Ex doctrina doctissimi patris magistri fra
Yüklə 2,25 Mb.
|
|
non est excōicatus V. g. occîdo Petrũ & scio me peccare illũ occîdẽdo igno ro tñ inuincibiliterillũ esse clericũ, nō incurro excōicationẽ. Patet quia ex- cōicatio non est lata contra percusso- rẽ hoĩs sed clerici: vt expresse habetur ca. si verò extra de sententia excōica- tionis. Tertia si factũ pro quo lata est excōcatio sit aliâs licitũ, vel non con- dẽnatũ iure diuino, ignorātia canonis excusat à poena. V. g. si papa nũc sub poena excōicationis præciperet ne ꝗs<-P> @@0@ @@1@ nẽ istũ nō incurrerẽ excōicationẽ, ꝗa nō pecco mortalitèr cũ ignorarẽ inuĩ cibiliter. Proba{t$} ex ca. ꝓposuisti. 82. d. Quarta in oibus statutis latis ab ordi- narijs citra papā, ignorātia iuris si sitin uincibilis excussat à sentẽtia canonis, etiā si faciā mortale ꝓ quo est formali ter lata excōicatio. V. g. ep̃s fert sentẽ tiā excōicationis in cōcubinarios, ego ignoro illā, nō incurro eā: esto sim cō cubinariꝰ. Et hoc gñralitèr est verũ in oĩbus quorũcũ pręlatorũ inferiorũ papa. Et etiā in religionibꝰ patet, quia ita habetur extra de sententia excōica tionis li. 6. ca. vt aĩarum periculis, vbi hoc ipsum expressè continetur. Et in his quatuor propositionibus oẽs cōue niōt doctores nemine discrepāte. Sed tota difficultas est de sententijs iuris la tis à papa quibus est anexa excōicatio V. g. lata est in iure excōicatio contra<-P> @@0@ @@1@ ctũ & ignorans inuincibilitèr ius, in- currat excōicationẽ. De hoc sũt diuer sæ sententię inter doctores. Adria. q. 3 de clauibus. Scotus. d. 16. q. 98. Maio. d. 18. q. 2. & Glo. in ca. à nobis de sentẽ tia excōicationis, & in ca. vt animarũ. Ioan. Andre. ibi Bartho. in l. cunctos populos de summa Trinita. Oẽs isti te nent partẽ affirmatiuā, videlicet ꝙ ig- norantia iuris non excussat à poena, seu excōicatione. Probāt ex prędicto ca. vt aĩarũ, in quo papa in fauorẽ ani marum instituit, ꝙ non incurrat excō municationẽ qui sciens factũ ignorat ius, sed præcipit id obseruari in statu- tis ordinariorũ inferiorum, nullā pror sus faciens mentionẽ de statutis papę: ergo cũ solũ excoeperit summus pon tifex ordinariorũ sententias, fit vt sen tentia iuris cōmunis in sua sententia perseueret. Item quia ignorantia iuris<-P> @@0@ @@1@ satà tali poena vt habetur in cap. cũ il lorũ de sententia excōicationis, ergo nec ignorantia iuris cui est annexa ex cōmunicatio excusabit ab ea. Hæc est horũ sententia, & quidẽ videtur ꝙ sit tutior, præsertim quia fauet vsus eccle siæ quæ cōmũitèr irretitos his laquęis remittit ad superiores per confessores esto poenitentes laborent inuincibili ignorantia. Oppositā sententiā tenẽt Siluest. verbo excōicatio. 2. §. 3. & ex- cōicatio vltimo. §. 3. & verbo ignoran tia. 1. §. 8. & summa angelica. Et vide{t$} esse Caie. & Antonini. Qui oẽs tenẽt, ꝙ ignorantia inuincibilis iuris excus- set ab excōicatione. Probatur excōica tio non potest ferri, nisi pro contuma tia, vt patet ex euāgel. sed qui ignorat inuincibilitèr non est contumax, er- go. Item si aliquis sciat substantiā ma liactus, & ignoret inuincibiltèr ali-<-P> @@0@ @@1@ <-P>quam circunstantiā eius, non imputa{t$} ei ad malitiā talis circunstantiæ, ergo. Ad argumenta vtrius opinionis po test facilitèr responderi. Et quāuis sa- pientissimus magister á Victoria in neutrā partẽ aperte declinet, tñ primā sentẽtiam reputat tutiorẽ. Et ideó te- nendũ est, ꝙ si fiat id pro quo lata est formalitèr excōicatio incurritur, esto inuincibilitèr ignoretur ius. Nec va- let solutio Siluestri, quia etiam ponti- fex est ordinarius, & ꝙ eius sententiæ etiam excipiuntur in illo ca. vt anima rũ periculis: quia est cōtra cōmunem vsum loquẽdi. Nā in titu. de officio iu dicis ordinarij iurisperiti cōmunitèr distingũt ordinariũ à summo pōtifice ¶ QV Æritur, an incurrat sentẽtiā ex cōicationis qui facit, aut omittit aliꝗd inuincibilitèr credens se incurrere ex cōicationẽ propter illud? V. g. furatus sum decẽ aureos in ecclesia, & credo<-P> @@0@ @@1@ sita excōicatio: cum tamẽ non sit, est dubiũ, an incurrā? Et videtur ꝙ sic, quia qui facit actũ aliâs bonũ, si cogi- tat esse malũ peccat propter illam cō- scientiam, ergo. Respōd. ꝙ in tali casu pecco mortalitèr, & incurro tantā cul pā & poenā, quantam incurrissem, si de facto fuisset imposita excōicatio ꝓ illo opere, sicut ego cogito: quia con- sciẽtia est quæ dānat, vel absoluit. Se- cũdó dico ꝙ talis quādiu habet illā cō scientiā debet se in oĩbus habere, ac si verè esset excōicatus: nā aliâs peccauit propter cōsciẽtiā quā habet. Tertiò di co ꝙ talis de facto nullā excōicationẽ incurrit. Probatur, quia ipse nō potuit supra se ferre talẽ sententiā nec alius tullit, ergo. Itẽ, quia si ille cogitasseteo dẽ modo, ꝙ propter illud opus occur- rebat mortẽ temporalẽ, nō incurrisset illā propter solam suā imaginẽ, ergo.<-P> @@0@ @@1@ est idẽ iudiciũ de culpa & de poena, nā culpa pẽdet ex vniuscuius volũta te, poena aũt nō nisi à iure, vel à iudice ¶ Iam verò de secundo principalitèr quæritur, vtrũ liceat cōicare cũ excōi cato? Hic sunt breuitèr tria definien- da. Primũ in quibus sit licitũ cōicare cũ excōicato, & in quibus non. Secũ- dũ an incurrat aliquā censurā qui par ticipat cũ excōicato in prohibitis. Ter tiũ an sit semper mortale peccatũ par ticipare cum excōicatis in prohibitis. Quo ad primũ, sit prima propositio, post cōciliũ Cōstāt. duo genera excōi catorũ tenemur vitare, scilicetexcōica tos nominatim, & excōicatos propter notoriā clerici percussionẽ, cũ his in- quantum est prohibitũ participare, in his quæ in hoc carmine continentur. Os, orare, vale, cōmunio, mẽsa nega{t$}. Hoc tamen intelligendum est, quādò<-P> @@0@ @@1@ nisterio ecclesiæ. Nā si tolerantur per cōmunem errorem, iā diximus supra ꝙ sacramenta ab eis collata sunt vali- da, ac proindè nō tenemur vitare eos: etiam in istis. Hoc patet ex iure, & ex prædicto concil. Secunda, cũ omnibꝰ excōmunicatis quocun modo sint excōicati, est licitũ participare in his quæ hoc carmine continentur. Vtile, lex, humile, res ignorata necesse. Vide in summa Caietani declarationẽ horũ verborũ. Tertia, excōicatos non nomi natim, nec propter notoriā clerici per cussionem, nullus tenetur vitare post cōciliũ Constan. etiam in contentis in primo versu. Vndè possumus cum eis colloqui, diuina officia audire, induce re eos ad administrandum sacramen- ta: si eis ex officio, vel ex commissione hoc incumbat: quia sic ordinauit con- ciliũ, in fauorẽ animarum. Hæc est ali<-P> @@0@ @@1@ ta. & Adria. tenẽt oppositũ, quoad par ticipationẽ sacramentorũ tam actiuā, quam passiuam: aiunt em̃ eos peccare in tali administratione sacramentorũ ac proindè nō licere fidelibus eos in- ducere ad eam. Forsitan conciliũ non ordinauit, nisi ꝙ facta per tales essent valida: quia hoc maximè expediebat aĩabus. Quo ad secudũ de quantitate poenę, sit prima propositio. Qui parti cipat in prohibitis cum excōicatis de quibus loquitur prima propositio, in- currit sententiam excōicationis maio ris in duobus casibus. Primò qñ parti cipat in crimine pro quo fuit lata ex- cōmunicatio. Secundò qñ excōicatio fertur sub hac forma, excōicamus Pe trum & oẽs participantes, & cum illo cōicantes. Extra hos duos casus solùm incurri{t$} excōicatio minor: & de hoc non est dubitandũ. Secunda proposi<-P> @@0@ @@1@ in prima propositione, est peccatum mortale, solũ in tribus casibus, scilicet si participet in diuinis, vel in crimine vel in contẽptu ecclesiæ seu clauium. In oĩbus alijs solùm erit veniale parti cipare cum eis. Hæc oĩa haben{t$} ex de terminatione concilij Constantiẽ. vt Adria. Antoni. Caiet. Siluest. & vsus ecclesię testatur. Hoc dico quia illa de terminatio non extat apud nos, nec in prędicto concil. ex defectu impresso- rum. Sed multi testan{t$} se vidisse illam Et papa Eugen. in quibusdam ordina tionibus reuocauit oĩa facta in concil. Basiliensi, vbi fuit ordinatum, ꝙ oẽs excōicati vitaren{t$}, qđ erat contra de- terminationẽ concilij Constant. Nota hic ꝙ quilibet fidelis tene{t$} iure diuino vitare excōicatũ (quocun modo sit excōicatꝰ) in duobus casibꝰ pręter eos quos recẽsuimꝰ. Primꝰ qñ eiꝰ cōuersa<-P> @@0@ @@1@ in fide, vel circa bonos mores. Secun- dus qñ ex mea conuersatione ipse su- mit fauorẽ, para autorizar su doctrina falsa, ò error, propter quod est excom municatus. Extra hos duos casus non est de iure diuino vitare excōmunica tum, sed solùm de iure positiuo. ¶ QV Æritur, vtrum excōmunicatũ ab ep̃o Salmantino, vel Burgensi &c tenear tur vitare qui sunt de alio epi- scopatu, supposito ꝙ sciant illum esse excōicatum? Videtur ꝙ non quia su- pra Burgẽses nullam potestatẽ habet ep̃us Salmantinus, quomodo ergo po terit illos obligare ad non participan dum cum suo excōicato. Scotus. 4. d. 19. q. 5. respondet (& benè) ꝙ oẽs qui sunt in ecclesia Dei tenẽtur vitare eũ in quocun loco existat excōicatus. Sed tamen non benè respondet ad ar gumentum in contrarium, nam dicit<-P> @@0@ @@1@ uino potestatem excōmunicandi, nā sic non posset obligare non subiectos ad non participandumcum suo excōi cato: sed habet talem potestatẽ ex con cessione papæ, à qua habet, quòd pos- sit priuare omnibus suffragijs & com municationibus licitis. Sed dico ꝙ epi scopus de iure diuino habet potestatẽ excōmunicandi subditos ex officio, et ordinaria & ꝓpria potestate. Et quic- quid potest papa in toto orbe, potest etiam episcopus in suo episcopatu, stā do dũtaxat in iure positiuo: paucis ex- ceptis, vt creare episcopum. Vndè ad argumentum quomodo potest episco pus obligare non sibi subditos, dico, ꝙ potest ex eo ꝙ est de iure diuino, ꝙ ex cōmunicatꝰ in vno loco vitetur in om nibus alijs: vt patet ex serie euangeli- ca. Si ecclesiam nō audierit sittibi qua si ethnicus & publicanus, omnibus<-P> @@0@ @@1@ lis qui vnius sunt episcopatus, sed oibꝰ Secundò dico cum Maio. 4. d. 18. q. 4 ꝙ illa obligatio non prouenit ex sen- tentia ep̃i, sed ex dispositione iuris hu mani, quod quidem præcipit, ꝙ excō- municatus in vno episcopatu vitetur in alijs omnibus: vt habetur in conci- lio Niceno cap. 5. & in concilio Sardi cen. ca. 16. &. 17. & in concilio Citro- cheno ca. 2. &. 3. Hęc autem habentur 11. q. 3. in multis cap. cap. si quis presby ter. & capit. quisquis &c. ¶ QV æritur, an obligatio ad non par ticipādum cum excōicatis sit tanta, ꝙ obliget ad sui obseruantiam, etiam cũ periculo mortis? V. g. Tyranus, vel a- lius excōicatus minatur mihi mortem nisi cōicem cum illo, vel dicam ei mis sam, an tenear mori potius id face- re? Est quæstio grauis, & disputa{t$} in prima secundæ. q. 69. ar. 4. Sũt opinio<-P> @@0@ @@1@ tura sua & de per se non pōt obligare ad sui obseruantiā cum periculo mor tis, & si aliqñ obligat est đperaccidẽs quia scilicet adiungitur bono cōmuni vel fidei, vel religionis. Probant quia debet esse iusta, vt si papa obligaret me ad non comedẽdũ carnes feria sex ta, certè esset lex impia, ergo. Caietan. prima secundę loco citato, tenet oppo sitũ. Dicit em̃ ꝙ papa et rex possunt cō dere legẽ quæ ex sua natura & deper se obliget ad sui obseruantiā cumperi culo mortis. Dicit secundô ꝙ si aliqua lex non obligat isto modo, est solũ ex benignitate legis latoris qui nolũt obli gare cũ tali periculo, nō aũt ex vi legis in summa aũt sua dicit multa. Respō dẽs ad quæst. Primo ait ꝙ in humanis nō ẽ mortale cōicare cũ excōicatis in ꝓhibitis, & ꝙ ab excōicatione ꝓpter talẽ metũ excusatur. Secundò dicit, ꝙ<-P> @@0@ @@1@ <-P>in diuinis etiā secluso contẽptu eccle- siæ nullo modo licet cōmunicare cũ excōicatis, etiā ob vitādā mortẽ. Quia talis participatio est mortalis, quæ nul lo metu excusatur: vt dicitur in ca. sa- cramentis extra de sententia excōica- tionis. Certè ista sententia est nimis grauis & odiosa. Vndè dico, ꝙ metus mortis excussat à mortali & ab excōi catione, propter participationẽ in diui nis cũ excōicatis incurrendā, secluso contẽptu ecclesiæ. Probo, quia nō est verisimile, ꝙ ecclesia intendit obliga re ad obseruantiam suarũ legum cum detrimento salutis propriæ. Cũ ergo excōicatio sit poena ecclesiastica, & de iure positiuo, nō est dicendũ ꝙ obli gat cũ periculo mortis. Et sic ad ca. sa- cramentis, dico ꝙ illa decretalis est in telligenda, qñ in contẽptũ ecclesię mi natur mors. Vel qñ cōmittitur pecca- tũ mortale interueniẽtemorte. Vel qñ<-P> @@0@ @@1@ cōicato, vt ait. S. Tho. quodlibeto. 12. art. 9. & Siluester verbo metus. §. 7. & Durandus distinctiōe. 18. quæstiōe. 5. ¶ QV Æritur, vtrum ipsemet excom municatus teneatur vitare fideles? & loquor de omnibus excommunicatis quocunque modo. Respondeo, & sit prima propositio, excōmunicatus cu- ius excōmunicatio est occulta non te- netur ratione excōmunicationis absti nere in publico consortium aliorum, & cōmunionem, etiam in diuinis, sed potest & debet se in omnibus ita ha- bere, ac si nō esset excommunicatus. Hæcẽ cōclusio Siluestri verbo excō- municatio. 3. §. 5. Probatur nullus te- netur se infamare, imò omnes tenen{t$} iure diuino & naturali ad tuẽdam fa- mā maximè propriā (curam habe de bono nomine) ergo. Itẽ quia quilibet tenetur non scandalizare alios, sed si<-P> @@0@ @@1@ rā consortia scandalizarentur illi nes cientes causam, ergo nō debet fugere. Secunda, publicè excōmunicatus te- netur vitare alios fideles tā in publico quam in secreto: de hoc nō est dubiũ. De quantitate publici excommunica ti publice si communicet cum alijs in diuinis & prohibitis, idem est iudiciũ ac de peccato participantium cum eo, non peccat ille magis quā illi: excepto quod fideles post cōciliũ Constātiẽse habent facultatem inducendiexcom- municatos non nominatim, nec pro- pter notoriam clerici percussionẽ, ad aliqua in quibꝰ si se intromitterẽt ipsi excōicati nō rogati, grauiter peccarẽt ¶ Sed vtrũ vnus excōicatus teneatur vitare aliũ excōicatum? Videtur, ꝙ nō quia olim leprosi qui hos excōicatos figurabant poterant inuicẽ colloqui & conuersari, ergo. Itẽ quia excōicati<-P> @@0@ @@1@ siæ à quo separatur excōicatio, ergo. Respond. ꝙ sine dubio tenendũ est ꝙ ita est prohibitũ excōicato participa- re cum alijs excōicatis, sicut cum alijs fidelibus, & æque peccat cōmunican- do cũ illis, ac cũ istis. Et omnes excōi- cati sic adinuicẽ cōicantes, incurrunt excōicationẽ minorẽ. Patet, quia aliâs excōicati essent melioris conditionis vt sic, quā non excōicati: qui quidẽ pri uantur illa conuersatione. Itẽ, quia ad huc sunt membra ecclesiæ per fidem.
hoc solùm ꝙ sunt excommunicati, nō sunt exempti à legibus & præceptis suorum prælatorũ, & papę. Quia non sunt omnino extra ecclesiā: sicut eth- nici, nec sunt tota litèr abscissi, & ideò tenẽtur superioribus parere, & secus facientes peccant, & incurrunt alias excōmunicationes & poenas. @@0@ @@1@ ¶ Dico vltimo, ꝙ titulo excōicationis maioris prohibetur non solùm licita conuersatio cum excōmunicato: sed etiam illicita. Vndè mulier subijciens se excōicato grauius peccaret, quā si peccaret cum non excōicato. Itaque præter malitiam quā habet illud pec- catũ ex suo genere, habet aliam ratio nem circũstantiæ excōmunicationis. Hoc patet, quia in prohibitione com municationis includitur prohibitio il licitæ communicationis â fortiori: & non dubites de hoc. ¶ Dico denique, non sacerdotes posse excōicare, dũmodo iurisdictionẽ ha- beant in foro contentioso, vt archidia coni, legati, & electi. Sed est graue du biũ, an occultè excōicatus possitexcōi care: ita ꝙ talis sententia valeat? Palu. 4. d. 18. q. 2. respondet, ꝙ sic. Probat ex cap. ad probandum de sententia & re iudicata. Et ex le. Barbarius. ff. de re iu<-P>
@@0@ @@1@ cap. nonne. Idem tenet Gratianus. 3. q. 7. in fine. Contrarium Siluester ver- bo excōicatio. 2. §. 1. Nam Alexander 24. q. 1. ca. audiuimus, dicit excōmuni catum excōicare non posse, nec enim deijcere potest quẽquam iam prostra tus. Idem patet in cap. aduersus de im- munitate ecclesiarũ, & ibi Glosa. Et in capi. exceptionẽ de exceptionibus. Ad hoc respondetur, publicè excōica tum suspensum esse ab officio & bene ficio ecclesiastico, de iure cōmuni ec- clesiastico tamen, nam à ciuili non est suspensus, ita ꝙ sententiæ non valeāt: nisicùm per annum perseuerat in ex cōicatione: vt habetur extra de hære- ticis. ca. excōmunicamus. §. credentes. Suspensus quoque est á beneficio su- scipiendo: ita ꝙ non possit accipere, nec retinere, si accipit. Patet de cleri- co excōmunicato ca. postulastis. à fru<-P> @@0@ @@1@ habuit ante excomunicationem ipso iure suspenditur: de appellatio. ca. pa- Yüklə 2,25 Mb. Dostları ilə paylaş:
|