Əyani şöbə: yaz sesiyası 2014 2015

##num= 14// level= 1// sumtest=23 // name= XIV. XIX əsrdə Azərbaycanda məktəb və pedaqoji fikir //

1. Azərbaycanda ilk “Pedaqoqika” əsəri yazan pedaqoq:

A) M. Muradxanov

B) A. A. Bakıxanov

C) M. M. Nəvvab

D) Ə. Seyidov

E) M. T. Sidqi

2. Ömrünün sonuna qədər müəllimlik, bir müddət Zaqafqaziya Müəllimlər Seminariyasının Azərbaycan şöbəsinə rəhbərlik edən, seminariyanı Qazaxa köçürən maarifçi kimdir?

A) D. D. Semyonov

B) A. O. Çernyayevski

C) F. Köçərli

D) R. Əfəndiyev

E) N. Nərimanov

3. Zaqafqaziya məktəblərinin ilk nizamnamələridir.

A) 1829 - 1835

B) 1828 - 1836

C) 1829 - 1832

D) 1830 - 1834

E) 1831 - 1833

4. XIX əsrin əvvəllərində Azərbaycanda açılmış ibtidai məktəblər . . . sinifli idi

A) I – II sinifli

B) I – III sinifli

C) II – III sinifli

D) I – IV sinifli

E) I – V sinifli

5. “Rus - tatar” məktəbinin əsasını qoymuşlar.

A) S. Qənizadə, H. Mahmudbəyov

B) M. F. Axundov, A. A. Bakıxanov

C) M. Kazımbəy, S. Şirvani

D) R. Əfəndiyev, H. Zərdabi

E) C. Məmmədquluzadə, M. Sidqi

6. M. F. Axundov öz yaradıcılığında Azərbaycanda . . . əsasını qoymuşdur.

A) Maarifçilik və dramaturgiyanın

B) Satira və yumorun

C) Realizm və fanatizmin

D) Komediya və realizmin

E) Roman və povest janrının

7. XIX əsrin əvvəllərinə qədər Azərbaycanda geniş yayılmış təhsil - tərbiyə müəssisələrini müəyyən edin

1 – Dünyəvi məktəblər

2 – Dini məktəblər

3 – Qəza məktəbləri

4 – İbtidai məktəblər

5 – Mədrəsələr

6 – Mollaxanalar

A) 2, 5, 6

B) 1, 3, 4

C) 3, 4, 5

D) 1, 2, 4

E) 3, 4, 6

8. M. Kazımbəy Rusiyada Azərbaycan . . . təbliğ edirdi.

1 –Qonaqpərvərliyini

2 – Dilini

3 – Mətbəxini

4 – Mədəniyyətini

5 – Adət - ənənəsini

6 – Tarixini

A) 2, 4, 6

B) 3, 4, 5

C) 2, 3, 5

D) 1, 3, 6

E) 1, 3, 4

9. M. F. Axundov əsərlərində . . . qarşı mübarizə edirdi.

1 – Mövhumata

2 – Cahilliyə

3 – Xurafata

4 – Rüşvətxorluğa

5 – Savadsızlığa

6 – Avamlığa

A) 1, 2, 5

B) 3, 4, 6

C) 2, 4, 6

D) 3, 5, 6

E) 2, 3, 4

10. M. F. Axundov yeni əlifba islahatında . . . məsləhət bilirdi.

1 – Saitlərin hərflərə yapışıq yazılmasını

2 – Saitlərin sayının artırılmasını

3 – Nöqtələrin ləğv edilməsini

4 – Hərflərin sayının artırılmasının

5 – Kiril əlifbasına keçilməsini

6 – Yazının soldan sağa yazılmasını

A) 1, 3, 6

B) 2, 3, 4

C) 1, 3, 5

D) 1, 2, 4

E) 3, 4, 5

11. M. F. Axundovun H. B. Zərdabiyə yazdığı tarixi məktubunda irəli sürdüyü zəruri məqamları müəyyən edin.

1 – Təlimin ana dilində aparılması

2 – Mollaların təlimdən uzaqlaşdırılması

3 – Məktəblərin sayının artırılması

4 – Dini təhsilin ləğv edilməsi

5 – Müəllim hazırlığı

6 – Xarici dillərin tədrisi

A) 1, 3, 5

B) 3, 4, 6

C) 2, 3, 6

D) 2, 3, 4

E) 2, 5, 6,

12. Qori müəllimlər seminariyasının ilk dinləyiciləri olmuşdur.

1 – S. Vəlibəyov

2 – N. Nərimanov

3 – F. Köçərli

4 – Ü. Hacıbəyov

5 – R. Əfəndiyev

6 – C. Məmmədquluzadə

A) 1, 3, 5

B) 2, 4, 6

C) 2, 4, 5

D) 2, 3, 6

E) 1, 2, 6

13. Pedaqoqlara aid əsərləri uyğunlaşdırın

1 - A. Bakıxanov

2 - M. F. Axundov

3 - M. Kazımbəy

a - “Təhzibül əxlaq”, “Fars dilinin qrammatikası”

b - “Krım xanlarının tarixi”, “Türk - tatar dilinin ümumi qrammatikası”

c - “Kifayətül - ətfal”, “Vüzuh - ül - ərqam”

d - “Pedaqogika”, “Qan ocağı”

e - “Kəmalüddövlə məktubları”

A) 1 - a, 2 - e, 3 - b

B) 1 - c, 2 – d, 3 - a

C) 1 - b, 2 - a, 3 - c

D) 1 - d, 2 - c, 3 - b

E) 1 - e, 2 - b, 3 - a

14. Azərbaycanda XIX əsrin sonlarında açılmış yeni tipli məktəbləri müəyyən edin.

1 – Rus - tatar

2 – Qəza məktəbləri

3 – Əxtar

4 – Gimnaziyalar

5 – Dini məktəblər

6 – Üsulu cədid

A) 1, 4, 5

B) 1, 3, 6

C) 2, 4, 5

D) 1, 2, 4

E) 3, 4, 5

15. M. Nəvvabın əsərlərini müəyyən edin.

1 – “Təkzibeyi – Nəvvab”

2 – “Bəsirətül - ətfal”

3 – “Kifayətül - ətfal”

4 – “Şikayətnamə”

5 – “Dər elmi musiqi”

6 – “Meyvələrin söhbəti”

A) 1, 3, 5

B) 2, 4, 6

C) 2, 3, 6

D) 3, 4, 6

E) 1, 2, 6

16. Azərbaycan pedaqoji fikir tarixində ilk ali təhsilli müəllimlərdir.

1 – F. Köçərli

2 – S. Qənizadə

3 – R. Əfəndiyev

4 – H. Mahmudbəyov

5 – Ü. Hacıbəyov

6 – S. Əbdürrəhmanzadə

A) 1, 3, 5

B) 2, 4, 6

C) 1, 5, 6

D) 3, 5, 6

E) 1, 2, 3

17. S. Qənizadənin müxtəlif illərdə nəşr etdirdiyi uşaq məcmuələrini müəyyən edin.

1 – “Nübar”

2 – “Molla Nəsrəddin”

3 – “Əkinçi”

4 – “Ümid”

5 – “Qorxulu nağıllar”

6 – “Sovqat”

A) 1, 4, 6

B) 2, 3, 5

C) 1, 2, 3

D) 3, 5, 6

E) 2, 4, 5

18. N. Gəncəvinin “Xəmsə”sinə daxil olan əsərləri ardıcıllıqla düzün

1 - “Isgəndərnamə”

2 - “Sirlər xəzinəsi”

3 - “Yeddi gözəl”

4 - “Xosrov və Şirin”

5 - “Leyli və Məcnun”

A) 2, 4, 5, 3, 1

B) 1, 2, 3, 4, 5

C) 3, 1, 4, 5, 2

D) 4, 3, 2, 1, 5

E) 5, 4, 3, 2, 1

19. N. Tusinin müəllimlərini ardıcıllıqla düzün

1 - Atası

2 - Bəhmənyar

3 - Fəridəddin Damad

A) 1, 2, 3

B) 2, 1, 3

C) 3, 2, 1

D) 1, 3, 2

E) 2, 3, 1

20. N. Tusinin əsərlərini ardıcıllıqla düzün

1 - astronomiyadan bəhs edən əsəri

2 - həndəsədən bəhs edən əsəri

3 - müstəvi və sferik triqonometriyadan bəhs edən əsəri

A) “Şəkl - ül qita”, “Təhrir eqlidis”, “Zic Elxani”

B) “Təhrir eqlidis”, “Zic Elxani”, “Şəkl - ül qita”

C) “Zic Elxani”, “Şəkl - ül qita”, “Təhrir eqlidis”

D) “Təhrir eqlidis”, “Şəkl - ül qita”, “Zic Elxani”

E) “Zic Elxani”, “Təhrir eqlidis”, “Şəkl - ül qita”

21. İlk qəza məktəblərinin açılma yerini xronoloji ardıcıllıqla müəyyən edin.

1 – Naxçıvan

2 – Şuşa

3 – Bakı

4 – Nuxa

5 – Şamaxı

6 – Gəncə

A) 2, 4, 3

B) 4, 5, 6

C) 3, 4, 5

D) 6, 2, 4

E) 5, 3, 4

22. Orta əsr Azərbaycan mütəfəkkir pedaqoqları və onlara aid olan əsərləri uyğunlaşdırın

1 - N. Gəncəvi

2 - N. Tusi

3 - M. Əvhədi

4 - M. Füzuli

a - “Cami - cəm”

b - “Söhbətül - əsmar”

c - “Isgəndərnamə”

d - “Əxlaqi - Nasiri”

A) 1 - c, 2 - d, 3 - a, 4 - b

B) 1 - a, 2 - b, 3 - c, 4 - d

C) 1 - d, 2 - c, 3 - b, 4 - a

D) 1 - b, 2 - a, 3 - d, 4 - c

E) 1 - a, 2 - c, 3 - d, 4 - b

23. Göstərilən əsərlərin müəlliflərinə uyğunluğunu müəyyən edin

1 – A. Bakıxanov

2 – M. Axundov

3 – M. Kazımbəy

4 – Q. Zakir

a - Dəvə və eşşək”, “Tülkü və qurd”, “Sədaqətli dostlar”

b - “Müntəxəbat”, “Türk - tatar dilinin qrammatikası”, “Dərbəndnamə”

c - “Əsrarül – Mələkut”, “Kəmalüddövlə məktubları”, “Tülkü və qurd”

d - “Aldanmış Kəvakib”, “Kəmalüddövlə məktubları”, “Xırs quldurbasan”

e - “Əsrarül – Mələkut”, “Qanuni Qüdsi”, “Nəsihətnamə”

A) 1 - e, 2 - d, 3 - b, 4 - a

B) 1 - b, 2 - a, 3 - c, 4 - d

C) 1 - a, 2 - b, 3 - d, 4 - c

D) 1 - d, 2 - e, 3 - a, 4 - b

E) 1 - c, 2 - e, 3 - b, 4 - a

##num= 15// level= 1// sumtest=18 // name= XX əsrin əvvəllərində Azərbaycanda məktəb və pedaqoji fikir //

1. Azərbaycan müəllimlərinin I - II qurultayları bu illərdə keçirilmişdir.

A) 1908 –1909

B) 1904 - 1908

C) 1905 - 1906

D) 1903 - 1905

E) 1906 - 1907

2. Sovet təhsil sistemində dövlət . . . , məktəb . . . ayrılmışdı.

A) dindən, kilsədən

B) təhsildən, müəllimdən

C) siyasətdən, xalqdan

D) partiyadan, siyasətdən

E) demokratiyadan, dindən

3. Müstəqil Azərbaycan Respublikasının təhsil qanunu bu illərdə qəbul edilmişdir.

A) 1992 - 2009

B) 1993 - 2008

C) 1991 - 2006

D) 1994 - 2010

E) 1995 – 2012

4. Zaqafqaziya müsəlman müəllimlərinin I və II qurultayları harada və nə vaxt keçirilib?

A) 1906, 1907 - ci illərdə Bakıda

B) 1875, 1877 - ci illərdə Bakıda

C) 1903, 1904 - cü illərdə Gəncədə

D) 1906, 1907 - ci illərdə Tiflisdə

E) 1910, 1911 - ci illərdə Şamaxıda

5. Azərbaycanda təhsil islahatı proqramı neçənci ildə qəbul edilib?

A) 1999 - ci ildə

B) 1988 - ci ildə

C) 1992 - ci ildə

D) 1998 - cu ildə

E) 1994 - cü ildə

6. Respublikamızın ali pedaqoji məktəblərində ilk dəfə “Azərbaycan məktəb və pedaqoji fikir tarixi” kursu tədris olunub:

A) XX əsrin 70 - ci illərində

B) XX əsrin I yarısında

C) XX əsrin 30 - 40 - cı illərində

D) XX əsrin 90 - cı illərində

E) XXI əsrin ilk illərində

7. XX əsrin əvvəllərində Azərbaycanda nəşr olunan pedaqoji jurnallar hansılardır?

A) ”Dəbistan”, “Rəhbər”, “Məktəb”

B) ”İrşad”, “İqbal”, “Həyat”

C) ”Molla Nəsrəddin”, “Füyuzat”, “Təzə həyat”

D) ”Aöıq söz”, “Kaspi”, “Nicat”

E) ”Tərəqqi”, “Həqiqət”, “Tərcüman”

8. Azərbaycan müəllimlərinin I qurultayının qəbul etdiyi qərarları müəyyən edin.

1 – Müəllim hazırlığı

2 – Universitetlərin açılması

3 – Dərsliklər tərtibi

4 – Dini təhsilin inkişafı

5 – Qadın təhsili

6 – Rus məktəblərinin sayının artırılması

A) 1, 3, 5

B) 2, 3, 4

C) 2, 4, 5

D) 1, 2, 4

E) 2, 3, 6

9. F. Köçərlinin rus dilindən tərcümə etdiyi əsərlərdir.

1 – “Balıqçı və balıq”

2 – “Balalara hədiyyə”

3 – “Üç xurma ağacı”

4 – “Uşaq gözlüyü”

5 – “Tənbəl kişi”

6 – “Bəsürətül ətfal”

A) 1, 3, 5

B) 2, 4, 6

C) 2, 3, 6

D) 4, 5, 6

E) 3, 5, 6

10. F. Köçərlinin qadın azadlığına həsr edilmiş əsərlərini müəyyən edin.

1 – “İslamın qadına münasibəti”

2 – “Nəsihətnamə”

3 – “Keçmişdə müsəlman qadın”

4 – “Məktubati Şeyda bəy”

5 – “Müsəlman qadını hal - hazırda”

6 – “Gəlinlər həmayülü”

A) 1, 3, 5

B) 2, 4 , 6

C) 2, 5, 6

D) 1, 5, 6

E) 3, 4, 6

11. XX əsrin əvvəllərində savadsızlığın ləğvi uğrunda yaradılmış xeyriyyə cəmiyyətləri idi.

1 – “Nicat”

2 – “Təkamül”

3 – “Nəşri - Maarif”

4 – “Bülbül nəğmələri”

5 – “Səadət”

6 – “Cövhəriyyə”

A) 1, 3, 5

B) 2, 4, 6

C) 2, 4, 5

D) 4, 5, 6

E) 2, 5, 6

12. Azərbaycan sovet dövrünün görkəmli pedaqoqları idi.

1 – Ə. Seyidov

2 – M. Kazımbəy

3 – M. Muradxanov

4 – H. B. Zərdabi

5 – M. Mehdizadə

6 – S. Ə. Şirvani

A) 1, 3, 5

B) 2, 4, 6

C) 2, 3, 4

D) 2, 3, 6

E) 2, 4, 5

13. Müstəqil Azərbaycan Respublikasının həyata keçirdiyi təhsil siyasətinin əsasını təşkil edən dəyərləri müəyyən edin.

1 – Milli

2 – Siyasi

3 – Dini

4 – Mədəni

5 – Bəşəri

6 – İqtisadi

A) 1, 5

B) 4, 5

C) 2, 6

D) 2, 4

E) 3, 4

14. XIX əsrin sonlarında Bakı fəhlələrinin təkidi ilə açılan rus dili təlimli ibtidai məktəbləri ardıcıllıqla düzün

1 - Sabunçu

2 - Zabrat

3 - Balaxanı

4 - Ramanı

5 - Bibiheybət

A) 3, 5, 4, 2 , 1

B) 1, 2, 3, 4, 5

C) 5, 4, 3, 2, 1

D) 2, 3, 1, 5, 4

E) 4, 1, 5, 3, 2

15. XX əsrin əvvəllərində ictimai - pedaqoji hərəkat nəticəsində nəşr olunun pedaqoji jurnalları ardıcıllıqla düzün

1 - Məktəb

2 - Dəbistan (ibtidai məktəb)

3 - Rəhbər

A) 2, 3, 1

B) 1, 2, 3

C) 3, 1, 2

D) 3, 2, 1

E) 1, 3, 2

16. XX əsrin əvvəllərində Bakıda fəaliyyətə başlayan, məqsədi əsasən əhali arasında savadın yayılması olan xeyriyyə cəmiyyətlətini ardıcıllıqla düzün

1 - “Səadət”

2 - “Nəşri - maarif”

3 - “Nicat”

A) 2, 3, 1

B) 1, 2, 3

C) 2, 1, 3

D) 3, 2, 1

E) 3, 1, 2

17. XX əsrin əvvəllərində Azərbaycanda mövcud olan xeyriyyə cəmiyyətləri və onların fəaliyyət istiqamətləri arasındakı uyğunluğu müəyyənləşdirin

1 - “Nicat”

2 - “Səadət”

3 - “Nəşri - maarif”

a - Cəmiyyətin nəzdindəki məktəbdə əsasən dini tərbiyə verilirdi

b - Bu cəmiyyətin bütün məktəblərində təhsil pulsuz idi

c - Görkəmli maarifçi H. Zərdabi bu cəmiyyətin işində fəal iştirak etmiş, M. Ə. Rəsulzadə isə cəmiyyətin sədri olmuşdur.

A) 1 - c, 2 - a, 3 - b

B) 1 - a, 2 - b, 3 - c

C) 1 - b, 2 - c, 3 - a

D) 1 - a, 2 - c, 3 - b

E) 1 - b, 2 - a, 3 - c

18. XX əsrin əvvəllərində Azərbaycanda mövcud olan pedaqoji cərəyanların üzvləri idi.

1 – Liberal burjua

2 – Milli burjua

3 – Milli demokratik

4 – İnqilabi demokratik

a - Ə. Hüseynzadə, Ə. Ağayev, Ə. Topçubaşov

b - C. Məmmədquluzadə, Ü. Hacıbəyov, M. Ə. Sabir

c - M. Mahmudbəyov, S. Qənizadə, H. Mahmudbəyov

d - R. Əfəndiyev, F. Köçərli, Q. Rəşad

e - Ə. Ağayev, H. Mahmudbəyov, C. Məmmədquluzadə

A) 1 - e, 2 - d, 3 - c, 4 - b

B) 1 - d, 2 - c, 3 - b, 4 - a

C) 1 - a, 2 - b, 3 - c, 4 - e

D) 1 - b, 2 - e, 3 - a, 4 - d

E) 1 - c, 2 - a, 3 - d, 4 - b