@@1@De Baptismo.
<-P>contrarij, scilicet gratiæ & virtutis.
¶ QVÆR Itur, vtrum in baptismo17|Gratiā|& virtu|tes dan|tur in|baptis|mo.
detur gratia? Respon. quòd de hoc nō
potest dubitari. Nam præterquā ꝙ in
sacra scriptura habetur, est etiam de-
terminatum in clementi. vni. de sum.
Trini. & fide catho. & in capit. maio-
res de baptismo. Et etiam virgini Ma
riæ contulit gratiam, contra quosdam
errantes, & dicentes, ipsam vel nō ha-
buisse præceptum baptismi, vel nō re
cepisse in eo gratiam. Confert etiam
virtutes infussas vt in prædictis cap. est
ab ecclesia determinatum.
¶ QVÆ ritur, an baptismus omni-18|Baptis|mi effe|ctus, an|sit æqua|lis in om|nibus su|scipienti|bus?
bus conferat æqualem effectum? Re-
spon. duplicẽ esse baptismi effectum,
vnũ ordinatum, qui est gratia & virtu
tes, & remissio peccatorum, at poe-
narum. Alterum aliquo modo anne-
xum, vt donum prophetiæ, & gratiæ
gratis datę, & de hoc secundo effectu,<-P>
@@0@
@@1@De Baptismo, 16
<-P>manifestum est quòd non semper om
nibus confertur æqualis. De primove
rò est inter theologos cōcertatio. Sco-
tus enim & Gabrie. et Caieta. tenent
quòd licet ratione sacramẽti detur de
terminata gratia, tamen ratione deuo
tionis ministrorum (vel quia vnus est
prædestinatus ad maiorem gratiam
quam alius) est maior effectus baptis-
mi in vno quā in alio. Sed ego non du
bito quin hoc sit falsum, et contra san
ctũ Tho. Sed dico, quod semper ratio
ne sacramẽti datur æqualis gratia. Ita
tenet Maio. 4. d. 4. q. 3. et hoc intelli-
gede puero. Nam de adulto nō nega-
rem quin maiorẽ gratiam baptismi re
cipiatvnus quàm alius, quia est maior
dispositio in vno quàm in alio.
¶ QV Æritur, vtrum qui est in actua19|An sit|bapticā|dus qui|est
li voluntate peccādi sit baptizandus?
Respon. sanct. Thom. 3. par. quæstio.
68. articulo. 4. et articulo. 8. ad. 4. Et<-P>
@@0@
@@1@De Baptismo.
<-P>Scotus. 4. distin. 4. q. 5. Et Palu. 4. di.in actua|livolun|tate pec|candi.
4. q. 1. Et Durand. 4. d. 4. q. 2. quòd ta-
lis non est baptizandus, & de hoc non
est dubitandum. Et Augusti. & habe
tur de consecra. d. 4. ca. omnis qui ait.
omnis qui iam suæ voluntatis arbiter
constitutus est, cùm accedit ad sacra-
mentum fidelium nisi poeniteat, non
potest nouā vitam inchoare. Ab hac
poenitentia, cum baptizātur, soli pue
ri immunes sunt. Item actu. 2. Agite
poenitentiam & baptizetur vnusquis
q́ue vestrum. Poenitentia autem quę
ante baptismum requiritur, debet es-
se contritio, sicut & in sacramento cō
fessionis, nisi excusetur ignorātia, qua
putat se sufficientem dolorem habere
cum tamen nō habeat, tunc enim suf-
ficit attritio cum sacramẽto, sicut etiā
de poenitentia. Et per omnia similis
dolor requiritur ante baptismum, si-
cut ante poenitentiam: quia dolerede<-P>
@@0@
@@1@De Baptismo. 17
<-P>de peccatis est de iure naturali, quod
non impeditur à iure diuino. Baptis-
mus autem in peccato mortali suscep
tus valere incipit fictione recedẽte, vt
determinat Augustinus cap. tunc va-
lere, de cōsecratione. d. 4. maxime si
habuerit attritionem. Sed quæritur,
quare hoc sacramẽtum habeat istud
preuillegium, quòd recedẽte fictione
valeat, cúm eucharistia nō habeat il-
lud, imo nec poenitẽtia? attritio enim
post poenitentiam nihil valet, quan-
uis cum poenitentia valeat, & tamen
attritio post baptismum, illius inquā
peccati attritio de quo erat fictio, suffi
cit ad hoc vt baptismus cōferat gratiā
ex opere operato. Respondet sanctus
Thomas. 4. distin. 4. quæstione. 3. ar.
2. quòd ratio discriminis est, quia bap
tismus imprimit characterẽ, quia iam
talis est verè baptizatus, & baptismus
non potsst iterari: & si sic non repara<-P>
@@0@
@@1@De Baptismo.
<-P>retur effectus eius esset in vacuum sus
ceptus. Effectus autem aliorum sacra
mentorũ iterabiliũ potest recuperari.
¶ QVÆRITVR, an sint plura ba20|Baptis-|mus tri|plex.
ptismata? Respondeo ꝙ sic, nā triplex
est baptismus, videlicet, flāminis, san-
guinis, & aquæ, vt notat Glo. super il
lud Hebręo. 6. baptismata doctrinæ.
Et de baptismo flāminis fit mentio. 15
q. 1. ca. firmissimè, & ibi Glo. & de cō
secra. d. 4. ca. necessarium, & ibi Glo.
& Grego. Nazianzenus, lib. deseculis
Epiphanis, & Bernardus epistol. 77.
martyrium vocat baptismum. Et Ca-
siodo. de Origine officiorũ. ca. 24. po
nit hæc tria baptismata. Et Orige. 4.
Leuiti. & Augusti. 13. de Ciuita. Dei.
Baptismus autẽ flāminis vocatur poe
nitentia peccatorũ, et quæcun con-
uersio in Deũ sufficiens ad infusionẽ
gratię, qui non vocatur sacramentum
quia nō confert gratiā ex opere opera<-P>
@@0@
@@1@De Baptismo. 18
<-P>to. Nec martyriũ vocatur sacramẽtũ,
quia iā essent plura quā septẽ saẽramẽ
ta nouę legis. Nec sunt necessariæ in
martyrio, res, et verba, materia, et for
ma. Sacramenta aũt oĩa cōstāt ex illis
¶ QV Æritur vtrum pueri sint ba-21|Pueri, ā|sint ba|pticādi.
ptizandi? & videtur quod nō quia ne
mo debet baptizari nisi voluntariè,
sed in pueris non est voluntarium, er
go. Respondeo nullo modo est dubi-
tandum, quòd pueri si non baptizan-
tur damnantur: si autem baptizantur,
saluantur. Hoc expressè determina-
tur in capit. maiores, de baptismo, &
Ioan. 3. dicitur nisi quis renatus fuerit
ex aqua, & spiritu sancto, &c. Et Au
gusti. cōtra Iuliañ. & de baptismo par
uulorũ, ca. 13. & 30. & de fide ad Petrũ
ca. 6. et in multis alijs locis determinat
quòd pueri sine baptismo dānantur,
& cum illo iustificantur. Pueri em̃ ha
bẽt originale peccatũ, secundũ illud<-P>
@@0@
@@1@De Baptismo.
<-P>Roman. 5. oẽs in Adam peccauerũt,
sed in noua lege nō est aliud remediũ
contra originale, nisi baptismus ergo.
¶ QV Æritur, vtrum amentes, & fu22|Amen-|tes & fu|riosi, an|sint ba-|pticādi
riosi sint baptizandi? Respondeo, ꝙ si
aliquis sit perpetuo amens, quia sicna
tus est, & nunquàm habuit vsum ra-
tionis, talis est baptizandus, quia idem
est iudicium ac de puero. Secundò di-
co quod si amens habuit aliquando
vsum rationis, & tunc cum erat sui cō
pos voluit baptizari, licet posteà inci-
derit in amentiam est baptizandus si
ne dubio. Verum est quòd si quandò
habuit vsum rationis, & voluit bapti-
zari, constet eum esse in aliquo pecca
to mortali à quo nolebat abstinere,
male faceret qui eũ baptizaret. Siau-
tem talis defacto baptizetur, vtrum cō
sequatur gratiam? Doctores concor-
diter dicunt, quòd nihil sibiproficeret
baptismus. Nec ego oppositum aude-<-P>
@@0@
@@1@De Baptismo. 19
<-P>rem determinatè dicere, probabile ta
men existimo, cùm baptismus sit inre
medium peccatorum, quòd habet effi
caciam erga attritum qui est in morta
li. Et potest etiam baptizari cum sit in
originali talis furiosus, quòd si bapti-
zetur in casu dicto saluabitur, ne po-
namus aliquem in via extra statum sa
lutis. Hoc credo multum probabile.
Tertiò dico quod si talis cum habuit
vsum rationis noluit baptizari posteá
lapsus in amentiam non potest bapti-
zari, quia volũtas præterita reputatur
præsens, & si baptizetur nihil ei valet
baptismus vt videtur. Quartò dico ꝙ
si sit talitèr amens de quo creditur ꝙ
redibit in pristinam sanitatem, etiam
si ante amentiam voluerit baptizari,
non est baptizandus sed propter reue
rentiam sacramenti expectanda est
eius conualescentia: dummodo nō sit
periculnm de morte eius.
@@0@
@@1@De Baptismo.
¶ QV Æritur an pueri infidelium23|An pue|ri infide|liũ sint|bapticā|di invi|tis parẽ|tibus.
sint inuitis parentibus baptizādi? Est
quęstio grauis, & tracta{t$} à sanct. Tho
ma. 3. p. q. 68. ar. 10. 4. dist. 4. Capre. &
multi Thomistæ tenent partem nega
tiuam scilicet quòd nullo modo licet
baptizare filios infidelium quorum-
cun, siue illi sint pagani, siuc Iudęi,
siue liberi, siue serui: inuitis parentibꝰ
Scot. 4. d. 4. q. 9. tenet contrarium sci-
licet, quòd sunt baptizandi. Durā. au-
tem li. & quæstio. 6. & Caieta. 2. 2. q. 10
ar. 12. tenent viam mediā. Dicit enim
hæc opinio esse distinguendum de in
fidelibus, quidam enim sunt sui iuris,
& non serui christianorum, & taliũ
filij non sunt baptizandi inuitis parẽ-
tibus. Alij infideles sunt serui christia
norũ, quales sunt qui iure belli sũt ser
ui, & etiā Iudæi secundũ istos, & filij
eorũ, quia occîderunt regem nostrũ,
& horum filij possunt, & debent inui<-P>
@@0@
@@1@De Baptismo. 20
<-P>tis parentibus baptizari. Hanc opinio
nem putat Caiet. esse sanct. Tho. Pro
huius quęstionis solutione, notādum
quòd per parentes in proposito non
intelligimus solos genitores sed etiam
eos in quorum custodia, et cura sũt fi-
lij. Vndè si puer infidelis iusto titulo,
vel etiā iniusto (vt benè dicit Capre.)
venerit ad terras christianorum, cum
iam non possit esse sub cura genitorũ
sed sub cura dominorum christiano-
rum esset baptizandus. Nā si tales nō
liceret baptizare, cùm proprij paren-
tes non possint eorum curam gerere
essent pueri extra statũ salutis. S. Tho.
igi{t$} determinatè, et absolutè respōd.
ꝙ tales non sunt baptizādi inuitis pa-
rentibus, et ita tenendũ est. Et ecclesia
tales pueros in terris paganorũ sub cu
ra parentũ degentes nunquā consue
uit baptizare: quāuis eorũ parẽtes ma
lè vtātur dominio quod in ipsos habẽt<-P>