Ex doctrina doctissimi patris magistri fra



Yüklə 2,25 Mb.
səhifə14/27
tarix02.08.2018
ölçüsü2,25 Mb.
#66406
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   27
<-P>si non habeat dolorem, si confiteatur

hoc ipsum quod non habet dolorem,

siue absoluatur, siue non, credo quòd

satisfacit præcepto ecclesiæ: ego certè

non damnarem talem.

¶ QV Æritur, an confessio dimidiata151|Confes|sio dimi|diata in|necessi|tate vali|da.

in necessitate sit valida? V. g. percusus

est aliquis letalitèr, & habet centum

peccata, incipit confiteri, & post di-

xit decẽ moritur, vel impeditur: an ta-

lis possit absolui? Certe dubitari pos-

set, sed probabilius puto, & magis piũ

ꝙ sit confessio totalis & valida. Si em̃

damus confessiones dimidiatas ꝓpter

obliuionem, vel propter casum reser

uatum: quare nō dabimus etiā proter

impotentiā istius, proderit ergo illa cō

fessio & ex attrito faciet contritum.

¶ QVÆRITVR, vtrum virtute ab-152|Peccata|non cō|fessa, an

solutionis remittantur peccata etiam

non confessa in particulari? Respōd.

ꝙ sic omnino, eadẽ ratione si ex opere<-P>


@@0@

@@1@De confessione.

<-P>oꝑato habet absolutio remittere pecremittā|tur in|confes-|sione.

cata, non est dubium quin remittan-

tur isti, quia confitetur modo quo po-

test: sicut de peccato dubio de quo cō

fiteor cũ dubitatione, remittitur mihi

esto illud fecerim. Et confirma{t$}, quia

aliâs frustra esset confessio in genera-

li: accusome de alijs quorũ memoriā

non habeo, cuius cōtrarium habet cō-

munis vsus piorum hominum.

¶ QV Æritur, vtrum liceat in confes-153|An in|confes|sionibꝰ|genera|libus, li|ceat di|midiare|confes-|sionẽde|peccatis|cōfessis.

sionibus generalibus de peccatis aliâs

confessis, dimidiare confessionẽ, & di

mitterealiquod turpe dicẽdo reliqua?

Videtur quidẽ ꝙ non, quia integritas

confessionis est de iure diuino, ergo

nō licet celare aliquod peccatum? Re

spondeo, ꝙ non licet celare aliquod

peccatum mortale: & si celatur nō est

confessio, sed fictio circa materiā prin

cipalem sacramenti. Non est dubium

quin si quis vellit generalitèr cōfiteri<-P>



@@0@

@@1@De confessione. 125



<-P>& dicat sacerdoti ꝙ vult generalitèr

confiteri de omnibus peccatis suis, si

celet aliquod, peccat mortalitèr: quia

est fictio manifesta circa principalem

materiā sacramenti, & mentitur per-

nitiosè, & decipit confessorẽ. Dico tñ,

ꝙ poenitens potest ex peccatis iā con

fessis eligere aliqua quę cōfiteatur ali

quibus prætermissis, si nō decipiat cō-

fessorem: dicẽs illa esse peccata totius

vitæ suæ. Nec ad confessionẽ genera-

lem requiritur tanta conscientiæ exa

minatio: & consequentèr potest fieri

per plures dies, vt scilicet hodie confi-

teatur quinque peccata, cras sex. &c.

¶ QV Æritur, vtrũ ex defectu satisfa154|An qui|non im|pleuit|pøenitẽ|tia tene|atur ite|rare cō|fessionẽ

ctionis, putâ quia non impleui poeni

tentiam mihi iniunctam à confessore

sit iteranda cōfessio? Multi summistæ

tenent quód est iteranda, inter quos

Siluester verbo confessio primo. §. 3.

Quia quomodo imponet poenitẽtiā<-P>


@@0@

@@1@De confessione. 126

<-P>le sit mortale, & quale veniale: parũ

refert qualis sit confessor, doctus scili-

cet, an indoctus, nec tenetur iterarecō

fessionem. Verum est tamen quòd si

cognosceret confessorem nescire di-

scernere inter peccatum & peccatum

debet illum instruere dicens, hoc non

est mortale, hoc sic: aliàs confessio nō

esset valida. Nam si ego dicerem, ego

occîdi hominem: sed bené feci, quia il

le occîderat patrem meum, non esset

confessio. Sic quo confessio nō est

quando confessor audiens non intelli

git esse peccatũ mortale. Si verò tam

poenitens quàm confessor ignorent,

si ista ignorantia sit circa ea quæ com

muniter ignorantur talis nō impedit:

nulli enim contingit inter omnia pec

cata scire de quolibet, an sit mortale,

vel non. Si autem ignorantia sit tanta

ꝙ sit eorum quæ â paucis ignorantur:

vt quód iuramẽtum falsum, vel quòd<-P>


@@0@

@@1@De cōfessione.

<-P>vẽdicare se de iniuria accepta nō sint

peccata, crederem profecto ꝙ tenere{t$}

iterare confessionẽ. Quia cōfessor nō

intelligit peccata illius, ergo ille nō cō

fitetur. Nā quomodo imponet poeni-

tentiam, aut quomodo absoluet eum?

Et hæc est cōmunis opinio. Non opor

tet tamẽ formare nouos scrupulos, nā

raro contingit talis sacerdos cōfessor.

Satis est enim ꝙ confessor sciatcōmu

nia scilicet homicidium, furtũ &c. esse

peccata, & quòd sciat dubitare.

SED quæritur, an si confessor alio156|Cōfes|sorenō|aduer-|tẽte ad|pœni-|tentis|pctā an|iteran|da sit|cōfes-|sio?

quin sapiens, non aduertat ad peccata

poenitentis, cōfessio sit valida? Respō

deo, ꝙ sine dubio ex quacun causa

confessor non aduertat peccata poeni

tentis, cōfessio est iteranda. Sed tamẽ

poenitens potest ignorare inuincibili

tèr an confessor audierit, vel nō. Si ta

men constaret aliquo pacto, quòd cō-

fessor, vel non audiuit, vel non intelle<-P>

@@0@

@@1@De confessione

<-P>oblitam vel neglectam qui non audie

rit de nouo peccatum. Siluester alle-

gat Ricardũ pro se quẽ non vidi nũc.

Allegat etiā Palud. sed potius videtur

tenere oppositum. Respondeo igitur

ad quæstionẽ sine quocunque dubio

et scrupulo absolutè, ꝙ talis confessio

non est iteranda propter poenitentiā

oblitam, vel ex malitia neglectam. Pa

tet, quia confessio præcedens fuit iam

valida, & perconsequẽs fuerũt remis

sa peccata, ergo quicquid posteà sequa

tur non efficiet eā inualidam, ac iterā

dam. Et ita tenet Maio. 4. d. 17. q. 6. du

bio vltimo. Dicemus tamen aliquid155|An qui|con fite|tur sa|cerdoti|ignorā|ti satis-|faciat|præce-|to.

de hoc in materia de satisfactione.

¶ QV ęritur, vtrum si aliquis confitea

tur sacerdoti ignoranti quod sit pecca

tum mortale (sunt enim aliqurin mũ

do) teneatur iterare confessionẽ? Re-

spondeo primò quòd si poenitens est

doctus quantum ad hoc quòd scit qua<-P>


@@0@

@@1@De confessione.

<-P>litèr, & tamẽ cùm veniunt ad memo-

riam sunt necessario confitenda, & de

bet homo ab illis absolui, ergo non in

conuenit quòd quis absoluatur bis ab

codẽ peccato. Nota igitur pro hac opi

nione, quòd potestas clauium data est

ecclesiæ ad remissionem peccatorum

non solùm ad remissionem culpę, sed

etiam ad remissionem poenæ. Cũ er-

go illa potestas māeat in ecclesia post

primam absolutionẽ, & remanet etiā

reatus poenæ in eo qui iam est confes

sus, sequitur ꝙ secunda confessio vale

bit ad remissionẽ peccatorum & poe

næ. Maximũ argumentũ pro hac par

te est consuetudo bonorũ, qui sępè cō

fiten{t$} eadẽ peccata. Et ad argumentũ

Scoti, nego ꝙ eadẽ forma non possit

replicari super eandem materiā: nam

cũ eadem aqua possum baptizare cen

tum. Item illo dato peccata sunt mate

ria remota, sed peccata confessa sunt<-P>


@@0@

@@1@De confessione. 128

<-P>materia proxima, vnde si in eadẽ con

fessione hō absoluere{t$} bis, absolutiose

cũda nihil omnino valeret. Sed in plu

ribꝰ cōfessionibꝰ quare nō erit valida.

¶ QV Æritur, an possit aliquis confi-158|Confi|teri ꝑ|nũciũ|an sit|licitũ?

teri absenti sacerdoti, per nũcium, pu

tâ quia est in carcere & non datur adi

tus sacerdoti? Respōdeo, quód nullus

tenetur isto modo confiteri. Quia fo-

rum confessionis debet esse secretum,

et nemini tenetur homo reuelare pec

cata nisi sacerdoti. Secundò dico (licet

Palude, videatur dicere contrariũ. 4.

dist. 17. q. 2.) quòd non est licitum hoc

modo confiteri, nec talis confessio si

fiat potest esse sacramẽtalis, nec sacer-

dos potest talem absoluere: nec est ra

tioni conforme. Quia confessio debet

esse forum secretissimũ: nam licet nō

sit de essentia cōfessionis, ꝙ sit secreta

tamen quia sacramenta nō sunt cōtra

legẽ naturæ, secundũ quam non licet<-P>


@@0@

@@1@De confessione.

<-P>publicare peccata, idcirco cōfessio fit

secreta, & nō ratione clauium. Ratio

igitur quare talis nō potest absolui est

quia re vera non confitetur, cōfitetur

quidem internuncio: internuncius tñ

non confitetur, sed est testis. In foro

contentioso sufficeret illud, quia non

posset retractari, & si retractaret, non

credere{t$}. In confessione veró sic, quia

semper manet libertas ad confitendũ

quando enim nuncius loquitur sacer

doti, potest poenitens se retractasse, ac

proindè nō potest absolui: nec cōfite-

ri modo prędicto. Nō dubito de hoc.

¶ QV æritur, an per interpretem pos159|Confes|sio ā fie|ri possit|per in-|terpre-|tem.

sit quis cōfiteri sacerdoti pręsenti. Re

spondeo primò sicut ad dubium præ-

cedens, quòd homo nō tenetur sic cō

fiteri. Quia non tenetut prodere pec-

cata sua, in tali autem casu manifestat

ea interpreti, ergo non tenetur. Secun

dò dico ꝙ potest licitè eo modo cōfite<-P>


@@0@

@@1@De confessione. 129

<-P>ri. Sed contra quoniam talis non confi

te{t$} sacerdoti: sicuti dicebamus de eo

qui cōfitetur per internuncium, ergo

talis confessio non est valida. Respon

deo quòd est differẽtia clara. Quia qñ

internuncius refert peccata sacerdoti

poenitens se habet merè negatiuè, &

nō est præsens. Per interpretem autẽ

signo & nutu actualitèr ostendit poe-

nitens, quòd ipse dicat sacerdoti quod

interpres dicit: & sic est verum sacra-

mẽtum. Et interpres omnino tenetur

occultare peccata quæ audiuit.

¶ QVÆR Itur, an aliquis possit con160|Cōfite-|ri per|scriptu-|ram, an|liceat.

fiteri per scripturam, maximè quādò

non potest voce? Palude. 4 dist 17. q.

2. & Maio. 4. d. 17. q. 1. dicunt quòd si

sacerdos sit præsens, qui non potest vo

ce tenetur scripto confiteri. Sed dico

cũ Caietano, Scoto, & Ricardo, quòd

talis non tenetur sic cōfiteri. Quia ne-

mo tenetur prodere peccata sua extra<-P>


@@0@

@@1@De confessione.

<-P>confessionem, talis autẽ proderet pec-

cata: quia ex natura rei scriptura ma-

net transacta confessione, ergo non te

netur: præcepta enim Christi debent

esse suauia. Sed vtrum possit confiteri

scripto, dubium videtur. Nam scriptu

ra & nuncius in hoc conueniũt, quòd

scriptura non est confessio, quāuis pos

set qui dat scriptum annuere ꝙ confi

tetur illa peccata scripta, & iam vide-

tur quòd esset idem iudicium sicut de

confessione per interpretem quæ est

vera confessio. Et tandem ita credo et

teneo quód licitè tunc fit scripto si si-

gnis annuat ꝙ confitetur illa. Sine ne-

cessitate verò à potente loqui non re-

ciperetur talis confessio. Quia inter si

gna voces obtinuerunt principatũ &

magna irreuerẽtia esset confiteri scri-

pto. Muti autẽ si possunt confiteri nu-

tibus non manifestando alijs peccata,

tenentur confiteri. Caieta. in summa,<-P>


@@0@

@@1@De confessione. 130

<-P>ponit modũ quo tales possent cōfiteri,

s. vt pctā scriban{t$} in vna carta, et ĩ alia

numerus pctōrũ &c. Sed credo ꝙ nō

tenen{t$} illo modo cōfiteri meo iudicio

¶ QV Æritur, vtrũ quis teneatur eo161|Cōsortẽ|peccati|an possi|mus re|uelare|in cōfes|sione.

modo confiteri circunstātias peccato-

rum, quo reuelentur consortes? V. g.

cōmissi incestũ cum matre, curatus co

gnoscit me, et matrem meā, an tenear

confiteri illam circũstantiam, cũ qua:

quæ quidem non potest dici sine reue

latione personæ cōsortis in crimine?

Respondeo ex sententia omniũ, ꝙ ta-

lis tenetur quærere alium confessorẽ

qui non cognoscat matrem, quia mul

tũ noceret matri talis confessio: ac pro

indè nimis cauere debent poenitẽtes

ne in confessionibus aliorum peccata

detegant. Si verò non inueniatur con

fessor ignorans talẽ personā dico (quā

uis aliqui voluerũt dicere ꝙ tũc nō te-

ne{t$} dicere illā circũstātiā personę) ex<-P>



@@0@

@@1@De confessione.



<-P>sententia sancti Tho. Bonauẽturæ in

4. d. 21. & Gabriel. 4. d. 17. q. 1. conclu-

sione. 5. quòd talis tenetur cōfiteri cir-

cunstantiam illam, & omnes alias cir

cũstantias necessarias: esto confessor

veniat in notitiā tertiæ personæ. Quia

præceptum de confessione est maius

quàm præceptum de seruāda fama al

terius, & ego vtor iure meo, maximè

quia non diffamo consortem, cùm sa-

cerdos teneatur peccatum meum &

suum æquè celare. Imo Bonauẽtura

dicit, quód si sacerdos sit talis de quo

estimatur ꝙ nō nocebit, sed proderit,

poenitẽs posset ei dicere ꝑsonā etiā si

aliâs nesciret, vt adhiberet remedium

¶ QV Æritur, quę circunstantiæ sint162|Circun|stantiæ|pctōrũ.

necessario confitendæ? Respondeo, ꝙ

triplices sunt circunstantię. Quædam

minuentes peccata, alię quę grauant

peccata, alię verò quę nec grauāt, nec

minuunt, quas quidem antiqui nō vo<-P>


@@0@

@@1@De confessione. 131

<-P>cant circunstātias: vt si peccaui noctu,

vel in die, & proptereà istæ dimittan

tur. Primæ circunstantiæ si tales sint,

ꝙ faciant ex peccato mortali veniale,

vel ex peccato non peccatum, confitẽ

dę sunt necessario, aliâs esset menda-

cium. V. g. participare cum excōmu-

nicato est mortale, fi quis autem cum

negligentia veniali cōmunicet in diui

nis: illa circunstantia ignorantię red-

dit peccatum veniale, & ideò est con-

fitenda. Vel si rex excōmunicatus me

tu mortis compelleret me celebrare

coram eo, talis circunstantia videtur

facere de peccato nō peccatũ, & ideò

est necessario confitenda. At si huius-

modi circunstantię quę non tantum

excusant quòd faciant mortale venia

le, vel peccatũ nō peccatum: vt ægesta

te furari, passione mechari, dicunt ali

qui quòd esset melius quòd non confi

terẽtur. Sed dico, quòd si verè sint cir-<-P>


@@0@

@@1@De confessione.

<-P>cũstantię quę multũ excusant debent

confiteri. Quia vnum furtũ potest es-

se in duplo peius quā aliud, & stuprũ

ex libidine multo peius est quā ex ti-

more mortis. Tales igitur circunstan

tię confitendę sunt non ad excusanda

peccata delictaue, sed ad cōfitendum

ea purè & nudè.

¶ SED tota difficultas est de circũstā163|Quæ|circũstā|tiæ con|fitendæ

tijs aggrauantibus, quę quidem sunt

in duplici differentia. Quædam enim

mutant speciem: sicut furari vel occî-

dere in ecclesia, fornicari cumvirgine

vel fornicari in ecclesia, est dubium

an tales sint necessario confitẽdę? Re-

spondet. S. To. 4. d. 17. & Bonauentu.

Palude, Siluester, & est cōmunis sen

tentia, quòd illę circunstantiæ quę

mutant speciem sunt necessario confi

tendę. Quia peccatum habens illā cir-

cunstantiam, æquiua lẽtèr est duo pec

cata. Furtum enim per se est peccatũ,<-P>


@@0@

@@1@De confessione. 132

<-P>& iniuria ecclesię est etiam peccatum

per se, & ideò furtum in ecclesia æqui

ualet duobus peccatis, & ob id est ne-

cessario talis circunstantia confitenda

Item fornicatio est peccatum, & iniu

ria viri est peccatum, & ideò fornica-

tio cũ vxorata ęquiualet duobus pec-

catis, ac proindè talis circunstātia est

necessario confitenda: & sic de simili

bus. Item probatur per illa peccata frā

guntur duo pręcepta ecclesię: furtum

enim in ecclesia est primò contra prę

ceptum de non furando, & etiam cō-

tra pręceptum cultus diuini, ergo cir-

cunstantię istę sunt necessario confi-

tendę. Alię verò sunt circunstātię ag-

grauantes quidem, sed non mutantes

speciẽ, & tales non sunt necessario cō

fitendę. Quia aliâs nunquā posset h$unclearō

purè & integrè confiteri. Marsi. 4. d.

12. & Gabriel. 4. d. 17. & Maio. ibidẽ

dicunt primò ꝙ omnes circunstantię<-P>


@@0@

@@1@De confessione.

<-P>mutantes speciem sunt confitendę. Se

cundò dicunt, quòd etiam sunt confi

tendæ aliquæ non variantes speciem

scilicet quę faciunt maiorem malitiā

mortalitèr: tales inquiunt circunstan

tiæ necessario sunt confitendæ. Quia

aliâs aliquandò contingeret, quòd ma

ior esset pars malitiæ quę celatur, quā

quę manifestatur. V. g. ego semel con

sensi in homicidium, & continuaui

consensum per diem integrum, si cō-

fiteor quòd consensi semel in homici

dium & taceo tempus continuationis

nonnè celarem maiorem partem gra

uitatis? Item furari decem est mortale

furari verò mille est eiusdem speciei

cum primo furto, sed nunquid suffice

ret dicere, accuso me quòd furatus sũ,

non nominādo quantitatem? Ad hāc

igitur quæstionem dico ꝙ ego non au

derem condẽnare eum qui confitetur

solas circunstantias mutantes speciẽ.<-P>


@@0@

@@1@De confessione. 133

<-P>Nam cũ illud dicat sanct. Tho. & Bo

nauẽtura, vel est verum, vel ad minus

qui sequitur illos excusatur ignorātia

inuincibili. Secũdò dico, ꝙ nemini cō

sulerem, nec ego essem contentus illo

modo confiteri, sed confiterer etiam

illas circunstātias quæ manifestè mul

tiplicāt malitiam mortalem. Sicut in

exemplis positis de tempore cōtinua-

tionis, & de quantitate furti: quia aliâs

consessor non intelligeret totam ma-

litiam confitentis. Placet etiam mihi

quod Caietanus dicit, scilicet quód ali

quæ circunstantię mutantes speciẽ nō

sunt necessario confitendę: quādo gra

uitas circunstantiæ est parua. Sicut di

uinare per terrā est alteriꝰ speciei quā

diuinare per aquā: et tñ sufficit ꝙ dicat

accuso me q̃ fue supersticioso vs ad

peccatũ mortale. Credo igitur neces-

sariũ confiteri magnitudinem rei fu-

ratæ, & continuationem in peccato.

@@0@

@@1@De confessione.


¶ QV Æritur, vtrum confessor possit164|Confes|sor ā po|ssit ab-|soluere|contra|propriā|opinio-|nem.

poenitentem absoluere contra ꝓpriā

opinionem? V. g. sit casus de quo sunt

duę opiniones an sit vsurarius, vel nō

qui vendit frumentum ad certam diẽ:

porque se lo paguen como valiere en

mayo. Quidam dicunt, ꝙ est illicitũ,

& ego ita credo. Alij tamen dicunt, ꝙ

non est illicitum. Sunt pro vtra par

te probabilitates, ego tamen sum opi-

nans ꝙ sit illicitum, & poenitẽs tenet

quòd non est illicitum, & sic confite-

tur quòd vendidit frumẽtum illo mo-

do, & quòd habet propositum ita de-

inceps faciendi, quia audiuit viros do

ctos dicentes quòd id licet. Est dubiũ

quid faciet hic cōfessor qui tenet illud

esse mortale, nunquid poterit absolue

re eum contra propriam opinionem?



Sit aliud exemplum, si iudex sequẽs

opinionẽ. S. Tho. occîdat hominẽquẽ

ipse certo scit innocentem, probatum<-P>

@@0@

@@1@De confessione. 134

<-P>tamen nocentẽ, & cōfessor sit opinio

nis Nicolai de Lyra qui tenet id nō li

cere: utrũ possit absoluere iudicẽ volẽ

tẽ semper in illa opinione persistere?

Est magna quæstio, & mouet eā Cōr

radus celebris doctor tractatu de con

tractibus quæstione vltima. Et ante

omnia quęstio hæc habet locũ qñ am

bæ opiniones sunt probabiles: nam si

opinio poenitentis non habeat ꝓbabi

litatem nō debet eum absoluere: quia

eius ignorantia non est inuencibilis,

sed vincibilis. Vt si ego teneo opinio-

nẽ ꝙ nemo potest possidere plura be-

neficia simul, si opposita opinio nō sit

probabilis sicut forsan non est, clarũ

est ꝙ nō debeo eũ absoluere: quia pu-

to eum esse in peccato mortali, & nō

excusatur ignorantia inuincibili. Sed

quid faciet quando ambæ opiniones

sunt probabiles, & habent suos pro-

prios assertores? Respōdeo quód siue<-P>


@@0@


Yüklə 2,25 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   27




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin