Эярдяни аь гу кими

HƏR ŞEY KÖHNƏ

Doğarmı bir yenilik bu hilalın altında?..

Bu yer, bu göy, bu günəş köhnə, bu həyat köhnə!

İdarə köhnə, bəşər köhnə, kainat köhnə!

Cahan yaşarmı bu müdhiş zəvalın altında?
Axıb gedir bulanıq çay kimi qara dövran,

Zavallı millətimin haqqı olmada pamal!

Yetiş, yetiş daha sən, ey ümidi-istiqbal!

Bu zillət ilə keçinsinmi boylə qanlı zaman?

Sönük sitarələr ilə gecəm yanar, heyhat,

Nə oldu dadlı o peymanlar, ədl, ünsiyyət?

Buludlara bürünən ey günəşli hürriyyət!

Bitir bu zülmləri, ver cahana şanlı həyat!

1909

VƏRƏMLİ HƏYAT
Əsir doğuldum, əsir getdim, ah, gənc ikən,

Vərəm ciyərlərimi dəldi, ömrümü biçdi.

Bahar içində həyatım bulud kimi keçdi,

Bütün ümidimi qırdı o ruzgari-mihən.

Gömüldü, soldu içimdə şükufeyi-əməlim,

Mənə təsəlli üçün şimdi sən yetiş, əcəlim!

Vətən, vətən! Mənə oldun məzari-yəs, nədən

Soyuq damarlarımı, ah, isitmədi günəşin.

Əməl çiçəklərimi heç bitirmədi yağışın,

Dodaqlarımdakı al-qırmızı nədir görünən?

Yaralı qəlbimin, ey vah, əksi-möhnətidir

Və ya ki, ömrümün amali-daği-həsrətidir.

Çiçəklənib dodağımda əməllərim, heyhat!

Baxın, baxın nə qədər pürməlal, pürşivən.

Mənə yetişdi şu solğun çiçək bir ümmətdən

İyirmi beş sənəlik bir həyat üçün sovqat.

Onu təpiklədi mazi, məzara gömdü bu hal,

Fəqət nasıl baxacaqdırsa, bilməm, istiqbal?

1909
İKİ QIRLANĞIC
Bir sərin, saf səhər, gözəlcə hava,

Bürünüb yamyaşıl çəmənə səhra.

Dağ, yamaclar sükut içində tamam,

Dərələrdən axardı çay aram.

Dağ başından günəş saçardı ziya,

Qızarırdı şəfəqləriylə fəza.

İki pürzövq, nəşə qırlanğıc,

Bir budaqda oxurdular: vic, vic!..

«Bən də gəlməklərin edib təbrik,

Oldum onlarla zövq-şövqə şərik».

Oxuyun, quşcuğazlarım, şən-şən,

Qəlbim olsun çiçəkli bir gülşən.

Oxuyun, quşcuğazlarım, azad!

Eyləyin nəğmənizlə qəlbimi şad!

Çox uzun sürdü ayrılıq və səfər,

Oralardan gətirdiniz nə xəbər?

Çox zaman eyləmişdiniz ki, səfər,

Şu vətəndən gətirdiniz nə xəbər?

1909

ŞƏKLİNDƏ
Üzümdə gərdi-təkəddür hicab şəklində,

Gözümdə əşki-təhəssür hübab şəklində.

Peyimdə heykəli-mazi və hal bir kabus,

Önümdə sərvəti-ati iqab şəklində.

Başımda fövci-xəyalat axın-axın dolaşır,

Üfüqdə parçalanan bir səhab şəklində.

Cəfayla qəlbimi dəlməkdə tiği-istibdad,

Alovlara yakılır dil kəbab şəklində.

Uzaqda dalğalanan, parlayan geniş qumsal

Görünmədə gözümə bir sərab şəklində.

Ümid, yəs arasında yuvarlanan könlüm

Sızıldıyor sınıq bir rübab şəklində.

1909