Эярдяни аь гу кими

ARAZDAN TURANA
Bin göl ətəklərindən coşğun Araz axaraq,

Yıldırımlı, qartallı qayalara çarparaq,

Qaplan kibi kükrəyib, dəniz kibi qabardı,

Məmləkətlər aşaraq, dalğa kibi yol aldı,

Turan-İran dolaşdı, döndü Qafqaz elinə.

Yaklaşınca o daşğın, acıqlı Kür nəhrinə

Hayqırdı: «Ox, qardaşım, dinlə bəni bir zaman!

İztirablar içində çarpınır şimdi Turan.

Girmiş sehirli divlər qızıl alma bağına,

Qara quzğun uşuşmuş soluna və sağına.

Derlər, dünya gözəlinin dizində yad başlar var,

Süzgün, bayğın gözündə qan köpürən yaşlar var.

Bərələnmiş gül kibi gündən-günə soluyor,

Qara, gur saçlarını əlləriylə yoluyor.

Gülümsərkən ağzından güllər saçan o gözəl

Şimdi ağlar, gözündən inci damlar. Xain əl

Girmiş məsum qoynuna, yaralayır köksünü,

İnlər: Yoxmu Turanda qurtaracaq ər bəni?

Nərdə o türk nişanlım, o qoç igit, qəhrəman?

Yolunu pək özlədim, yol ver ona, yaradan!

Yel atına binsin də, gəlsin səni qurtarsın!

Yağı olan bu xain başları həp qoparsın,

Şu sehirli tilsimi qırsın namus eşqinə.

Quruntulu bir kədər çökmüş Turan yurduna.

«Qızıl irmaq», «Süd gölü» bu anda qan köpürür,

Qoç igitlər Turanda bığ çeynəyib də durur.

Bəni daim inlətən, bax, şu acı duyğudur,

Çağlayanlar dağımda köpüklü qan qusdurur».

Coşğun Araz sözünü hıçqırıqla bitirdi,

Kür nəhrini bu xəbər xələcana gətirdi.

Əvət, qara bulutlar almış yurdu, qardaşım,

Nə yaşarız, nə gülər çəmənlərim, dağ-daşım.

Böyük türkün sevdiyi yekta dünya gözəli

Qan ağlasın, qoynuna girsin yabançı əli.

Turanda yüz milyonluq türklük buna qızmazmı?

Qızmazsa, bu xain əl yasamızı pozmazmı?

Gəl, qardaşım, boynuna keçirəyim qolumu,

Annəmiz «Quzğun dəniz» bəklər bənim yolumu.

Gedəlim, dərdimi annəmızə açalım,

Əski yurduna ildırımlar saçalım.

* * *
Kür və Araz coşaraq bir-birinə qarışdı,

Sahilləri çeynəyib, iki aşiq qovuşdu.

Axın-axın axaraq, fırtınalı dənizə

Tökülüncə anlatdı hər ikisi diz-dizə:

- Annə, Turan elindən quruntulu bir xəbər

Gətirmişiz şu tasa, ürəyimizi həp dələr.

Girmiş sehirli divlər qızıl alma bağına,

Qara quzğun uşuşmuş soluna və sağına.

Derlər, dünya gözəlnin dizində yad başlar var,

Süzgün, bayğın gözündə qan köpürən yaşlar var.

Bərələnmiş gül kibi gündən-günə soluyor,

Qara, gur saçlarını əlləriylə yoluyor.

Gülümsərkən ağzından güllər saçan o gözəl

Şimdi ağlar, gözündən inci damlar. Xain əl

Girmiş məsum qoynuna, yaralayır köksünü.

İnlər: Yoxmu Turanda qurtaracaq ər bəni?

Nerdə o türk nişanlım, o qoç iyit? Yol alsın!

Şu sehirli tilsimi qırsın, bəni qurtarsın!

* * *
«Quzğun dəniz» bu qara xəbərləri dinlədi,

Yara almış dişi bir arslan kibi inlədi.

Basdı Kürü, Arazı dalğaların selinə,

Birdən-birə köpürdü, daşdı Turan elinə.

O dağ kibi yüksələn dalğaları yürüdü,

Yüz milyonluq Turanı başdan-başa bürüdü.

Hər kiçicik dalğasında bir ildırım patladı,

Almas kipriklərində birər şimşək oynadı.

Hər bir öksüz bucaqda qopdu yeni bir tufan,

Coşqun sellər qaldırdı əngəlləri aradan.

Artıq sehirli divlər yediyini həp qusdu,

Sonra Turan da susdu, dəniz də, göy də susdu.

* * *
Yenə dalğacıqlarla oynar «Quzğun dənizi»,

Güzgü kibi parıldar ay-yıldızlı bənizi.

Göbəyində görünür yaşıl zümrüd bir ada,

Altun kərpicli bir köşk adanın ortasında.

Köşkün qarşı tərəfi qızıl alma bağıdır,

Ayaq bassa, daş olur, hər kəs ona yağıdır.

Qızıl alma bağında gəzər dünya gözəli,

Gülər coşqun sevinclə türkün əlində əli.

1919