QVÆRITVR, an confes- sio sit adeo necessaria adsalutem sicut baptismus: ita quòd nunquàm liceat illam omittere? Respondeo primô ꝙ non est adeo necessaria vt baptismus. Nam puer sine actuali baptismo non potest saluari, potest autem homo saluari sine actuali confessione. Sed vtrum cùm quis potest confiteri pos- sit aliquandò omittere confessionem? Respondeo pro nunc quòd multa sũt præcepta Dei, & sic quandocun- que quis posset confiteri sine tran- sgressione præcepti diuini, tenetur confiteri etiam si perdat bona. Si ve rò simul concurrat aliud præcep- tum diuinum cum confessione, &<-P> @@0@ @@1@ pleri sine alterius præcepti transgres- sione, si aliud est maius (maximè de iure naturali) tunc non tenetur confi teri: quale est non scandalizare. Vnde si foemina sciret, confessorẽ scandali- zandum si ei confiteatur, non tenetur confiteri ei, vt latius infra dicemus. ¶ QV Æritur, an confessio sit de iu- re naturali? Resp. ꝙ non. Quia sacra- menta ecclesiæ sunt de illis quę sunt supra naturam, & pertinentia ad fidẽ. Quis enim cognoscet aquam munda re peccatorem? ¶ QV Æritur, vtrum teneamur confi teri peccata venialia? Respō. ꝙ omnes conueniunt in hoc, ꝙ qui habet mor- talia peccata non tenetur confiteri ve nialia, quia si teneretur confiteri vnũ veniale, ergo & omnia, & cũ venialia sint infinita esset quasi imposibile om nia confiteri. Sed dubium est, an qui<-P> @@0@ @@1@ fiteri semel in anno? De hoc sanctus Tho. q. 6. ar. 3. ad. 3. ponit duas opinio- nes. Prima dicit, quòd tene{t$}, quia præ ceptum de confessione est absolutum & potest impleri, ergo. Secunda opi- nio dicit ꝙ nullus tenetur confiterive nialia. Et hæc est tenenda, quia præce ptum de confessione, intelligitur de mortalibus vt patet ex eo ꝙ dicit, con fiteatur ꝓprio sacerdoti. Circa venia- lia verò non est proprius sacerdos, nā quilibet potest ea confiteri cui volue- rit. Item ecclesia noluit de nouo præ- cipere confessionem, sed præceptum iuris diuini determinare quoad tem- pus executionis: at à Christo non est præcepta confessio nisi mortalium, er go. Itẽ in illa decretali imponitur nō confitẽti grauissima poena, vt scilicet viuens arceatur ab ingressu ecclesiæ: & mortuus christiana careat sepultu<-P> @@0@ @@1@ tur á pia matre ecclcsia ꝑfectioribus viris quales sunt qui habẽt solum pec- cata venialia, quę alij peccatores non tenentur cōfiteri (alias meliores essẽt peioris conditionis) ergo talis igi{t$} qui nō habet nisi venialia, petat in pascha te eucharistiā, & sacerdoti dicenti ꝙ prius confiteatur, respondeat se non egere confessione, & sacerdos credat Sed quis est hic, & laudabimus eum? ¶ QV Æritur, vtrum aliquis possit cō fiteri peccatum quod non habet? Re spondet. S. Tho. ꝙ si nunquā licet mẽ tiri, multo minus in confessione. Sed quale peccatum erit? Dico probabili tèr ꝙ qui confitetur mortale quodnō habet peccat mortalitèr, quia peccat circa ea quę sunt de necessitate con- fessionis, & decipit confessorem qui absoluit quod non potest absolui, & consequentèr dico, ꝙ confessio non<-P> @@0@ @@1@ da: quia non confitetur de illo menda cio pernitioso. Si autem peccatum de quo dubitat confiteatur tanquàm cer tum: si id faciat credens esse magis se- curum vt communitèr fit, nō peccat. Si autẽ faciat animo decipiendi cōfes sorem peccat mortalitèr. Sed quid de scrupulossis, vt si habeo suspitionẽ ꝙ feci peccatum? Respōdeo. ꝙ non solũ non teneor confiteri sed ne debeo facere, si credo ꝙ non consensi. Quia in rebus moralibus debemus procede re ex crassis coniecturis. Deus em̃ nō est sophista, nec quærit laquęos. In re bus autem moralibus vocatur demon stratio vbi habeo coniecturas pro vna parte & nō pro alia: licet habeā formi dinẽ eius. Isti qui sic cōfitẽtur infamāt sacramẽta & reddũt ea odiosa, satisest confiteri peccata certa & dubia, sed nō de scrupulis qui suntvere scrupuli<-P> @@0@ @@1@ quis qui omnino habet propositũ ca- uendi á peccatis, & nullo modovellet consentire tentationibus, & expertus est ꝙ solet resistere cogitationibus & illecebris, posteá occurrerunt cogita- tiones & detẽtus fuit in illis, & post discesserunt non recordatur, si aduer tit si consensit, vel qualitèr se habuit. Dico ꝙ de tali scrupulo nō oportet cō fiteri. Et eodẽ modo de cogitationibꝰ fidei, & phātafijs quę occurrũt homi- ni etiā parato mori ꝓ fide, si opus esset ¶ DV bitatur, vtrum peccet mortali- tèr qui confitetur peccatum veniale quod non fecit? Nā ꝙ peccet veniali- ter certum est. Caieta. in. 2. 2. in mate- ria de mendacio dicit ꝙ est peccatum mortale: quia mentitur in iudicio, vbi tenetur dicere veritatem. Sed respōd. ꝙ non est mortale, nam licet sacerdos possit exigere veritatem à poenitente<-P> @@0@ @@1@ quæ pertinet ad materiā iudicij sui: & cum venialia non sint materia confes sionis, mentiri circa illa, non est pecca tũ mortale. Sicut nec si confessori in- terrogāti, an sim pauper, dixero ꝙ nō, cũ tamen re uera sim pauper, non pec co mortalitèr. Et quāuis Caieta. in. 2. 2 fuerit illius fententiæ, tñ in summa cō fessionis moderatius loquitur, dicens, ꝙ si sit intentio poenitentis facere pec cata venialia materiam confessionis, tunc mentiri (etiam circa venialia) es set mortale, quia iā veniale est mate- ria principalis & pertinens ad iudiciũ Si verò non est intentio poenitentis facere venialia materiā confessionis, mentiri circa illa nō est mortale. Sed adhuc dico ꝙ etiā si habuero intentio nem efficiendi materiam confessionis ex venialibus, dicens mendacium cir- ca illa, vt si dicam me non fuisse men<-P> @@0@ @@1@ hoc ꝙ nolo dicere mutatur intentio prior, & iā non manet materia confes sionis: etiā si non habuero reflexionẽ illam nollo quôd hoc peccatum quod volo tacere sit materia confessionis. ¶ QV Æritur, quando obligat præce ptum confessionis, an statim post pec catum? S. Tho. 4. d. 17. & in additioni bus. q. 6. ar. 4. dicit quòd hoc præceptũ potest multipliciter considerari. Vno modo stādo in solo iure diuino, seclu sa ecclesiæ determinatione. Alio mo do post ecclesiæ determinationẽ. Lo- quendo igitur secundùm primam cō siderationem, dicũt aliqui, quòd obli- gat solùm semel in vita, in casu neces sitatis: sicut & alia præcepta affirmati ua, putâ in articulo mortis. Sed cōtra quia tunc esset impossibile confiteri peccata, nam cũ ad hoc requiratur me moria peccatorum, videtur impossibi<-P> @@0@ @@1@ <-P>le moraliter loquendo, quòd quis ha- beat in memoria peccata quæ cōmis- sit in. 40. annis: & sic frustrare{t$} illud præceptũ, saltẽ pro maiori parte, quia paucorum peccatorũ in fine vitæ pos set quis habere memoriā. Ideò dicunt alij, ꝙ tenetur quilibet confiteri in ar ticulo necessitatis: qui vocatur qñ est periculũ obliuionis, sicuti & alia præ cepta tenemur implere qñ est proba bile quôd si tunc non implentur po- steà non poterunt impleri: sicut de au ditione missę, non teneor eam audire manè, nisi solùm sit vnica missa quę manè celebratur: & sic de confessio- ne quā tenetur facere intra illud tp̃us quod sufficit ad memoriā peccatorũ retinendā. Sed cōtra, quia si hoc esset verũ, ecclesia negligenter determinas set in cap. omnis vtrius sexus tẽpus vnius anni pro confessione: nā ꝓbabi le est, ꝙ in vno anno obsiuiscuntur<-P> @@0@ @@1@ de iure diuino teneremur confiteri peccata nr̃a pluries in anno, non pos- set ecclesia dare facultatem, ꝙ differ- retur confessio vsq; ad annum: sed sũt aliqui qui in vno anno obliuiscuntur ergo. Ad hoc sciẽdum, ꝙ ecclesia, nō dedit nouam licentiam, sed cohercuit negligentiam, nec voluit dicere ꝙ nō confiteantur ante annum: sed quo ad forum exterius voluit arctare. Vnde si quis aggrederetur periculum mor- tis ante annum ecclesia non deobliga bit illum à confessione in tali casu fa- cienda. Sed quia nunc nemo obliga- tur cōfiteri nisi semel in āno (aliâs ec clesia deciperet nos) ideò falsũ est qđ isti dicũt. Ita videtur mihi, & est no tandũ pro alijs præceptis, ꝙ Christus instituit ecclesiam & dedit sacramen ta & pręcepta generalia, nō aũt dedit pręcepta particularia, et ordinationes<-P> @@0@ @@1@ ri: vti isti hæretici sōniant. Quod patet nam Christus non determinauit epi- scopos per diuersas dioceses, & tñ nisi essent episcopatus distincti esset im- possibile ecclesiā gubernari: quia pos sent præcipere cōtraria. Nec ideò fuit prouisio Christi insufficiens, nā idcir- co constituit prælatos vt gubernarẽt ecclesiam, & præcipit fide libus, obedi te præpositis vestris. Secundó notādũ ꝙ Christus reliquit aliqua præcepta generalia sine determinatiōe quę qui dem nō possent cōmodè obseruari ad Christi intentionem, nisi ecclesia de- terminasset tempus, vel modum, &c. V. g. Christus posuit præceptum eu- charistiæ dicens, nisi manducaueritis carnem filij hominis &c. Stando solũ in præcepto Christi, quādo teneretur homo sumere eucharistiam? Si dicas, ꝙ semel in vita, hoc non est verisimi-<-P> @@0@ @@1@ Ambrosium, & alios doctores, in ora tione dominica per panem quotidia- num intelligatur eucharistia. Cũ etiā apostoli, & in primitiua ecclesia fide- les frequentarent hoc myste rium. Et Christus dixit, hæc quotiescun fece ritis in mei memoriam facietis. Et ite- rum hoc facite in meam comemora- tionem, ac priondè paret prædictum præceptum non posse cōmodè obser uari ad intentionem Christi sine ordi natione, & determinatione ecclesiæ. Item præceptũ de celebratione festi, quomodo impleretur? nunquid suffi- ceret semel in vita genua flectere, & Deũ collere? Sic igi{t$} dico de pręcepto cōfessionis, ꝙ de iure diuino tenemur cōfiteri qñ ecclesia determinauit. Nec em̃ stādo in iure diuino pōt determĩa ri qñ obliget: fuit etenim intẽtio Chri sti ꝙ ista mysteria frequentarentur. @@0@ @@1@ ¶ NVNC videamus vtrũ stando in iure diuino sint aliqui casus in quibus teneamur statim confiteri? Aliqui an tiqui, & quidam summistæ dicunt, ꝙ peccator tenetur statim cōfiteri, quia aliás exponeret se periculo: posset em̃ mori, vel impediri lingua, vel memo- ria labi. Item quia secus agendo, iam non facit quod in se est. Huius senten tiæ est Innocentius in capit. omnis de poenitentijs & remissionibus. Idem videtur sentire archidia. in ca. ille rex de poenitentia dist. 3. Sed sanct. Tho. & alij doctores dicunt, quòd nontene tur homo statim post peccatum confi teri. Patet nemo tenetur statim ad cō- tritionem quæ est magis necessaria confessio, ergo nec ad confessionem. Item hoc non determinatur in iure di uino, aut positiuo, ergo est falsum. Item ecclesia determinauit semel in anno, ergo hoc sufficit. @@0@ @@1@ ¶ SED vtrum, homo de iure diuino teneatur confiteri in articulo mortis? Respond. ꝙ sic. Nā peccator tenetur confiteri, & non potest post mortẽ, er go qui est in illo articulo, si non vult confiteri exponit se periculo. Vndè in ca. cũ infirmitas de poenitentijs & re- missionibus, præcipitur medicis, vt ad moneant & exponant infirmis peri- cula mortis: in quo errant cōmunitèr medici, ne contristent infirmũ. Sed ve rũ est, ꝙ debent facere quanto melius potuerint: sed omnino sunt negligen tes medici. Et potest contingere quòd propter eorum negligentiam dānen tur aliqui infirmi. Sed quid vocatur ar ticulus mortis? Respondet Palude. 4. d. 17. q. 2. ꝙ non dicitur articulus mor tis, vnde quis potest mori: sicut nō est articulus mortis justar, jugar a las ca- ñas, correr toros, ô cauallos tunc enim non tenetur homo confiteri ante ista<-P>
@@0@ @@1@ vnde cōmunitèr & frequentèr solet sequi mors, sicut intrare bellũ. De in- trātibus aũt mare est dubiũ, si em̃ esset paruũ spaciũ & mare esset placidũ, nō tene{t$} cōfiteri. Breuitèr arbitrio bōivi ri relinqua{t$} iudiciũ de ꝑiculo mortis. ¶ QVÆR Itur, vtrũ ante eucharistiā teneatur homo de iure diuino confite ri? Cōmunis opinio est, ꝙ sic. Caieta. 3. p. & in summa tenet oppositum. De hoc iā disputauimus supra. Ex dictis sanctorum nō est dubium quin tenea tur confiteri, si habeat copiā confesso ris. Si autẽ non habeat & debeat cele- brare diebus festiuis, bene poterit sine præuia cōfessione: maximè si nō cele brādo incurrat aliquā notā infamiæ. ¶ SED vtrum ad recipiẽda alia sacra menta teneatur homo confiteri? De hoc Marsilius. 4. q. 12. ar. 1. facit magnā difficultatem, & dicit particularitèr<-P> @@0@ @@1@ ordinandus tenetur confiteri prius, quia sacramentum ordinis directe or dinatur ad copiam gratiæ, & esset ma gna irreuerentia non disponere se ad receptionem illius. Sed respōdeo ab- solutè (omissis opinionibus) ꝙ ad re- ceptionẽ aliorum sacramentorum ne mo tenetur confiteri. Vnde de conse- cra. d. 14. ca. vt ieiunij dicitur, ꝙ qui cō firmandi sunt si sunt perfectæ ætatis admoneantur vt prius confiteantur: vbi admonitio potius videtur cōsiliũ quàm præceptũ. Et si non est necessa rium ante hoc sacramentum confite- ri in quo recipitur copia gratię: multo minꝰ erit in alijs. Verũ est, ꝙ quia om nia sacramenta conferunt gratiam vi detur aliqua negligentia accedere ad illa sine cōfessione. Sed ꝙ non requi- ratur confessio, patet etiam quia eccle sia hoc non determinauit, nec in iure<-P> @@0@ @@1@ Sed vnde magis habemus ꝙ requira{t$} cofessio ante eucharistiam quàm an- te alia sacramenta? Respōdeo, ꝙ hoc habemus ex Paulo dicente probet au te se ipsum homo &c. Et ex vsu eccle- siæ: vbi qui non confitetur haberet cō sciẽtiam peccati mortalis. Itẽ ex dictis sanctorũ, & ex cap. oĩs vtrius sęxus, vbi pręcipi{t$} confessio ante pascha ꝓ- pter eucharistiam in eo sumendam. ¶ SED vtrum ad administrandũ sa- cramenta, teneatur sacerdos cōfiteri? Respō. ꝙ nō, quiaaliâs sequęretur per plexitas. Nam si essẽt decẽ sacerdotes oẽs in peccato mortali, quis audiret prius alterius cōfessionẽ? Sed ex reue retia quam debemꝰ sacramẽtis, cōmo dũ est, ꝙ ante illa ministremus, vel euangeliũ legamus, cōfiteamur: si po- test cōmodè fieri. Et aliquandó negli Yüklə 2,25 Mb. Dostları ilə paylaş:
|