##Fakültənin adı: İbtidai təhsil
Yüklə 0,51 Mb.
|
|
B) I-4, II-2, III-3, IV-1 C) I-2, II-3, III-1, IV-4 D) I-2, II-4, III-1, IV-3 E) I-4, II-3, III-2, IV-1 ##num=15// level= 1// sumtest=29 // name= Rabitəli nitqin inkişafı // 1. Rabitəli nitqin inkişafını təmin edən amillərin olduğu sıranı göstərin. 1 - uşaqların lüğət ehtiyatının zənginləşməsi 2 - uşaqların dilin qayda-qanunlarına yiyələnməsi 3 - cümlə üzrə işin təşkili 4 - nitq situasiyasının yaradılması 5 - uşaqlarla müəllim arasında düzgün əlaqənin qurulması 6 - uşaqda əsasən dərketmənin deyil, nitqin inkişafına diqqət edilməsi A) 1, 2, 4, 5 B) 2, 4, 5 C) 1, 3, 5, 6 D) 2, 4, 5 E) 3, 4, 6 2. Nitqin səs mədəniyyətinin tərbiyəsinə daxil olan vəzifələr hansılardır? A) Ucadan cavab vermək, monoloji nitq, səslərin tələffüzü B) Nitqi eşitmə, səsin yüksəkliyi, sürəti, məna vurğusu C) Səslərin, sözlərin düzgün tələffüzü, düzgün nəfəsalma, fonematik eşitmə D) Fasilə, vurğu, fonematik eşitmə, dialoq E) Müsahibə, eşitmə diqqəti, nitq-hərəki aparatın inkişafı 3. Rabitəli nitq nitqin hansı formasını əhatə edir? A) yazılı B) şifahi C) həm şifahi, həm yazılı D) leksik və orfoqrafik E) sadə və mürəkkəb 4. Rabitəli nitqin inkişafına kömək edən yazıları göstərin. 1 - sərbəst 2 - yoxlama imla 3 - inşa
4 - yaradıcı imla 5 - ifadə 6 - seçmə imla 7 - üzündənköçürmə 8 - əməli yazılar A) 1, 3, 6, 7 B) 2, 4, 5, 7, 8 C) 1, 3, 4, 5, 8 D) 2, 4, 6, 7, 8 E) 1, 3, 5, 6, 7 5. Rabitəli nitqin inkişafı işlərinə daxil olmayanı tapın. A) müşahidə əsasında inşa yazmaq B) əməli yazı (məktub, məqalə və s.) üzrə vərdişlər C) rabitəli mətni tələffüz qaydalarına uyğun oxumaq D) şəxsi təcrübə əsasında inşa yaza bilmək E) oxunmuş materialla əlaqədar inşa yazmaq 6. Yalnız biri rabitəli nitqin inkişafına kömək edən yazıdır. A) izahlı imla B) xəbərdarlıqlı imla C) yaradıcı imla D) seçmə imla E) lüğət üzrə imla 7. İfad əyə hazırlığın tərkib hissələrini tapın və xronoloji ardıcıllıqla düzün. 1 - bir suala bir neçə cümlə ilə cavab vermək 2 - oxunmuş mətn üzrə kiçik hekayə qurub danışmaq 3 - yazı taxtasından köçürmək 4 - istənilən yerdən baxıb köçürmək 5 - mövzunu kitabdan köçürmək 6 - nitqi eşitmək 7 - eşitdiklərini yadda saxlamaq A) 6, 2, 1, 7 B) 2, 3, 5, 6 C) 6, 7, 1, 2 D) 7, 5, 6, 3, 4 E) 1, 2, 4, 7, 5, 3
1 - müfəssəl 2 - şifahi və yazılı ifadələr 3 - leksik və orfoqrafik 4 - yığcam 5 - seçmə 6 - faktik cəhətdən dəyişikliksiz 7 - forma və təlim əhəmiyyətinə görə 8 - sadə və mürəkkəb olduğuna görə 9 - əlavələrlə epizodları artırmaqla A) 1, 2, 4, 5, 6, 7 B) 2, 3, 5, 6 C) 1, 4, 5, 6, 9 D) 3, 5, 6, 8 E) 1, 3, 4, 5, 9
1-Rabitəli nitq dedikdə şagirdlərin öz bilik və səviyyələrinə uyğun olaraq xarici aləmi qavramaları, onu qrammatik və üslubi cəhətdən savadlı ifadə etmələri nəzərdə tutulur 2-Rabitəli nitq nitqin yalnız şifahi formasını əhatə edir 3-Şifahi rabitəli nitqin inkişafı üzrə iş oxu dərsləri ilə vəhdətdə aparılmalıdır 4-Rabitəli nitq nitqin yalnız yazılı formasının əhatə edir 5-Yazılı rabitəli nitqin birinci mərhələsi ifadə, ikinci mərhələsi isə inşadır A) 1,2,5 B) 2,3,4
C) 1,3,5 D) 2,4,5
E) 3,4,5 10. Rabitəli nitqin mahiyyətininə aid yanlış fikirlərin ardıcıllığını seçin. 1-Rabitəli nitq dedikdə şagirdlərin öz bilik və səviyyələrinə uyğun olaraq xarici aləmi qavramaları, onu qrammatik və üslubi cəhətdən savadlı ifadə etmələri nəzərdə tutulur 2-Rabitəli nitq nitqin yalnız şifahi formasını əhatə edir 3-Şifahi rabitəli nitqin inkişafı üzrə iş oxu dərsləri ilə vəhdətdə aparılmalıdır 4-Rabitəli nitq nitqin yalnız yazılı formasının əhatə edir 5-Yazılı rabitəli nitqin birinci mərhələsi ifadə, ikinci mərhələsi isə inşadır A) 1,2 B) 2,3
C) 2,4 D) 4,5
E) 3,4 11. İfadəni xarakterizə edən cəhətlərin düzgün ardıcıllıqla verildiyi bəndi müəyyənləşdirin. 1-..... nitq inkişafı üzrə işin ən yüksək forması olub, çətin və mürəkkəb proses olmaqla müəllimdən gərgin əmək tələb edir 2-Onu yazarkən müəllim hər hansı mətnə əsaslanır 3-Mövzu, məzmun, lüğət, hətta nitqin quruluşu şagirdlər üçün hazır olur 4-Şagirdlərin müstəqilliyini, fəallığını, mətndə özünün şəxsi düşüncələrini verməsini tələb edir 5-Şagirdlərin vəzifəsi oxunmuş mətnin məzmununu öz sözləri ilə verməkdən ibarətdir 6-Sərbəst imlalarda müstəqillik ifadələrlə nisbətdə daha çox tələb olunur A) 2,3,4
B) 1,5,6 C) 2.3,5
D) 1,2,3 E) 4,5,6
I - İfadə II - İnşa 1-...... nitq inkişafı üzrə işin ən yüksək forması olub, çətin və mürəkkəb proses olmaqla müəllimdən gərgin əmək tələb edir 2-Onu yazarkən müəllim hər hansı mətnə əsaslanır 3-Mövzu, məzmun, lüğət, hətta nitqin quruluşu şagirdlər üçün hazır olur 4-Şagirdlərin müstəqilliyini, fəallığını, mətndə özünün şəxsi düşüncələrini verməsini tələb edir 5-Şagirdlərin vəzifəsi oxunmuş mətnin məzmununu öz sözləri ilə verməkdən ibarətdir 6-..... ibtidai siniflərdə öyrədici xarakter daşıyır, seriya və süjetli şəkillər üzrə təcrübə, gəzinti, şagirdlərin şəxsi həyat təcrübəsi əsasında yazdırılır A) I-3,5,6; II-1,2,4 B) I-1,2,4; II-3,5,6 C) I-2,3,5; II-1,4,6 D) I-1,4.6; II-2,3,5 E) I-1,2,3; II-4,5,6
I - İfadəyə hazırlıq II - Mətnin seçilməsi III - İfadə planının tərtibi üzrə iş 1-Mətn abzaslara ayrılır, şagirdlər özləri 3-4 maddədən ibarət plan tərtib edir və ifadəni yazırlar (III sinif) 2-Nitqi eşitmək, eşitdiklərini yadda saxlamaq bu işin tərkib hissəsidir 3-Mətn kiçik hissələrə ayrılır və onların hər birinə başlıq (planın bir maddəsi) verilir 4-Bu iş üçün mətnin məzmunu, dili, həcmi nəzərə alınmalıdır 5-Bir suala bir neçə cümlə ilə cavab vermək, oxunmuş mətn üzrə kiçik hekayə qurub danışmaq bu mərhələnin tərkib hissəsidir 6-Bu iş üçün mətnin leksik, qrammatik-orfoqrafik cəhətlərinin şagirdlərin o dövrdə öyrəndikləri mövzulara uyğun olması nəzərə alınmalıdır A) I-2,6; II-4,5; III-1,3 B) I-1,5; II-4,6; III-2,3 C) I-2,5; II-4,6; III-1,3 D) I-4,6; II-3,5; III-1,2 E) I-3,6; II-2,5; III-1,4
1-Sözün çoxmənalılığı 2-Müfəssəl, yığcam və seçmə 3-Əlavələrlə, epizodları artırmaqla 4-Qrammatik tapşırıqlı 5-Sadəcə tərifin verilməsi A) 2,3,5 B) 1,2,4
C) 2,3,4 D) 2,4,5
E) 1,3,5 15. İfadənin növlərinin yanlış verildiyi bəndi müəyyənləşdirin. 1-Sözün çoxmənalılığı 2-Müfəssəl, yığcam və seçmə 3-Əlavələrlə, epizodları artırmaqla 4-Qrammatik tapşırıqlı 5-Sadəcə tərifin verilməsi A) 2,3 B) 2,4
C) 1,5 D) 4,5
E) 1,3 16. İfadə yazarkən mərhələlərin ardıcıllıqla verildiyi bəndi seçin. 1-Mətndən sinonimlərin seçilməsi 2-Mətndən antonimlərin seçilməsi 3-Ifadəyə hazırlıq 4-Mətnin seçilməsi 5-Ifadənin planının tərtibi üzrə iş 6-Leksik-orfoqrafik iş A) 2,3,4,5 B) 1,2,3,4 C) 3,4,5,6 D) 1,3,4,6 E) 2,4,5,6 17. İfadə təlimi ilə bağlı uyğunluğu müəyyənləşdirin. I-İfadəyə hazırlıq II-Leksik-orfoqrafik iş III-Məzmun üzərində iş 1-Bu iş müsahibə, səthi, yorucu sual cavabdan ibarət olmamalı, şagirdləri düşündürməli, müqayisə aparmağa yönəltməlidir 2-Mətndəki mənası şagirdlərə tanış olmayan ifadələr əvvəlcədən müəyyənləşdirilməli, onların mənası və yazılışının izahı, cümlədə işlədilməsi üzrə iş getməlidir 3-Bu iş üçün birinci sinifdən müntəzəm və sistemli iş aparılır 4-Orfoqrafik səhvlərə yol veriləcəyi güman edilərsə xəbərdarlıq vacibdir 5-Nitqi eşitmək, eşitdiklərini yadda saxlamaq, fikri müxtəlif formada ifadə etmək bu işin tərkib hissəsidir 6-Bu işdə maraqlı, anlaşılan mətnlərin təhlili məsləhət görülmür A) I-3,4; II-2,5; III-1,6 B) I-2,5; II-3,4; III-1,6 C) I-3,5; II-2,4; III-1,6 D) I-1,6; II-2,4; III-3,5 E) I-3,6; II-2,4; III-1,5
1-Giriş müsahibəsi 2-Leksik-orfoqrafik çalışmalar 3-Mətnin müəllim tərəfindən ifadəli oxunması 4-Leksik-qrammatik çalışmalar 5-Mətnin məzmunu üzrə müsahibə 6-Mətnin planı üzrə iş A) 1,2,4,5 B) 2,4,5,6 C) 1,3,5,6 D) 2,3,4,6 E) 1,4,5,6 19. İfadənin yazdırılması ilə bağlı gözlənilən ardıcıllıqları onlara aid fikirlərlə uyğunlaşdırın. I - Giriş müsahibəsi II - Mətnin müəllim tərəfindən ifadəli oxunması III - Mətnin məzmunu üzrə müsahibə 1-Bu zaman ekskursiya və müşahidə, kinofilmə baxış prosesində əldə edilmiş məlumatdan, həyat təcrübəsindən necə istifadə olunması barədə dialoq təşkil edilir 2-Mətnin məzmununun yadda qalmasını təmin edən bir neçə sual üzrə aparılır 3-Əsərdəki hadisəyə və qəhrəmanlara münasibətin bildirilməsi, müəyyən qrammatik tapşırıqların yerinə yetirilməsi 4-Məzmunun dəqiq mənimsənilməsində böyük əhəmiyyəti olan söz və ifadələrin mənası bu mərhələdə izah olunur 5-Hadisələrin inkişafının ardıcıllıq, fikirlər arasındakı məntiqi əlaqə müəyyənləşdirilir A) I-1,5; II-3,4; III-2 B) I-3,4; II-1,5; III-2 C) I-1,3; II-4,5; III-2 D) I-1,4; II-3,5; III-2 E) I-2,3; II-4,5; III-1 20. Uyğunluğu müəyyən edin: I-Rabitəli nitq dedikdə: II-Şagird lüğətləri: 1-şagirdlərin öz bilik və yaş səviyyələrinə uyğun ətraf aləmi ifadə etmələri nəzərdə tutulur 2-mənası tanış olmayan sözlərdən təşkil olunur 3-nitqlərini qrammatik cəhətdən ifadə etmələri nəzərdə tutulur 4-mövzu üzrə, mətn üzrə, əlifba üzrə aparıla bilər 5-nitqlərini üslubi cəhətdən savadlı ifadə etmələri nəzərdə tutulur A) I-1,3,4; II-2,5 B) I-2,4,5; II-1,3 C) I-1,3,5; II-2,4 D) I-2,3,4; II-1,5 E) I-1,4,5; II-2,3
1-şagirdlərin öz bilik və yaş səviyyələrinə uyğun ətraf aləmi ifadə etmələri nəzərdə tutulur 2-fonetik təhlil 3-nitqlərini qrammatik cəhətdən ifadə etmələri nəzərdə tutulur 4-nitqlərini üslubi cəhətdən savadlı ifadə etmələri nəzərdə tutulur 5-məntiqi vurğu 6-morfoloji və sintatik təhlil A) 2,4,5
B) 1,4,5 C) 1,3,4
D) 2,3.6 E) 4,6,1
1-şagirdlərin öz bilik və yaş səviyyələrinə uyğun ətraf aləmi ifadə etmələri nəzərdə tutulur 2-fonetik təhlil 3-nitqlərini qrammatik cəhətdən ifadə etmələri nəzərdə tutulur 4-nitqlərini üslubi cəhətdən savadlı ifadə etmələri nəzərdə tutulur 5-məntiqi vurğu 6-morfoloji və sintatik təhlil A) 3,4,5 B) 1,4,5
C) 2,5,6 D) 2,3.6
E) 4,6,1 23. Uyğunluğu müyyən edin: I-Rabitəli nitqin növləri: II-Lüğətçənin aparıldığı faktorlar: 1-mövzu üzrə 2-şifahi rabitəli nitq 3-əlifba üzrə 4-mətn üzrə 5-yazılı rabitəli nitq A) I-2,4,5; II-1,3,5 B) I-1,3; II-1,4,5 C) I-2,5; II-1,3,4 D) I-4,5; II-1,2,3 E) I-1,5; II-2,3,4
1-şifahi rabitəli nitq 2-sözlərin mənasının düzgün anlaşılmamağı 3-omonimləri anlamamaq 4-yazılı rabitəli nitq 5-paronimləri ayırd etməmək problemi A) 1,5 B) 3,4
C) 1,4 D) 2,3
E) 2,5 25. Şagirdlərin yazılı rabitəli nitqə yiyələnməsi üçün nələrin üzərində işləmək lazımdır? Bu faktorların ardıcıllığını müəyyən edin: 1-şifahi nitq 2-mübtəda 3-ifadə qurma bacarığı 4-inşa qurmaq bacarığı 5-xəbər
6-tamamlıq A) 2,3,5
B) 2,4,6 C) 1,3,4
D) 1,5,6 E) 3,4,5
1-öyrədici xarakter daşıyır 2-müstəqillik tələb olunmur 3-şagirdlərin fəaliyyəti üzərində müəllim köməyi tələb olunur 4-sərbəst imlalardan daha çox müstəqillik tələb olunduğu üçün fərqlənir 5-sərbəst imlalarla eyniyyət təşkil edir A) 3,4,5
B) 1,2,5 C) 1,3,4
D) 5,3,1 E) 2,4,3
1-öyrədici xarakter daşıyır 2-müstəqillik tələb olunmur 3-şagirdlərin fəaliyyəti üzərində müəllim köməyi tələb olunur 4-sərbəst imlalardan daha çox müstəqillik tələb olunduğu üçün fərqlənir 5-sərbəst imlalarla eyniyyət təşkil edir A) 4,2
B) 1,3 C) 2,5
D) 1,4 E) 3,4
1-nitqi eşitmək 2-mütəda, xəbər 3-eşitdiklərini yadda saxlamaq 4-tamamlıq, təyin, zərflik 5-bir suala bir neçə cümlə ilə cavab vermək 6-oxunmuş mətn üzrə kiçik hekayə qurub danışmaq 7-fel, zərf 8-fikri müxtəlif formada ifadə etmək A) 2,4,6,8,1 B) 1,2,5,7,3 C) 1,3,5,6,8 D) 3,4,5,7,2 E) 8,4,5,2,1
1-nitqi eşitmək 2-mütəda, xəbər 3-eşitdiklərini yadda saxlamaq 4-tamamlıq, təyin, zərflik 5-bir suala bir neçə cümlə ilə cavab vermək 6-oxunmuş mətn üzrə kiçik hekayə qurub danışmaq 7-fel, zərf 8-fikri müxtəlif formada ifadə etmək A) 3,4,8
B) 1,3,5 C) 2,4,7
D) 2,5,6 E) 5,7,8
Yüklə 0,51 Mb. Dostları ilə paylaş:
|