##Fakültə: Kimya və biologiya ##İxtisas: kimya və biologiya müəllimliyi

##num=3//level=1// sumtest=17 //name =Züllalların xassələri, quruluşu və təsnifatı//

T1

1. Aşağıdakılardan hansı kolaminin quruluş formuludur?

A) HO–NH–CH₂–CH₂–OH

B) NH₂–CH(OH)–CH₂–OH

C) NH₂–CH₂–CH₂–OH

D) HO–NH–CH(OH)–CH₃

E) CH₃–CH₂–CH₂–OH

T2

2. İzoelektrik nöqtəsi pH=9,74 olan aminturşu hansıdır?

1- asparagin turşusu;

2- alanin;

3- qlutamin turşusu;

4- lizin

A) 1, 2

B) yalnız 4

C) 1, 3

D) 2, 3

E) 1, 4

3. Adeninin aminsizləşməsi zamanı hansı birləşmə əmələ gəlir?

1- quanin;

2- hipoksantin;

3- ksantin;

4- sidik turşusu;

5-urasil

A) 3, 4

B) 1, 3

C) 2, 4

D) 1, 5

E) yalnız 2

4. Birləşməni adlandırın:

1- ksantin; 2- allantion turşusu; 3- sidik turşusu;

4- inozin; 5-quanin

A) 1, 5

B) 1, 2

C) 2, 3

D) 1, 4

E) yalnız 3

5. Maddəni adlandırın:

1- hipoksantin;

2- ksantin;

3- sidik turşusu;

4- karbamid

A) 1, 2

B) yalnız 2

C) 2, 3

D) 3, 4

E) 1, 4

6. Karbamidin orqanizmdə biosintezi prosesi zamanı azot atomlarının donorları hansı birləşmələrdir?

1- ammonyak;

2- sitrullin;

3- ornitin;

4- aspartat;

5- arginin

A) 5

B) 2, 3

C) 1, 3

D) 3, 4

E) 1, 4

7. Polipeptid zəncirində olan aminturşu qalıqlarının radikalları zülal molekulunun hansı formasında iştirak etmir?

1- birincili;

2- ikincili;

3- üçüncülü;

4- dördüncülü

A) 3, 4

B) 2, 3

C) 1, 2

D) 2, 4

E) 1, 3

8. Karbamoil fosfatın ornitinlə kondensləşmə məhsulu hansıdır?

A) 2, 3

B) yalnız 1

C) 1, 4

D) 3. 4

E) 1, 2

9. Orqanizmdə ammonyakın mənbəyi olmayanı müəyyən edin.

1- aminturşular; 2- karbamid; 3- biogen aminlər;

4- purin əsasları; 5- sitozin

A) 2,5

B) 1, 4

C) 2, 5

D) 1, 3

E) yalnız 2

T3

10.İnozin turşusunun biosintezi mərhələsinin ardıcıllığını göstərin:

1. riboza -5-fosfata ATF-in qarşılıqlı təsiri nəticəsində 5- fosforibozil – 1-pirofosfat əmələ gəlir

2. fosforibozil amin qlisinlə birləşərək, 5- fosforibozil – qlisinamid əmələ gətirir

3.FRPF qlütaminlə reaksiyaya girərək 5- fosforibozil – 1- amin əmələ gəlir

4.5- fosforibozil – qlisinamid metenil tetrahidrofolatin təsiri ilə formiləşərək, 5^/ - fosforibozil – N- formilqlisinamidə çevrilir

5.5^/- fosforibozil – 5 – amin -4 – imidazol –karboksamidin – 5 amin qrupu formilləşmə prosesinə uğrayaraq 5-fosforibozil –5 formamid- 4- imidazol-karboksamid əmələ gəlir.

6.fosforibozil – 4- karboksil -5-amin imidazol asparagin turşusu ilə reaksiyaya girərək 5- fosforibozil – 4 –N-suksin- karboksiamid- 5- amin- imidazol əmələ gəlir

7.Əmələ gələn 5- fosforibozil- N- formil – qlisinamidin dehidratasiyaya uğrayaraq 5- fosforibozil – 5 amin- imidazola çevrilir

8.5- fosforibozil – 5 amin- imidazol karboksilləşərək 5- fosforil- 4 karboksil – 5 amin imidazola çevrilir.

9.5-fosforibozil –5 formamid- 4- imidazol-karboksamid tsiklohidraza fermentinin təsiri ilə bir molekul su itirir.

A) 2,1,3,4,8,6,9,5,6,7

B)3,2,1,4,5.8,9,7,6

C)4,1,2,3.7,9,8,6.5

D)8,9,7,5,6,3,4,1,2

E) 1, 3,2 ,4,7,8,6,5,9

11.Urikoliz prosesi mexanizminin baş vermə ardıcıllığını müəyyənləşdirin(heyvanlar,məməlilər,balıqlar):

1.Allantoin hidroliz olunaraq eyni adlı turşuya çevrilir

2.urikooksidaza fermentinintəsiri ilə oksidləşərək allantein və karbon qazı əmələ gəlir

3.Sidik cövhəri parçalanar ammonyak və karbon qazı əmələ gətirir

4.Allantoin turşusu allantoinaza fermentinin təsiri ilə parçalanaraq sidik cövhəri və qlioksil turşusu əmələ gətirir

A) 4,1,2,3

B)1,4,3.2

C) 2,1,4.3

D)3,4,2,1

E)1,3,4,2

12. Nuklein turşularının parçalanması nəticəsində əmələ gələn pirimidin nukleotidlərinin çevrilmə mərhələlərinin ardıcıllığını müəyyən edin

1-sitidindezaminaza fermentinin təsiri altında əmələ gəlmiş sitidin aminsizləşib uridinə çevrilir

2-uridin nukleozidi və timidinfosfatın parçalanaraq timidin əmələ gəlir

3-fosfotaza və ya nukleotidaza fermentinin təsiri ilə pirimidin nukleotidləri fosfat turşusuna və nukleozidlərə qədər parçalanır

4-timidin nukleozidi fosforoliz prosesinə uğrayaraq riboza fosfata və müvafiq pirimidin əsaslarına çevrilir

5-dihidrourasildən β- ureidpropion turşusu dihodrotimindən isə β- ureid-izoyağ turşusu əmələ gəlir

6-pirimidin molekulunun tsiklik zənciri parçalanır

7-bu birləşmədən NH₃ və CO₂ əmələ gəlir

8-əmələ gəlmiş ammonyak orqanizmdən karbamid şəklində ifraz olunur

A) 4,7,8,6,5,3,2,1

B)1,5,6,7,8,2,3,4

C) 3,1,2,4,6,5,7,8

D)8,7,6,1,3,2,4,5

E)5,7,8,6,3,1,2,4

13.Toxumalarda adenin və quanin parçalanma mexanizminin ardıcıllığını göstərin:

1-Quanin aminsizləşərək ksantin əmələ gətirir

2-Hipoksantin ksantinoksidaza fermentinin təsiri ilə oksidləşir

3-Ksantin oksidləşərək sidik turşusuna çevrilir

4-Adenin aminsizləşərək hipoksantin əmələ gətirir

A) 2,4,3,1

B)2,3,4,1

C) 4,1,2,3

D)1,3,2,4

E)2,3,1,4

T4.

14. Mürəkkəb zülalların nümayəndələri olan qlükoproteidlər, fosfoproteidlər, xromoproteidlər , metalloproteidlər arasında düzgün uyğunluğu müəyyən edən cavab hansıdır.

I qlükoproteidlər

II fosfoproteidlər

III xromoproteidlər

IV metalloproteidlər

1-ferritin

2-osteomukoid

3- kazeinogen

4- xondromukoid

5- vitellenin

6- mutsin

7- vitin

8- hemoqlobin

9- mioqlobin

10- sitoxrom

11-siderofillinin

12-kazeinogen
A) I - 5, 6, 8; II - 1, 5, 7; III - 3, 4, 7 IV-3,5,10,12

B) I - 1, 4, 7; II - 2, 3, 9; III - 3, 6, 8 IV-2,6,9,11

C) I - 2, 4,6 II - 3, 5, 7; III - 8, 9,10 IV-1,11,12

D) I - 3, 4, , 5; II - 5, 6, 7; III - 2, 1, 8 IV-1,5,10,11

E) I - 5, 6, 9; II - 4, 5, 6; III - 1, 2, 4 IV-4,6,7,12

15.Düzgün uyğunluğu göstərin:

I.İnisiasiya

II.Elonqasiya

III.Terminasiya

1.Sintez olunan polinukletid zəncirlərinin uzunluğunun artması

2.Biosintez prosesinin sona çatması

3.Biosintez prosesinin başlanması üçün verilən göstəriş

A) I – 1, II – 3, III – 2

B)I – 1, II – 2, III – 3

C) I – 3, II – 1, III – 2

D)I – 2, II – 3, III – 1

E)I – 2, II – 1, III – 3

16. Canlıların orqanizmini təşkil edən toxumaların tərkibində, zülallardan başqa xırda molekullu təbii peptidlərə uyğun birləşmələri göstərin:

1 - qlütation

2 - gorqein

3 - kornezin

4 - kollagen

5 – oftal turşusu

6 - elastin

7 - zein

8 – SH-qlutation

9-anserin

A) 2, 3, 6, 7

B) 2, 4, 3, 9

C) 1, 3, 7, 8

D) 1,3, 5, 8,9

E) 1, 4, 5, 9

17. Zülal hissəciklərinin molekullarının formalarına görə, qlobulyar və fibrilyar zülallar arasında düzgün uyğunluğu müəyyən edən cavab hansıdır.