Falsafa asoslari

1 Adliya vazirligining t/mehuquqiy axboroti.
2
0 ‘zbekiston milliy enseklopediyasi. 8-jild. — Т.: 0 ‘zbekiston milliy
enseklopediyasi davlat ilmiy nashriyoti. —272 b.
305

---

tun borlig‘i, ekzistensial mohiyati tarbiya tufayli ro‘yobga chiqadi 
va voqelikka aylanadi.
Yosh avlodning, umuman jamiyat a’zolarining tarbiyasi bilan 
yetarlicha shug‘ullanmagan mamlakat turg'unlik va inqirozga 
mahkum. Buni hech kim inkor qila olmaydi. 0 ‘zbekistonning 
Birinchi Prezidenti Islom Karimov: «Ma’lumki, o‘zbek xalqi 
azaldan o‘zining bolajonligi, oilaparvarligi bilan ajralib turadi. 
Albatta, fa'rzandga mehr qo‘yish, ularning qornini to‘q, ustini but 
qilish o‘z yo‘li bilan, lekin bolalarimizni yoshlik chog‘idan bosh- 
lab milliy tarbiya, axloq-odob, yuksak ma’naviyat asosida voyaga 
yetkazish biz uchun doimo dolzarb ahamiyat kasb etib kelgan. Bu 
masalaga e’tibor bermaslik nafaqat ayrim ota-onalar, balki butun 
jamiyat uchun juda qimmatga tushishini ham ko‘pgina hayotiy 
misollarda ko‘rish mumkin»1, deganida haqli edi.
E’tibor bersak xalqimizning lug‘at boyligida inson tarbiyasi bi­
lan bogliq bir qator so‘z va iboralami uchratamiz: aqliy tarbiya, 
ruhiy tarbiya, axloqiy tarbiya, ma’naviy tarbiya, g‘oyaviy tarbiya, 
siyosiy tarbiya, ijtimoiy tarbiya, mehnat tarbiyasi, jismoniy tarbiya 
va hokazo. Diqqat bilan nazar solinsa tarbiyaning aksariyat shakl­
lari tom ma’noda kishining ma’naviy tarbiyasiga qaratilganini 
ko‘rish mumkin. Ma’naviy tarbiya negizini esa birinchi navbatda 
aqliy, ruhiy va axloqiy fazilatlarni shakllantirish tashkil etadi.
Jamiyatimiz, xalqimiz ongi bunday salbiy tushunchalardan 
xoli. Farzand tarbiyasi xalqimizning o‘z qolida. Biroq jamiyat- 
ning, hayotning bugungi jadal rivoji, munosabatlarning tezligi 
ba’zan kishini chalg‘itib, muhimni-nomuhimdan ajratib olishida 
qiyinchiliklar tug‘dirmoqda. Bizni o‘rab turgan muhitda tarbi­
yaga ta’sir e’tuvchi omillar salmog‘i ortib bormoqda. Masalan, 
televideniya va radio, kino va video mahsulotlari, turli reklama 
afishalari, internet kabilar shular jumlasidandir.
Bugungi g‘oyaviy-mafkuraviy jarayonlarning, chetdan kirib 
kelayotgan turli tahdidlarning nishoni ham birinchi navbatda 
yoshlar, ya’ni ularning ongi va qalbini egallash. Agarki, ota-ona-