Ex doctrina doctissimi patris magistri fra
Yüklə 2,25 Mb.
|
|
gentia cōfessionis posset esse venialis,<-P> @@0@ @@1@ tur sine quocũ scrupulo. Adrianus, Palude, & Bonauentura, ponunt ali- quos casus in quibꝰ tenetur homo sta tim confiteri, sed ego non credo eis. ¶ QV Æritur, quando tenetur homo iure humano cōfiteri? Dices, ꝙ semel in anno, sed quæro ego, quando? nam in illo cap. omnis vtrius, non deter- minatur tempus, ac proindè ex illo pręcepto non plus obligamur confite ri in quadragessima, extra: & ita ẽ. Vnde dico, ꝙ si quis extra quadrages simā semel fuerit confessus, si posteà habuerit impedimentum sumendi eu charistiam in paschate, nō tenetur cō fiteri in quadragessima. Et si recorde tur se in confessione præcedenti obli- tum fuisse aliquod peccatum mortale non tenetur illo eodem anno iterum confiteri: sed potest expectare aliam quadragessimam. @@0@ @@1@ ¶ SED quid faciet obliuiosus? an te- neatur scribere peccata, vel aliter mā dare memoriæ peccata? Maio. 4. d. 17. q. 2. dicit quòd sic. Ego nō credo ꝙ te- neatur, imo nec laudo, ꝙ peccata scri- bantur. Probo, quia non tenetur ali- quis magis ad confessionem, ad cō- tritionem: sed ad contritionẽ habẽdā non oportet peccata scribere (sufficit in generali cōteri de oblitis) ergo nec ad confessionẽ requiritur id. Nec em̃ oportet iugũ dñi reddere grauius satis est ꝙ qñ confitetur debet dare operā, vt recordetur peccatorũ, etalię sunt fa bulę. Ita dicit Silues. (doctor nō sper- nendus) verbo cōfessio. 1. §. 1. fine. Et ꝓptereà difficile est ꝓfecto, ꝙ aliquis habẽs curā animę suę obliuisca{t$} alicu ius peccati mortalis. Certè est difficile ¶ QV æritur, in qua ætate incipit obli gare hoc præceptũ de confessione? Vi detur, ꝙ nō statim post vsum rationis.<-P>
@@0@ @@1@ eucharistiam: cùm tamen etiam sit in præcepto. Respōdeo secundũ omnes, quòd statim post vsum rationis tene{t$} confiteri peccatum mortale, sed cúm confessio sit sacramentum, non debet ludicrè fieri. Et si nō sũt cōiecturæ de vsu rationis, non sunt pueri audiendi ea intentione, quasi sit ibi aliquod sa- cramentũ: sed instruendi sunt, & do- cendi. Ad argumentũ de eucharistia, re spondeo primò, ꝙ aliquem habere, vel non habere vsum rationis nō po- test certo sciri, nisi quibusdā coniectu ris: ideò quando non est certum, sed habemus coniecturas, ꝙ habeat vsum rationis, tenetur confiteri: quia nullũ est periculum, ꝙ confiteantur peccata etiā ante vsum rationis. Ad euchari- stiam autem non dimittuntur accede re quous certo sciamus, ꝙ habeant vsum rationis, propter irreuerentiam<-P> @@0@ @@1@ venit de oĩbus rebꝰ: pōt em̃ quiscogno scere vnũ, & nō aliud. Nā prius perue nit puer ad tẽpus, quo possit iudicare de peccatis mortalibus: ad intelligẽ dum tantũ sacramentũ, & ꝙ ibi sitcor pus Christi: quod tamen debet discer nere qui sumit eucharistiam. ¶ QV Æritur, vtrũ papa possit dispen sare in pręcepto cōfessionis? Respōd. quòd non. Quia inferior non potestre uocare, nec relaxare pręceptum supe rioris: cũ nec par in parem habeat po- testatem. Cũ ergo pręceptum con$unclear sionis sit de iure diuino, nemo potet$unclear dispensare nisi solus Deus. Sed com$unclear papa potest dispensare in voto sim$unclear ci, vt est cōmunis opinio: & tamẽ obli$unclear gatio voti simplicis est de iure diuino$unclear ergo. Itẽ secundũ opinionem commu$unclear nem canonistarum, papa potest dim$unclear mere matrimonium ratum per vero$unclear<-P> @@0@ @@1@ ietanus) ergo papa potest dispensare in iure diuino positiuo, quod & con- cedunt canonistæ: sed pessimè profe- cto, & mittentes falcem in messem a- lienam. Ad argumentum igitur, po- test dispensare in voto, concedo, & in matrimonio rato transeat, ergo in iu- re diuino, distingo cōsequẽs. Duplex est ius diuinum, vnum quod nō depẽ- det ab actibus nostris, & in hoc nō po test papa dispẽsare. Alterum quod de pendet ab actibus nostris, ita quòd per se non est sufficiens ad obligandum si ne noua nostra obligatione: sicut est votum, & in hoc ratione illius ꝓpriæ obligationis quā ego superinduxi, pa pa potest dispensare: imo & parentes dispensant in votis filiorum ante. 14. annum. De matrimonio autem rato dico quòd est contractus quidam: vn- de si ius diuinum obligaret Petrũ ad<-P> @@0@ @@1@ pa nihil posset, sed quia exactu istius pendet hęc obligatio, & ex contractu humano particulari, si papa in hoc po test dispensare (de quo tñ nihil dico) est ex ea parte qua est ibi aliquid hu- manũ, & quia pręceptum cōfessionis est per se sufficiens ad obligandũ nos, est propriè ius diuinum, ac proindè non potest papa in eo dispensare. ¶ QVÆR Itur, an sit necessariũ con fiteri sacerdoti? Respondeo, ꝙ sic. Pro bo, quia solis apostolis dictum est, quo rum remiseritis peccata remittuntur eis, & quodcun solueris super terrā & soli Petro, pasce oues meas. Confir matur ex vsu ecclesię, nam solis sacer dotibus quando ordinantur dicuntur illa eademverba quę Christus aposto lis dixit, scilicet accipite potestatem li gandi & absoluẽdi. Hęresis fuit Vual densium vt refert Marsilius. 4. q. 12. di<-P> @@0@ @@1@ bet confiteri cui vellet. Dicit etiam, ꝙ in aliquibus locis illi qui damnaban{t$} ad mortem non permittebantur con fiteri sacerdotibus, sed laicis: quod qui dem est error intolerabilis. Sed de his in materia de clauibus dicemus. ¶ QV Æritur, vtrum venialia possint laicis confiteri? Respondeo, quòd talis confessio non erit sacramentalis, sed proficiet sicut cùm vnus laicus recitās cum alio horas canonicas dicit confes sionem generalem. Imo ipse sacerdos cũ celebrat absoluitur de venialibus â laico in confessione generali aucto ritate ecclesiæ, quæ habet potestatem supra venialia: sicut per tũsionem pe ctoris, vel aquam benedictā. Quia li- cet talis confessio non sit sacramentũ,
est tamen quoddam sacramentale. ¶ QV Æritur, vtrũ confessio morta liũ possit fieri laico? Respōdet Magi-<-P>
@@0@ @@1@ ibidem. q. 3. & in additionibus. q. 8. ar ticu. 2. quôd in necessitate, vrgente pe riculo mortis, confessio etiam morta- lium est facienda laico. Magister in li- tera allegat Augustinũ dicentem, tan ta vis confessionis est, vt si deest sacer- dos confiteatur proximo. Et Beda, sed & grauiora coæqualibus pandenda sunt, cũ deest sacerdos & vrget pericu lũ. Hāc opinionẽ tenẽt cōmunitèr oẽs doctores, Durandus, Palude, Ricard. Gabriel, Maio. Marsili. Sed Scotꝰ ibi dicit, ꝙ in casu licitè fit laico, scilicet qñ ab eo spero consiliũ, vel maiorem peccatorum dolorẽ: sed cęteris paribꝰ melius est nō facere. Et in. 4. d. 14. ar. 2. in fine dicit etiā Scotus. Dubium est an talis confessio sit detrimentũ salu- tis, quia talis diffamat se sine vtilitate, ergo nō est opꝰ sic cōfiteri. Ip̃e libẽtèr negaret nisi mouere{t$} dictis sanctorũ<-P> @@0@ @@1@ rationi leui. Et tenendum est omnino ꝙ liceat confiteri laico in tali necessi- tate, licet hoc multum abierit à cōsue tudine: quam credo antiquis tempori bus magis in vsu fuisse. Nũc etiam fit aliquando, vt in naufragio. Ad argu- mentum verô Scoti, nego, ꝙ talis dif- famat se, nam etiam extra cōfessionẽ possum dicere peccatũ meũ: vt detur auxilium, vel consilium. Odices hoc esse verum quia sequitur inde aliqua vtilitas. Dico ꝙ etiam in confessione facta seculari est aliqua vtilitas, scili- cet subiectio ipsa, qua se subijcit homi ni laico propter Deum, est pars satis- factionis. Et etiam propter verecũdiā Si autem timeretur infamia, aut reue- latio confessionis, tunc nec sacerdoti esset facienda. Sic veró hoc dicimus li citum, vt nullo modo dicamus præce ptum. Vnde malè summa angelica, et<-P> @@0@ @@1@ sancto Tho. ꝙ dixerũt esse præceptũ. Nam sanct. Tho. dicit, ꝙ potest fieri, & in solutione ad primum dicit ꝙ de bet fieri: sed tamen hoc verbum nō di cit præceptum. Laicus autem qui sic cōfessionem audierit, nullo modo de- bet absoluere, quia non habet potesta tem, nec possunt ei cōmitti claues: ec- clesia enim non habet potestatem su- pra peccata mortalia nisi per sacramẽ ta: ideò talis non debet absoluere sed deprecari. Si autẽ de facto absolueret, nihil faceret: sed nō manet irregularis ꝗa cũ irregularitas sit poena iuris posi tiui, & in iure nō sit expressum, ꝙ talis incurrat irregularitatẽ, non incurrit. Quia in ca. is qui, de sentẽtia excōmu nicationis lib. 6. ponitur regula gene- ralis, quòd nullus incurrit irregulari- tatem propter quodcũque delictum, nisi sit in iure expressum. Et ita tenet<-P> @@0@ @@1@ distinctio. 17. quæstio. 3. QVÆR Itur, vtrũ confessio possit fic ri cuilibet sacerdoti, vel soli proprio? Respondeo, ꝙ solùm proprio. Patet ex capi. omnis vtrius sexus, vbi hoc pręcipitur. Item quiacũ sacerdos sit iu dex, oportet quod habeat iurisdictio- nẽ. Si enim iudex superior diceret ali cui, yo te hago alcalde, nihil esset nisi ei daret subditos, ergo etiā in cōfessio ne. Potestasem̃ iurisdictionis non pōt esse sine subditis. Ideó oportet confite ri proprio sacerdoti. Sed quis est iste proprius sacerdos? Respō. ꝙ papa. epi scopus curatus, & quicun ex officio suo habet curam animarũ: siue hoc sit ex electione, vt priores, & abbates in religione. Superior nō est ordinarius nisi mortuo priore, vel amoto. Aliqui doctores vocant proprium sacerdotẽ omnem eum qui potest cōfessionem<-P> @@0@ @@1@ <-P>audire, siue hoc faciat ex officio, siue ex sola cōmissione. Sed vtrũ in absen- tia sacerdotis proprij, vel quando poe nitens ex rationabili causa nō vult cō fiteri proprio sacerdoti (excludimus omnia præuilegia, & loquimur stādo solum in iure cōmuni) liceat alteri cō fiteri? v. g. fugit proprius sacerdos tem pore paschatis, vel in ipsa confessione solicitat foeminam ad stuprũ, petit il- la licentiam, vt possit alteri confiteri, & ille non vult concedere, & vrget necessitas sumendi eucharistiā: quia ẽ pascha & si nō sumat excōmunicabi{t$} est dubiũ quid faciet? Respondent ad hoc multi sũmistæ, quod in tali casu manet libera ad subijciẽdũ se cuicũ voluerit sacerdoti, quia in dicto capi. oĩs vtrius dicitur, ꝙ petat licentiā à proprio sacerdote, & sic illa petendo facit quod in se est, ac proindè manet libera. Sed hæc opinio nō est secura,<-P> @@0@ @@1@ ctores qui saniùs sentiunt de hoc, di- cunt quód mulier in tali casu debet recurrere ad superiorem: & dicere quòd non expedit sibi confiteri tali sacerdoti, & superior debet credere. Et quòd non possit alteri confiteri si- ne licentia superioris, patet, quia mor tuo sacerdote proprio non posset talis mulier confiteri cuicun indifferen ter, ergo nec poterit in casu prædicto. Item si proprius sacerdos excōmuni- caretur non posset alteri confiteri, ni- si de licẽtia superioris, ergo nec in isto casu. Sed quid si nō sit recursus ad su- periorem, vel si ille neget licẽtiam? an si licebit tunc confiteri cuicunque? Palu. in. 4. d. 17. q. 3. ar. 3. dicit, ꝙ in tali casu pōt liberè confiteri cui voluerit. Idẽ Siluester in summa. Ratio Palu. est, quia ipse tenet, quòd stādo in iure diuino quilibet sacerdos potest quẽli-<-P> @@0@ @@1@ sit est propter ius humanũ: & cũ ec- clesia nō possit hoc ius statuere, vt sci- licet cōfiteatur cũ scandalo, sequitur, quòd tunc cessat ius humanũ & stan- dũ est iuri diuino. Sed vere hęc sentẽ- tia est mihi multũ dubia, & primò pu to ꝙ sit cōtra. S. Tho. 4. d. 17. q. 3. ar. 2. quæstiuncula. 4. ad. 5. vbi ad literam proponit casum: & dicit, quòd si supe rior nolit cōmittere facultatẽ, idẽ est iudicium ac si non habeat copiā con- fessoris. Quod etiā dicit in additioni- bus quæstio. 8. ar. 4. 5. Hoc etiā Caiet. in summa verbo absolutio. Vnde pro pter nullũ casum (excepto mortis arti culo) poterit absoluere, qui ante illā necessitatem nō poterat absoluere: & merito quidẽ. Nā aliâs quilibet finge ret sibi causas alteri cōfitendi. Et con- sequentèr dico de casibus reseruatis, ꝙ si superior nō vult concedere (licet<-P> @@0@ @@1@ uere. Dicit tñ sanctus Tho. vbi supra ad sextũ (& est notandum) ꝙ malè fa ciunt pręlati qui in hoc reddunt se dif ficiles, & inijciunt laqueũ animabus nolentes dare licentiam absoluendi. De illo autẽ quod dicit Palude, quòd stando in iure diuino quilibet sacer- dos potest quemlibet absoluere, dici- mus, quòd fortè hoc est falsum. ¶ SED quid faciet poenitens cũ non potest obtinere licentiam à superiori & instat cōmunio? Respondeo, ꝙ cō- municet securè & tute. Idẽ enim est iudicium tunc de eo ac si careret con- fessore: y vaya sobre mi consciencia. Sed tamen aduertant tales, ꝙ habeant rationabilem causam non confitendi proprio sacerdoti: verecundia enim, aut timor quód ille malè de me sẽtiet posteá, non est causa sufficiens: quia aliâs neminitenere{t$} cōfiteri, quia sem<-P> @@0@ @@1@ ris. Si tamen nocuit iam mihi, vel in- directè me diffamauit, iam ista esset causa legitima non confitendi ei. ¶ SED dubitatur, an postquám talis cōmunicauit in paschate, absoluatur à præcepto confessionis? Videtur qui dem quòd sic, quia non stetit per eũ quin confiteretur: cũ non peccauerit, non confitendo, ergo. Item quia con- fessio videtur instituta propter eucha ristiam, cũ ergo iam cōmunicauerit, videtur quòd illo āno nō teneatur ite rum confiteri. Sed dico, ꝙ adhuc tene tur cōfiteri habita oppurtunitate, quia adhuc potest implere præceptum de confessione semel in anno, ergo.
¶ MAIVS dubium est, an qui ex le- gitima causa non cōmunicauit in pa- schate, ꝗa fuit ĩ mari, vel in via, posteà tenea{t$} ad cōionẽ? Palu. vide{t$} dicere, quòd sic: sed certè nescio quare, cũ sit<-P> @@0@ @@1@ munionem & transierit iam. Item cō firmatur, quia si ex malitia non cōmu nicauerit, posteà non tenetur cōmuni care, ergo multo minus si ex legitima causa non cōmunicauit. Consulendũ esset talibus vt cōmunicarent: sed cre- do, ꝙ nō tenerẽtur iam pro illo anno. ¶ QVÆR Itur, an ex cōmissione pro prij sacerdotis liceat confiteri alteri? Respondeo, ꝙ sic, vt patet ex dicto ca. omnis vtrius. Et sic est consuetudo ecclesiæ, & vtinā non esset tanta: quia iā nullus curatus audit subditos suos. Hanc autem cōmissionem & licentiā potest dare curatus, episcopus, papa. Sic habetur expressè, de officio ordi- narij cap. inter cętera. Et qui sic confi tẽtur clerico seculari, vel fratribus ex positis, non tenentur iterum confiteri proprio sacerdoti: vt determinatũ est ab Alexādro. 4. & á Clemẽte. 4. & à<-P> @@0@ @@1@ ¶ QV Æritur, vtrum qui habet aucto ritatem eligendi confessorem per bul las, vel alia ratione quacunque, possit eligere simplicem sacerdotem nondũ expositum ad audiendas cōfessiones? Respondeo absolutè (esto dubitẽt ca nonistæ) quòd sine quocun scrupu lo potest eligere quemcũ sacerdotẽ vt etiā dicit Caiet. in summa verbo ab solutio. Ratio est, quia in hoc solo dif fert sacerdos habens iurisdictionem à non habente, ꝙ ille habet materiam, hic autẽ non: & huic nihil aliud defi- cit ad hoc vt possit absoluere, nisi ma teria circa quam exerceat potestatem quā accepit, dum fuit ordinatus. Cùm ergo recipienti bullas detur potestas subijciendi se cui voluerit, iam talis sa cerdos electus habet materiam & iu- risdictionem circa illum: vnde nihil si bi deficit. Et ita tenendum est. @@0@ @@1@ ¶ QVÆR Itur, vbi potest proprius sacerdosaudire confessionem, vtrum curatus vnius episcopatꝰ possit audire sibi subditũ in alio episcopatu? Respō deo omnino, ꝙ sic. Quia fit sine strepi tu iudicij, & nemini fit iniuria. Et idẽ poterit frater pręsentatus, & extra dio cę sim: vt etiam determinauit Sixtus quartus. Et sic quandò duo fratres de licentia prælati peregrinan{t$}, possunt se mutuo absoluere: etiam cum per- uenerint ad alium episcopatum. ¶ Sed vtrũ hāc cōmissionẽ eligẽdi cō fessorẽ, facere possit habẽs curā aĩarũ ante sit sacerdos, vel sacerdos excōi catus? Respōd. de primo, ꝙ sic, quia ha bet titulũ: quāuis aliqui dicant ꝙ illa ẽ cōmissio iuris, sed nihil de hoc curo. De excōmunicato autẽ, dico ꝙ nō po test, quia cōmissio illa est actus iurisdi ctionis: quem non potest excōmunica tus habere. Sed vtrum cōmissio talis<-P>
@@0@ @@1@ nicatione cōmittẽtis spiret & sit nulla, vel an duret? Dubium est. Palude pu- tat probabile, quód durat Quia illum actũ fecit legitimè. Et credo, ꝙ ita est in vsu, ꝙ talis commissio valeat. ¶ QV æritur, vtrum ratihabitio det fa Yüklə 2,25 Mb. Dostları ilə paylaş:
|