Falsafa asoslari

javoblar.
3. Chin 
(voqelikni adekvat aks ettirgan) va 
xato 
(voqelikni 
adekvat aks ettirmagan) 
javoblar.
4. Qisqa 
(ha, yo‘q, bilmadim) va 
batafsil 
(savolning har bir 
elementi takrorlanadigan) 
javoblar.
5. Aniq 
(tushunchalar, so‘zlarning mazmuni va ma’nosi konkret 
va ravshan bo‘lgan) va 
noaniq 
(ikki xil ma’noli tushunchalar, 
so‘zlar ishlatilgan) 
javoblar.
Savol va javobga qo‘yiladigan umumiy talablar:
— savol ham javob ham grammatik jihatdan to‘g‘ri qurilgan 
bo‘lishi;
— savol ham javob ham aniq, ravshan va iloji boricha ixcham 
bo‘lishi;
— savol ham javob ham yetarli darajada asoslangan bo‘lishi 
zarur.
Yuqoridagi ko‘rsatmalar bilim olish, shaxsiy va ijtimoiy mu- 
nosabatlarni to‘g‘ri tashkil qilish uchun muloqot olib borishda 
nihoyatda ahamiyatlidir.
Tayanch tushunchalar: 
argumentlash, tezis, asos-dalil, isbot- 
lash, rad etish, tanqid, argumentlashning strategiyasi, argument- 
lashning taktikasi, paralogizm, soflzm, paradoks, kommunikativ 
model, proponent, opponent, muammo, savol, javob, muammoli 
vaziyat, muammoni qo‘yish, muammoni hal etish, gipoteza, ish­
chi gipoteza, nazariya.
264

---

Takrorlash uchun savollar
1. Muammoli vaziyat qanday vujudga keladi?
2. Muammo nima?
3. Muammolar kolamiga ko‘ra qanday turlarga bo‘linadi?
4. Muammoni hal etish uchun nima qilish kerak?
5. Gipoteza nima?
6. Nima uchun gipotezalarni mantiqiy qurish vositasi ehti- 
moliy xulosa chiqarish hisoblanadi?
7. Gipotezalarning qanday turlari bor?
8. Nazariya nima?
9. Nazariyaning ilmiy bilishdagi ahamiyati nimalarda 
ko‘rinadi?
10. Savol nima?
11. Savolning qanday turlari bor?
12. Qanday savollar ilmiy savol boladi?
13. Javobning qanday turlari bor?
265

---