##Fakültənin adı: Tarix və Coğrafiya ##İxtisas: Tarix müəllimliyi ##Fənnin adı: Türk xalqları tarixi 2

##num= 6// level= 1// sumtest=31 // name= Türk xanlıqları XV - XVIII əsrlərdə //

1. Noqay Ordasının banisi kimdir?

A) Teymur Qutluq

B) Toxtamış

C) Nurəddin

D) İbak

E) Yedigey

2. Noqay Ordası hansı dövlət tərəfindən məhv edilib?

A) Çin

B) Osmanlı

C) Sibir xanlığı

D) Qazan xanlığı

E) Rusiya

3. Kuçum nə vaxt Sibir xanı oldu?

A) 1563

B) 1421

C) 1556

D) 1581

E) 1552

4. Sibir xanlığının işğalında rus hökumətinə kömək etmişdi:

A) Xmelnitsk

B) Razin

C) Puqaçov

D) i Yermak

E) Mazepa

5. Ruslar nə vaxt Kuçumu qəti olaraq məğlub etdilər?

A) 1594

B) 1858

C) 1598

D) 1572

E) 1575

6. Qazan xanlığının başçısı hansı titulu daşıyırdı?

A) Murza

B) Sultan

C) Bəy

D) Xan

E) Knyaz

7. Qazan xanlığında şərti torpaq sahibliyi necə adlanırdı?

A) Cəgir

B) Tanxo

C) İqta

D) Timar

E) Soyurqal

8. Xronoloji ardıcıllığı müəyyən edin:

1 - Mahmudun Qazanda hakimiyyətə yiyələnməsi

2 – Qazan xanlığının Moskvadan asılı vəziyyətə düşməsi

3 – Sahib Gireyin Qazanda hakimiyyətə gəlməsi

4 – Qazan xanlığında Ulu Məhəmməd sülaləsinin hakimiyyətinin başa çatması

A) 1, 2, 4, 3

B) 1, 4, 3, 2

C) 2, 1, 3, 4

D) 2, 3, 1, 4

E) 3, 1, 2, 4

9. Rusiyanın 1541 - ci ildə Qazana yürüşünə hansı dövlət imkan vermədi?

A) Sibir

B) Həştərxan

C) Krım

D) Osmanlı

E) Çin

10. Qazan xanlığında vergi verən təbəqəyə daxil idi:

1 – Tacirlər

2 – Din xadimləri

3 – Sənətkarlar

4 – Muzdlu işçilər

5 – Ordu rəhbərləri

A) 2; 3; 5

B) 1; 2; 4

C) 2; 4; 5

D) 1; 3; 4

E) 3; 4; 5

11. Osmanlı imperiyası ilə Krım xanlığı arasında imzalanmış vassallıq sazişinin şərtlərinə daxil idi:

1 – Krım xanları Osmanlı sultanı tərəfindən yalnız Gireylər sülaləsindən təyin olunurdu

2 - Krım xanlarına qonşu dövlətlərlə bilavasitə əlaqəyə girməyə icazə verilmirdi

3 – Krım xanları Osmanlı sultanlarına hərbi yardım etməli idi

4 – Osmanlı sultanı xanlığın daxili işlərinə qarışmamalı idi

5 – Osmanlı sultanı xanlığın daxili işlərinə qarışmaq hüququna malik idi

A) 3, 4; 5

B) 1; 2; 4

C) 2; 3; 5

D) 2; 4; 5

E) 1; 3; 4

12. Uyğunluğu göstərin

1 - Knyaz V. Qolitskinin Krıma birinci yürüşü

2 – Dövlət Gireyin hakimiyyətdən salınması

3 – Dolqorukinin rəhbərlik etdiyi ordunun Krıma hücumu

4 – Krım xanlığının dövlət müstəqilliyinin Osmanlılar və Rusiya tərəfindən tanınması

I - 1771 - ci il

II - 1703 - cü il

III - 1687 - ci il

IV – 1774 - cü il

A) 1 - IV, 2 - III, 3 - I, 4 - II

B) 1 - II, 2 - I, 3 - IV, 4 - III

C) 1 - III, 2 - II, 3 - I, 4 - IV

D) 1 - I, 2 - III, 3 - IV, 4 - II

E) 1 - III, 2 - I, 3 - IV, 4 - II

13. Xronoloji ardıcıllığı müəyyən edin:

1 – Qazanda Qasım xanlığının şahzadəsi Şah Əlinin hakimiyyətə gətirilməsi

2 – Sahib Gireyin Qazanda hakimiyyətə gəlməsi

3 – Sibir xanlığının süqutu

4 – Qazan xanlığının süqutu

A) 1, 2, 4, 3

B) 1, 3, 4, 2

C) 1, 4, 2, 3

D) 2, 1, 3, 4

E) 3, 1, 2, 4

14. Xronoloji ardıcıllığı müəyyənləşdirin:

1 - Noqay Ordasının yaranması

2 – Qazan şəhərinin ruslar tərəfindən tutulması

3 – Monqolların Krıma ilk hücumu

4 – Kafanın Osmanlılar tərəfindən tutulması

A) 2, 1, 4, 3

B) 3, 2, 4, 1

C) 2, 3, 1, 4

D) 3, 1, 2, 4

E) 3, 1, 4, 2

15. Xronoloji ardıcıllığı müəyyənləşdirin:

1 - Krım xanlığının Osmanlı dövlətinin vassalına çevrilməsi

2 – Krım xanlığının ləğv olunması

3 – Krım və Osmanlı ordusunun Həştərxana yürüşü

4 – Qızıl Ordanın süqutu

A) 1, 4, 3, 2

B) 1, 3, 4, 2

C) 2, 1, 4, 3

D) 2, 3, 4, 1

E) 3, 1, 4, 2

16. Xronoloji ardıcıllığı müəyyən edin:

1 - Krım xanlığının yaranması

2 – Kiçik Juzun Rusiyanın vassalına çevrilməsi

3 – Qazax xanlığının juzlara bölünməsi

4 – Həştərxan xanlığının yaranması

A) 2, 4, 3, 1

B) 1, 3, 4, 2

C) 1, 4, 3, 2

D) 2, 3, 1, 4

E) 3, 1, 4, 2

17. Xronoloji ardıcıllığı müəyyən edin:

1 – Həştərxan xanlığının süqutu

2 – Qazax xanlığının yaranması

3 – Orta Juzun Rusiyanın vassalına çevrilməsi

4 – Cunqaryanın Qazaxıstanın müstəqilliyi üçün başlıca təhlükəli rəqibə çevrilməsi

A) 2, 1, 4, 3

B) 2, 4, 1, 3

C) 1, 3, 4, 2

D) 3, 1, 4, 2

E) 3, 4, 2, 1

18. Qazan xanlığının əhalisinin təsərrüfatında əhəmiyyətli yer tuturdu:

1 - Əkinçilik

2 - Ovçuluq

3 – Heyvandarlıq

4 – Atçılıq

5 – Mübadilə

A) 1, 4

B) 1, 3

C) 2, 4

D) 3, 4

E) 2, 5

19. 1487 - ci il Qazan - Moskva müqaviləsinin şərtləri:

1 – Qazan Moskvaya qarşı mübarizə aparmamalı idi

2 – Moskva ilə birlikdə Krıma yürüşlər təşkil olunmalı idi

3 – Moskvanın razılığı olmadan özünə yeni xan seçə bilməzdi

4 – Xanlıqda olan rusların maraqları qorunmalı idi

5 – Xanlıqdakı məktəblərdə dərslər rus dilində aparılmalı idi

A) 1, 3, 4

B) 1, 2, 4

C) 2, 4, 5

D) 3, 4, 5

E) 2, 3, 4

20. Qazan xanlığına aid olan vergilər:

1 - Yasak

2 – Kopçur

3 – Tamğa

4 – Xərac

5 – Kalan

A) 1, 3, 5

B) 1, 2, 4

C) 2, 4, 5

D) 1, 3, 4

E) 3, 4, 5

21. Krım xanlığının şəhərləri idi:

1 - Kaffa

2 – Həştərxan

3 – Azak

4 – Solxat

5 – Bilyar

A) 1, 3, 4

B) 1, 2, 5

C) 2, 4, 5

D) 2, 3, 4

E) 3, 4, 5

22. XVIII əsrdə Qazax çöllərinin ələ keçirilməsi uğrunda mübarizə aparırdılar:

1 – Rusiya

2 – Osmanlı dövləti

3 – Cunqariya

4 – Qazax xanlığı

5 – Sibir xanlığı

A) 1, 3

B) 1, 2

C) 2, 4

D) 2, 5

E) 2, 3

23. Uyğunluq gözlənilib

A) Kiçik və Orta yuz XV əsrdə Rusiyanın vassalına çevrildi

B) Kiçik və Orta yüz XIX əsrin I yarısında Rusiyanın vassalına çevrildi

C) Kiçik və Orta yuz XIX əsrin axırlarında Rusiyanın vassalına çevrildi

D) Kiçik və Orta yüz XVIII əsrin I yarısında Rusiyanın vassalına çevrildi

E) Kiçik və Orta yuz XII əsrdə Rusiyanın vassalına çevrildi

24. XVIII əsrin əvvəllərində Rusiya ilə Qazaxıstan arasında aparılan danışıqlarda müzakirə olunurdu:

1 – Tərəflər arasında dinc münasibətlərin yaranması

2 – Cunqariyaya qarşı birgə mübarizə

3 – Qazaxıstanda Rusiyanın hərbi bazalarının yerləşdirilməsi

4 – Ticarət əlaqələrinin genişləndirilməsi

5 – Qazaxıstanın Rusiya ilə birlikdə Osmanlı dövlətinə qarşı mübarizəsi

A) 2, 3, 5

B) 1, 3, 4

C) 2, 4, 5

D) 1, 2, 4

E) 3, 4. 5

25. Uyğunluğu göstərin:

1 – Ulu Məhəmmədin Nijni - Novqorodu tutması

2 – Məhəmməd Eminin Qazanda hakimiyyətə gətirilməsi

3 – Şah Əlinin Qazanda hakimiyyətə gətirilməsi

4 – Dövlət Berdinin Krım xanı elan edilməsi

I - 1502 - ci il

II - 1426 - cı il

III - 1439 - cu il

IV – 1519 - cu il

A) 1 - III, 2 - I, 3 - IV, 4 - II

B) 1 - IV, 2 - II, 3 - I, 4 - III

C) 1 - I, 2 - IV, 3 - II, 4 - III

D) 1 - II, 2 - III, 3 - IV, 4 - I

E) 1 - III, 2 - IV, 3 - I, 4 - II

26. Uyğunluğu göstərin:

1 – Tauk xanın hakimiyyətə gəlməsi

2 – Toxtamışın varisləri ilə mübarizədə Yedigeyin öldürülməsi

3 – Yermakın rəhbərlik etdiyi kazakların Kaslık şəhərini tutması

4 – Knyaz V. Qolisinin Krıma ikinci yürüşü

I - 1420 - ci il

II - 1680 - ci il

III - 1689 - cu il

IV - 1582 - ci il

A) 1 - IV, 2 - II, 3 - IV, 4 - III

B) 1 - III, 2 - IV, 3 - I, 4 - II

C) 1 - II, 2 - I, 3 - IV, 4 - III

D) 1 - I, 2 - III, 3 - IV, 4 - II

E) 1 - II, 2 - IV, 3 - I, 4 - II

27. Uyğunluq gözlənilib:

A) Tauk xanın dövründə Qazax xanlığı süqut etdi

B) Tauk xanın dövründə iqtisadiyyat və ticarət zəiflədi

C) Tauk xanın dövründə ara müharibələri kəskinləşdi

D) Tauk xanın dövründə Qazax xanlığında iqtisadiyyat və ticarət inkişaf etdi

E) Tauk xanın dövründə Sibir xanlığı ilə kəskin döyüşlər gedirdi

28. Uyğunluq gözlənilib:

A) Krım xanlığı Osmanlılarla mübarizə aparırdı

B) Krım xanlığı Rusiyanın vassalı idi

C) Krım xanlığı Osmanlı dövlətinin vassalı idi

D) Krım xanlığı ilə Rusiya arasında birgə müdafiə haqqında ititfaq yarandı

E) Krım xanlığı Səfəvilərin müttəfiqi idi

29. Uyğunluğu göstərin:

1 – Kaip xan

2 - Ulu Məhəmməd

3 – II Yekaterina

4 – Qasım xan

I - Qızıl Orda xanı

II – Rus çarı

III - Həştərxan xanı

IV – Qazax xanı

A) 1 - I, 2 - IV, 3 - II, 4 - III

B) 1 - III, 2 - II, 3 - IV, 4 - I

C) 1 - II, 2 - III, 3 - I, 4 - IV

D) 1 - IV, 2 - I, 3 - II, 4 - III

E) 1 - IV, 2 - III, 3 - I, 4 – II

30. Uyğunluğu göstərin:

1 – Hacı Məhəmməd

2 – Mamay

3 – Özbək xan

4 – B. Xmelnitski

I - Qızıl Orda tümənbaşısı

II - Sibir xanı

III - Ukrayna Kazakı

IV - Qızıl Orda xanı

A) 1 - II, 2 - I, 3 - IV, 4 - III

B) 1 - I, 2 - II, 3 - IV, 4 - III

C) 1 - III, 2 - IV, 3 - II, 4 - I

D) 1 - IV, 2 - III, 3 - I, 4 - II

E) 1 - II, 2 - IV, 3 - III, 4 - I

31. Uyğunluq gözlənilib:

A) İbak - Qaxaxıstan

B) Toxtamış – Qizıl Orda

C) Toxtamış - Qazaxıstan

D) Əbülhayir xan - Qazaxıstan

E) Səfa Girey - Həştərxan