Fan va texnalogiyalar universiteti 2- kurs sirtqi boshlang'ich ta'lim Xakimbekova Barno Mavzu: so'z birikmasi. So'zlarning teng va ergashgan bog'lanishi



Yüklə 1,02 Mb.
tarix26.11.2023
ölçüsü1,02 Mb.
#136122
2-kurs sirtqi 104 guruh Xakimbekova Barno

Fan va texnalogiyalar universiteti 2- kurs sirtqi boshlang'ich ta'lim Xakimbekova Barno Mavzu: so'z birikmasi. So'zlarning teng va ergashgan bog'lanishi

Reja:

  • Reja:
  • 1. So'z birikmasi
  • 2. So'zlarning teng va tobe bog'lanishi

So'z birikmasi ikki va undan ortiq mustaqil so'zlarning o'zoro tobe munosabatidan tashkil topadi.

  • So'z birikmasi ikki va undan ortiq mustaqil so'zlarning o'zoro tobe munosabatidan tashkil topadi.
  • Masalan: Biz ularga yurtimiz jamolini ko'rsatdik
  • Eslatma: gapda fe'lni so'z birikmalarga ajratishdahamisha fe'lning noaniq shakli qo'llaniladi.

So'z birikmalari o'zoro 2 xil bog'lanadi:

  • So'z birikmalari o'zoro 2 xil bog'lanadi:
  • 1. Teng bog'lanish ( kun va tun,sen va men).
  • 2. Tobe bog'lanish ( mening uyim, kitobning varog'i).
  • Tobe bog'lanish 2 qismdan iborat bo'ladi.
  • 1. Hokim qism
  • 1. Tobe qism
  • Gapda so'roqqa javob bo'ladigan qism hokim qism bo'ladi.
  • Gapda so'roq beruvchi qism tobe qism bo'ladi.

Tobe bog'lanishlar o'zoro 3 guruhga bo'linadi:

  • Tobe bog'lanishlar o'zoro 3 guruhga bo'linadi:
  • 1. Bitishuv
  • 2. Moslashuv
  • 3. Boshqaruv
  • Bitishuv - hokim so'z bilan tobe so'zlarning o'zoro hech qanday vositalarsiz o'zoro bog'lanishidir. Bunda so'z birikmasida ohang bo'ladi.
  • Chiroyli qiz, baland bino, mehribon ona, talabchan ustoz, savlatli ota

Moslashuv - qaratqich kelishigi - ning qo'shimchasini olgan soz bilan qaralmish o'rtasidagi bog'lanish.

  • Moslashuv - qaratqich kelishigi - ning qo'shimchasini olgan soz bilan qaralmish o'rtasidagi bog'lanish.
  • Quyoshning nuri, mening bog'im.
  • Egalik qo'shimchasini olgan so'z- qaralmish - hokim so'z bo'ladi.
  • Bazan -ning qo'shimchasi tushib qolishi mumkin -- maktab o'quvchisi,

Boshqaruv- hokim so'zning talabiga ko'ra tobe so'zning kelishik qo'shimchalari bilan o'zgarishi yoki ko'makchilar bilan kelishi - boshqaruv deyiladi. Hokim so'z asosan fe'l hisoblanadi.

  • Boshqaruv- hokim so'zning talabiga ko'ra tobe so'zning kelishik qo'shimchalari bilan o'zgarishi yoki ko'makchilar bilan kelishi - boshqaruv deyiladi. Hokim so'z asosan fe'l hisoblanadi.
  • Yoshlarni yetaklamoq, uydan chiqdim, kitobni oldim. Xokim so'z qaysi so'z turkumi bilan ifodalanishiga qarab so'z birikmalari 2xil bo'ladi:
  • 1. Otli so'z birikmalar- o'rik guli, meni kitobim.
  • 2. Fe'lli so'z birikmalar- uyga kirdim, sayohatga chiqdi

E'tiboringiz uchun rahmat!

  • E'tiboringiz uchun rahmat!

Yüklə 1,02 Mb.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin