Fark edilmeyen, fark edilmediGi iCin gozden kacan kent duyurulari ve Kent haberleri

EDUARDO GALEANO DiYOR Ki

CHAVEZ BiR DECCALDI

Eduardo Galeano:

Hugo Chávez seytanin ta kendisi. Nicin mi? Cunku iki milyon okuma yazma bilmeyen venezuelaliya alfabeyi ogretti. Dunyanin en onemli bir servetini elinde bulunduran bir ulkede yasadiklari halde okuma yazmayi bilmeyen milyonlara ogretti.

Bu servet petroldur.

Ben bu ulkede birkac yil yasadim, ve ne oldugunu bilirim. Ona "Suudi Venezuela" adini veriyorlardi, elindeki petrol zenginligi nedeniyle. Orada, belgeleri bulunmadigi icin okula gidemeyen iki milyon cocuk yasiyordu. Tuttu, oraya bir hukumet geldi, iste su seytanin, iblisin hukumeti geldi, temelden isler yapmaya basladi; oyle seytanca isler yapti ki, ornegin diyordu ki: "Cocuklar ister belgeli olsun ister belgesiz olsun okullara alinmalidirlar". Boyle diyordu. Boyle deyince kiyamet kopuyor, dunya yerinden oynuyordu. Iste bu Chávez'in hainin haini oldugunu gosteren delillerden biridir. Bu zenginligi elinde tuttuguna gore, hele hele Irak savasiyla petrol fiyatlari cok yukselince, Chávez bu servetten halk icin ve dayanisma icin yararlanmak istedi. Guney Amerika ulkelerine, ozellikle de Kuba'ya yardim etmek istedi. Cunku Kuba Venezuela'ya hekim gonderiyor, Venezuela da bunu petrolle oduyordu. Ama bu hekimler de skandal kaynagi oldular. Diyorlardi ki, venezuelali hekimler bu yabancilarin fakir mahallelerde calisiyor olmalarina ofkeleniyor imisler; boyle soyluyorlardi. Ben Venezuela'da, Prensa Latina Basin Temsilcisi olarak yasadigim donemde, buralarda bir tek hekim bile gormemistim. Ama simdi orada doktorlar var. Orada kubali doktorlarin var olmasi Chávez'in bu dunyada misafir oldugunun bir baska delilidir. Cunku o aslinda cehenneme aittir. Iste, haberleri okuyorsaniz, herseyi anlarsiniz. Seytanligin koku iste budur, olumun seytansal tuzaklarini kanitlar, onlara hak verdirmeye yetmiyor mu!"

Ceviren: Cengiz Buker

3. ULUSAL ANTALYA KARiKATUR YARISMASINDA

BU YIL KONU: "SiDDET TOPLUMU OLDUK"

Ilk kez 2011’de gerceklesen Ulusal Antalya Karikatur Yarismasi Antalya Buyuksehir Belediyesi Kultur ve Sosyal Isler Daire Baskanligi tarafindan 2013 yilinda ucuncu kez duzenleniyor. Secici kurulu; Ercan Akyol, Ferit Avci, Cihan Demirci, Kamil Masaraci ve Akdag Saydut'tan olusan yarismanin bu yilki konu basligi: “Siddet Toplumu Olduk!” Yarismaya son katilim tarihi: 19 Nisan 2013

Uzun zamandir siddetin ve ofkenin her turlusunun yasandigi bir toplum haline geldik. Ulkemizde her turlu siddet yasaniyor. Aile ici siddetten kadina siddete, devletin kolluk gucleriyle uyguladigi siddetten maganda siddetine, egitimde yasanan siddetten cocuga siddete, hukuksuzluk siddetin insan haklarina yonelik siddete, televizyon programlarinda ve dizilerinde yasanan siddete kadar turlu cesit siddet altinda yasiyoruz. Siddet toplumu olmak, ne yazik ki cok genc bir nufusa dahip ulkemizde gelecek kusaklarin sevgisiz yetismesine neden oluyor. Buna karsi durmanin yollarindan biri de karikatur sanatidir. 3. Ulusal Antalya Karikatur Yarismasinda; karikaturculerimizi toplumda yasadigimiz her turlu siddeti konu alan karikaturler cizmeye cagiriyoruz.

Yarismada ilk uc odulun, iki adet mansiyonun, 18 yas alti ozendirme odullerinin, Antalya Buyuksehir Belediyesi Ozel Odulunun yani sira her yil degisen bir ozel odul daha verilmektedir. Kultur-sanat hayatimizda, medya dunyamizda iz birakmis, alaninda usta isimlere verilen bu ozel odulun ilki gazeteci-yazar Deniz Som, ikincisi karikaturist-oyuncu Altan Erbulak adina verilmisti. 3.Ulusal Antalya Karikatur Yarismasinda bu ozel odul 2011 yilinda yitirdigimiz karikatur ve portre ustasi Gungor Kabakcioglu adina verilecektir.

Antalya Karikatur

[e-mail]

3. ULUSAL ANTALYA KARIKATUR YARISMASI SARTNAMESI

KONU: “SIDDET TOPLUMU OLDUK!”

KOSULLAR:

1. Antalya Buyuksehir Belediyesinin duzenledigi bu yarisma ulusal olcekte bir karikatur yarismasidir.

2. Yarismaya gonderilen karikaturler daha once yayinlanmis olabilir ancak daha once baska bir yarismada odul almamis olmalidir.

3. Her yarismaci, yarismaya en fazla 3 karikaturle katilabilir. Karikatur fotokopi olarak yollanmamalidir. Bilgisayar ortamindan alinmis cikti olabilir ama mutlaka islak imza kullanilmali, odul kazanildiginda orijinal karikatur iletilmelidir.

4. Gonderilecek karikaturun boyutu 30x40 santimetreden buyuk olmamalidir.

5. Katilimcilar; eserinin arkasina adini-soyadini, adresini, telefon numarasini, mail adresini yazmali; kisa bir ozgecmislerini zarfin icine koymalidir.

6. Karikaturler, 19 Nisan 2013 tarihine kadar asagidaki adrese gonderilmis olmalidir:

1. ULUSAL ANTALYA Karikatur YARISMASI

Antalya Buyuksehir Belediyesi

Kultur ve Sosyal Isler Dairesi Baskanligi

Sakip Sabanci Bulvari, Ataturk Parki Ici

Tel: [phone]

Fax: [phone]

7. Yarismanin secici kurulu 20 Nisan 2013 tarihinde toplanacak ve sonrasinda oduller aciklanacaktir.

8. Yarismanin secici kurulu: (Alfabetik sirayla) Ercan Akyol, Ferit Avci, Cihan Demirci, Kamil Masaraci, Akdag Saydut’tan olusmaktadir.

9. Yarismada Birincilik odulu: 3000 TL

Ikincilik Odulu: 2.300 TL

Ucunculuk odulu: 1.700 TL

Yarismada ayrica 2 adet 1000 TL para odullu mansiyon odulu ile Antalya Buyuksehir Belediyesi ve Gungor Kabakcioglu Ozel Odulleri plaket olarak verilecektir.

Yarismada bu odullerin yani sira; genc ve yeni cizerleri desteklemek, ozendirmek amaciyla ayrica; 18 yas alti kategorisinde genc cizerlere de 3 adet mansiyon odulu verilecektir.

10. Yarismaya gonderilen karikaturler geri gonderilmeyecektir. Dereceye giren veya girmeyen karikaturler kulturel amacli kullanilabilir veya yayinlanabilirler. Ancak ticari kullanimlarda telif hakki sanatciya aittir. Yarismaya katilanlar bu sartlari kabul etmis sayilirlar.

11. Yarisma jurisinin sergilenmeye deger buldugu karikaturler, odul toreniyle birlikte Antalya’da sergilenecektir.

12. Antalya Buyuksehir Belediyesi, sergilenen eserlerden bir album yayinlamasi halinde, eser sahiplerine birer kopya verilecektir.

13. Yarismanin odul toreni 4 Mayis 2013 tarihinde, saat:16’da yapilacaktir.

KENTSEL CELiSKiLERLE BURSA

FOTOGRAF YARISMASI

Mimarlar Odasi Bursa Subesi tarafindan duzenlenen “Kentsel Celiskilerle Bursa” fotograf yarismasinin son basvuru tarihi, 31 Mayis 2013.

SON BASVURU TARIHI: 31 Mayis 2013

ODUL TORENI TARIHI

10 Haziran 2013

DUZENLEYEN

Mimarlar Odasi Bursa Subesi

E-POSTA

[e-mail]

Soz konusu yarisma ile; Bursa’nin kentsel gelisim surecinde, vatandaslarin ve kamunun bilincli ya da bilincsiz olarak yarattigi kentsel celiskilerin, fotograf sanati araciligiyla belgelenerek, kamuoyunda dikkat uyandirilmasi ve kamusal bilincin yukselmesine yardimci olunarak, kente yapilan bilincsiz mudahalelerin azaltilmasi hedefleniyor.

Yarisma Takvimi

Yarismanin Ilani: 28 Subat 2013

Son Basvuru: 31 Mayis 2013

Juri Degerlendirmesi: 08 Haziran 2013

Odul Toreni: 10 Haziran 2013

Yarisma Sergisi: 14 Haziran 2013

Juri

Prof. Sabit KALFAGIL, Marmara Universitesi GSF Fotograf Bolumu Ogretim Uyesi

Izzet Keribar (E.FIAP), Fotograf Sanatcisi

Nihat KUCUK, Bursa Fotograf Sanati Dernegi (BUFSAD) Baskani

Murat KORKMAZ, Sosyolog, Fotografci

Nizamettin KAYA, Mimar, Mimarlar Odasi Bursa Sube Baskani

Zehra SONMEZ, Mimar, Mimarlar Odasi Bursa Sube Temsilcisi

Oduller

Birincilik Odulu: 3.000 TL

Ikincilik Odulu : 2.000 TL

Ucunculuk Odulu : 1.000 TL

Mansiyon (20 adet): 100'er TL

FOTOGRAF YARISMASI

“Kentsel Celiskilerle Bursa”

Duzenleyen Kurum: Mimarlar Odasi Bursa Subesi

http://www.bursamimar.org.tr/ckfinder/userfiles/files/%C5%9Eartneme_son_05_03_2013.pdf

Amac: Bursa’da kentsel gelisim surecinde; vatandaslarin ve kamunun bilincli ya da bilincsiz olarak yarattigi kentsel celiskilerin, fotograf sanati araciligi ile belgelenerek, kamuoyunda dikkat uyandirilmasi ve kamusal bilincin yukselmesine yardimci olunarak, kentimize yapilan bilincsiz mudahalelerin azaltilmasi hedeflenmektedir.

Konu: Bursa da son yillarda, sahislar ya da kamu tarafindan yapilan her turlu yapi ve yatirim bizi etkilemektedir. Bursa hepimizin. Bu guzel sehre yapilan her guzel ve her olumsuz seyden meslegimiz geregi topluma karsi sorumlu ve duyarli olmak durumundayiz. Sehrimizde yasayan tum canlilarin yasam kosullarini kisitlayan her turlu olumsuz hususlari, sanatsal gozle ortaya cikarmak bu tur hatalarin yapimini azaltmaya katki koymaktir. Kaldirimlar, trafik lambalari, engelli rampalari, yollar, carpik binalar, ters acilan kapilar, toplu tasitlar, ozel ve kamu yapilari, cevreye ve dogaya saygisi olmayan, insani ezen zoraki yapilar ana konumuzdur. Bu cerceve de olmak sartiyla sanatci gozuyle konu gelistirilebilir. Bursa da hizli bir degisim var. Tramvaylar, kentsel donusumler, Yeni universiteler, Oteller, Stadyum, kent parklari yapilmaktadir. Bunlarin hepsi planlanarak yapilmaktadir. Kent dokusu ve ozgunlugunu dusunen, surdurulebilir bir sehir niteligini koruyan, gelecege isIk tutan kokleri saglam bu guzel sehre saygimizi ve sahipliligimizi gostermek durumundayiz. Yarisma sonucunda ortaya cikacak eserler, gerekli kurum ve kuruluslarin dikkatine sunulacak ve bu dogrultuda cozum onerileri getirilecektir.

Konu: “Kentsel Celiskilerle Bursa”

Yarisma Sartnamesi: Yarisma, renkli veya siyah beyaz olarak, dijital dalda yapilmaktadir. Katilim ucretsizdir. Yarismaya, secici kurul uyeleri ve birinci dereceden yakinlari disinda amator ve profesyonel tum fotografseverler katilabilir. Daha once baska bir yarismada odul almis eserler yarismaya kabul edilmeyecektir. Yarismaya eser gonderenler, eserlerin kendilerine ait oldugunu beyan ve taahhut etmis sayilir. Bursa Mimarlar Odasi, katilimcilarin fotograflariyla ilgili izin ve telif haklari problemleri konusunda herhangi bir sorumluluk kabul etmez. Bu sorumluluk tamamen katilimciya aittir. Fotograf cekilecek alan Bursa Ili ve Ilcelerini kapsamaktadir. Fotograflar; uzun kenari en az 3500 piksel, 300dpi cozunurlukte ve JPEG formatinda, CD’ye kaydedilmis sekilde teslim edilecektir. Her katilimci en cok 5 fotograf ile katilabilir. CD’ye kaydedilen her fotografin adlandirilmasinda sirasiyla, 6 rakamdan olusan rumuz (tum fotograflarin basinda ayni rumuz kullanilacaktir) ve sira numarasi bulunacaktir. (Orn: 654321-1, 654321-2…)

Basvuru formuyla birlikte gonderilecek CD’nin uzerine sadece rumuz yazilmalidir. CD’ler yarisma sonucunda geri gonderilmeyecektir. Yarismaya katilan fotograflar paspartusuz ve kenar bosluksuz gonderilmelidir. Fotograflar belge niteligi tasiyacagi icin temel renk/isIk duzenlemeleri, basit temizlik uygulamalari disinda mudahaleler ve HDR uygulamalari kabul edilmeyecektir. Bu sartlara uygun panoramik fotograflar yarismaya katilabilir. Odul kazanan ve satin alinan fotograflar, isim belirtmek sartiyla Mimarlar Odasi’nin ongorecegi kendisine ait her turlu yayin ve etkinlikte isim belirtilerek, tanitim amacli kullanilabilecektir. Kullanim hakki eser sahibi ile birlikte Bursa Mimarlar Odasi’na ait olacaktir. Fotograf sahiplerine bu kullanimlardan dolayi ayrica bir telif bedeli odenmeyecektir. Odul almis fotograflarin katiliminin kisitlandigi yarismalarda boyle bir fotografla ya da bu

fotografin ana unsur olarak kullanildigi yapitlarla katilimda bulunan kisilerin yarismalara

katilimi TFSF Yarisma Ilkeleri geregince bir yil sureyle kisitlanir. Kural ihlalini tekrar ettigi

tespit edilen yarismacilar suresiz olarak TFSF yarismalarindan men edilirler.

Haklarinda yukarida aciklanan gerekcelerle verilmis kisitlilik karari devam eden katilimcilar bu yarismaya katilamazlar. Odul kazanan ya da satin alinan fotograflarin sartnameye uymadiginin tespiti halinde odulu geri alinir. Odul alan ve satin alinan fotograflarin her turlu kullanim hakki fotograf sahibiyle birlikte Bursa Mimarlar Odasina ait olacaktir. Basvuru formu eksIksiz doldurulmalidir. Formdaki fotograf bilgileri ile dosya isimleri birbiri ile ayni olmalidir. Bilgisayar ortaminda acilmayan/okunmayan ve sartnameye uymayan fotograflar yarisma disi birakilacaktir. Fotograf secimi katilimcilarin huzurunda yapilacaktir. Isteyen katilimci fotograf secim salonunda bulunabilecektir. Odul alan fotograflar cesitli basin organlarinda yayinlanacak ve sergi haline getirilecektir. Dereceye giren fotograflar TFSF 2013 Almanagi’nda yer alacaktir. E-posta yolu ile yapilan gonderimler kesinlikle kabul edilmeyecektir. Yarismaya katilan herkes bu kurallari kabul etmis sayilir.

Fotograf Yarismasi Juri Degerlendirmesi katilimcilara ve halka kapali olarak yapilacaktir.

Yarisma Takvimi:

Yarismanin Ilani : 28.02.2013

Son Katilim : 31.05.2013

Juri Toplantisi : 08.06.2013

Odul Toreni : 10.06.2013

Yarisma Sergisi : 14.06.2013

Oduller:

Birincilik Odulu : 3.000.-TL

Ikincilik Odulu : 2.000.-TL

Ucunculuk Odulu : 1.000.-TL

Satin Alma : 20 Adet x 100.-TL = 2.000-TL

Yarisma Juri Uyesi:

Prof. Sabit KALFAGIL: Marmara Universitesi GSF Fotograf Bolumu Ogretim Uyesi

Izzet Keribar ( E.FIAP) : Fotograf Sanatcisi

Nihat KUCUK: Bursa Fotograf Sanati Dernegi (BUFSAD) Baskani

Murat KORKMAZ: Sosyolog, Fotografci

Nizamettin KAYA: Mimar, Mimarlar Odasi Bursa Sube Baskani

Zehra SONMEZ: Mimar, Mimarlar Odasi Bursa Sube Temsilcisi

Juri minimum 3 kisi ile toplanir.

TFSF Temsilcisi: Selma Cubukcu

Raportor: Cigdem TURGAY OZBASARAN/Mimar

Mustafa KARAKOC/Mimar

Iletisim: Ali OZTAS/Mimar [e-mail]

MIMARLAR ODASI BURSA SUBESI

Bursa Akademik Odalar Birligi Yerleskesi

Odunluk Mah. Akademi Cad. No : 8

A-3 Blok Zemin Kat

Nilufer / BURSA

Telefon : [phone]

Fax: : [phone]

E-posta : [e-mail]

Yarismamiz Turkiye Fotograf Sanati Federasyonunca (TFSF No: 2013/21) desteklenmektedir.

Detayli bilgiye www.bursamimar.org.tr adresinden “Yarismalar” Bolumunden ulasabilirsiniz. Katilim formunu e-posta olarak [e-mail] adresine gonderebilirsiniz.

8. KARABURUN BiLiM KONGRESi

BASVURU iCiN SON CAGRI

Bildiri ozeti gonderimi icin son tarih 01 Nisan 2013

4 – 7 Eylul 2013

Karaburun - Mordogan / Izmir

iktidar ve dayanisma

Karaburun Bilim Kongresi olarak bu yil Iktidarin ve Dayanismanin bilgisini uretmek icin yola cikiyoruz. Karaburun Bilim Kongresi’nin bilim ortamina ozgun katkilarindan biri, Turkiye’de bilim ve siyaset alanlarinin arasinda kendi sinirlarini/duvarlarini asarak bir iliski kurabilmesi icin gosterdigi cabadir.

Kongremiz; ezilenlerden ve emekcilerden yana siyaset yapanlarin bilimsel bilgiden beslenmesini saglamayi, toplumsal ideolojinin olusumunda egemen guclere karsi alternatif toplumsal yaklasimlari canli tutmayi, “oteki”yi korumak icin bilim insanlarini bir araya getirerek ezilenlerin iktidar mucadelesini yukseltmeyi ve tum bunlar icin de toplumsal dayanisma yontemlerini irdelemeyi amaclamaktadir.

Bildiri ozeti gonderimi icin son tarih 01 Nisan 2013

www.kongrekaraburun.org

[e-mail]

*

 

 

8. Bolum - Eger varsa, damardan iyilik-guzellik HABERLERi

 

 
YENi PDF KiTAP

MUHENDiSLER iCiN JEOLOJi BiLGiLERi, GENiSLETiLMiS BASKI

"Muhendisler icin Jeoloji Bilgileri" kitabimin genisletilmis 2. Baskisinin linki asagidadir (PDF, Basim: Mart, 2013, 619 sayfa).

http://www.ek.yildiz.edu.tr

Icten saygi ve sevgilerimle,

Prof. Dr. Mustafa YILDIRIM / [e-mail]

YTU, Insaat Fakultesi, Insaat Muhendisligi Bolumu,

Geoteknik Anabilim Dali, Davutpasa Kampusu, Esenler, Istanbul.
HERKESiN ANLAYACAGI DiLLE

HIGGS BOZONU

AYRINTILI RESiMLERE BU ADRESTEN ULASABiLiRSiNiZ

http://www.bianet.org/biamag/bilim/139713-herkesin-anlayacagi-dille-higgs-bozonu

Higgs Bozonunu, bir oda icerisindeki insanlar arasinda yayilan dedikodu sonucunda tum insanlarin kucuk bir alanda toplanmasi ve diger alanlarin bos bir hale gelmesi gibi anlatabiliriz.

Samet AKTEN / [e-mail] / Istanbul - BIA Haber Merkezi / 14 Temmuz 2012, Cumartesi

* Buyuk Hadron Carpistiricisinin (LHC) kontrol paneli.

Bogazici Universitesi'nin (BU) fizikcileri son gunlerin en cok tartisilan gelismelerinden biri olan Higgs Bozonu kesfinin detaylari ve onemini gunluk dille anlatti, akillardaki soru isaretlerini gidermeye calisti.

CERN'deki iki ana deneyde de katkisi olan BU Fizik Bolumu ogretim uyelerinden Prof. Dr. Erhan Gulmez (CMS deneyi), Doc. Dr. Erkcan Ozcan (ATLAS deneyi) ve Doc. Dr. Ibrahim Semiz Higgs Bozonu'nun kesfine giden sureci, maddeyi olusturan ogelerin neler oldugu sorusu uzerinden bilimin tarihsel surecte gosterdigi gelisimi, bu kesfin nedenini, nasilini ve onemini acikladi.

Higgs Bozonu nedir?

Doc. Dr. Erkcan Ozcan, deneylere ilk basladiklari tarihlerde Ingiltere'de donemin bilim bakaninin "ya biz bu deneyi insanlara anlatamiyoruz, Higgs nedir, ne degildir?" sorusu uzerine Ingiltere'den bir fizikcinin Higgs Bozonu'nu en anlasilir bicimde soyle bir analojiyle tarif ettigini anlatti:

"Higgs alani dedigimiz sey, butun evrenin sahip oldugu tum alani ifade ediyor. Bu analojide de bir odayi dolduran tum insanlar Higgs alani olarak tarif edilebilir.

"Yine analojiye gore odaya unlu bir kisi giriyor ve odadaki insanlar bu unlu kisinin etrafini sariyorlar. Bu unlu kisinin odaya girdigi andan itibaren insanlarin etrafini sarmasindan oturu yurumesi zorlasiyor ve sarf ettigi enerji de artiyor. Unlu kisinin bu odada yuruyebilmesi etrafini saran insanlarla birlikte gelistigi icin unlu kisinin cok fazla enerji harcamasi gerekiyor. Fakat tam o sirada odaya yeni giren bir kisinin bu oda icerisinde yurumesi daha kolay oluyor."

"Fakat bazen insanlar arasinda yayilan bir dedikodu bile tum insanlari kucuk bir alanda toplayarak o alanin etrafinda bir kumelenme olusturabiliyor. Yani odaya unlu biri girmese dahi buna dair yayilacak bir dedikodu unlu bir kisinin odada olmasiyla esdeger etkiyi yaratabiliyor."

"Iste Higgs Bozonu da evrendeki bu alan icerisinde ortaya cikan uyarilmalar sonucunda bazi parcaciklarin tek bir yerde kumelenmis halini ifade ediyor. Tipki bir oda icerisindeki insanlar arasinda yayilan dedikodu sonucunda tum insanlarin kucuk bir alanda toplanmasi ve diger alanlarin bos bir hale gelmesi gibi."

Evreni anlamak icin yildizlardan parcaciklara yolculuk

CERN'de yapilan calismalarda evreni ve evrenin olusumunu anlamaya calistiklarini soyleyen Ozcan, "Bir parcacik fizikcisi gozuyle evrenin kisa tarihini ele alacak olursam; her sey, Buyuk Patlama (The Big Bang) ile basliyor ve 13.7 milyar yil sonra bugune geliyoruz. Fakat bu kisacik ozetiyle ifade ettigimiz evrenin olusumunu kavrayabilmek icin en buyukten yani yildizlardan, galaksilerden; en kucuge yani parcaciklara, atoma, protonlara dogru bir yolculuk yapmak zorundayiz" dedi.

Maddenin nasil ve nelerden olustuguna yapilan bu yolculuk icin bir hizlandiriciya ihtiyac duyuldugunu ifade eden Ozcan, dunyada bu konuda calisma yapilabilecek en kuvvetli hizlandiricinin CERN'de yerin 100 metre altinda bulunan 27 km hacme sahip Large Hadron Collider (LHS) adi verilen Buyuk Hadron Carpistiricisi oldugunu soyledi.

Ozcan, maddenin en temel yapi taslarini tespit edebilmek icin cok guclu bir hizlandiriciya ihtiyac duyuldugunu belirtirken, deneylerde maddeyi olusturan parcaciklarin bu hizlandirici sayesinde birbirleriyle carpismalarinin saglandigini ve bu carpismanin sonucunda ortaya cikan cok sayida kucuk parcacagin incelendigini ifade etti.

Evrenin en genis resimi

Buyuk Hadron Carpistiricisi'nin dunyanin en buyuk makinesi oldugunu kaydeden Ozcan, "Hizlandiricinin 27 km bir buyukluge sahip oldugunu soyledik fakat bu buyuklugu gozumuzde canlandirabilmek adina soyle bir ornek vermek istiyorum. Bu makinenin hacmi Taksim-4. Levent Metro hattinin uc kati buyuklugunde" dedi.

Higgs Bozonu'nun kesfinin gerceklestirildigi bu hizlandiricinin 9 bin 300 miknatistan olustugunu ve bunun da 3,5 Eiffel Kulesi agirlinda oldugunu soyleyen Ozcan sozlerine soyle devam etti: "Hizlandiricinin sahip oldugu manyetik alan dunyanin manyetik alanin 150 bin kati buyuklugunde ve bu enerji, taarruz hizinda icerisi ucaklarla dolu bir geminin kinetik enerjisi kadar."

"Bu hizlandirici ile bir saniyede 600 milyon parcacik carpistiriliyor. Bu carpismalardan bir yilda elde ettigimiz verileri CDlere kaydetmeye calisip ust uste dizseydik 20 km'lik bir dag olurdu." (Agri Dagi 5,1 km)

"Protonlarin carpismalari sirasinda ortaya cikan proton enerjisi isIk hizinin yuzde 99,999 kati kadar yani Bolu Dagi Tuneli'ni saniyenin 100 binde biri kadar surede gecmekle esdeger. Carpisma sirasindaki sicaklik ise gunesin merkezinden 100 bin kat daha fazla."

Bu hizlandirici sayesinde evrenin olusumuna dair en genis resmi elde edebildikerini belirten Ozcan, buyuk patlamadan gunumuze kadar her seyi bu aletle kavramaya calistiklarini ifade etti.

Karanlik enerji, anti-madde ve yercekimi

Ozcan, Buyuk Hadron Carpistiricisi'nda birbirinden bagimsiz olarak yurutulen alti farkli deneyin oldugunu soyledi. Bu deneylerde ilginc bazi sorulara cevap aradiklarini belirten Ozcan, bu sorulardan uc tanesini dinleyenlerle paylasti.

"90'lardan itibaren kozmolojide buldugumuz cok onemli bir sey var. Evrenimizin sadece yuzde 5'i bizi var eden maddeyi olusturuyor. Geri kalan yuzde 95'i ise karanlik madde veya karanlik enerji dedigimiz seylerden olusuyor. Bunlarin tam olarak ne oldugunu henuz biz de bilmiyoruz."

"Ayrica evrenimizde neredeyse her yerde madde goruyoruz. Fakat laboratuarlarda cikan sonuclara gore madde ile antimadde dedigimiz sey neredeyse esit seviyelerde. Bizim icin de burada sorun teskil eden konu, evrende gordugumuz her sey madde ise evrenin olusumunda ortaya cikan bu antimadde nereye kayboldu?"

"Bir de yer cekimi diye bir sey var biliyorsunuz. Bu yer cekimi dedigimiz kuvvet, diger tum kuvvetlerden zayif aslinda. Bunu dort yasindaki kizima bile kolaylikla anlatabiliyorum. Cunku kizim buzdolabina kucuk bir miknatisa sahip cisim yapistirdiginda o kucucuk miknatis dunyanin sahip oldugu yer cekimi kuvvetinden daha kuvvetli bir bicimde cismi buzdolabina yapisIk halde tutabiliyor. Bu kadar zayif olan yer cekimi kuvvetini kuantum mekanigi ile neden uyusturamiyoruz?"

Asil soru: Maddenin kutle kazanmasini saglayan mekanizma nedir?

Bu uc soruya cok fazla onem verdiklerini kaydeden Ozcan bunlarinda oncesinde CERN'nde Buyuk Hadron Carpistiricisi'nin cevaplayacagina inandiklari temel soruyu soyle acikladi: "Maddenin kutle kazanmasini saglayan mekanizma nedir?"

2010 yili itibariyle alti farkli deney calismalariyla elde ettikleri verilerin 20. yuzyilin 'parcacik fizigi'nin yeniden kesfedilmesi olarak ifade edildigini soyleyen Ozcan, bircok sorunun henuz cevapsiz oldugunu ancak su an itibariyle cok onemli bir seyin yani Higgs Bozonu'nun kesfedildigini vurguladi. Ozcan Higgs Bozonu kesfiyle ilgili yaptigi aciklamalari su sozlerle surdurdu:

"Kutlesi protondan 135 kat daha buyuk bir bozon bulduk. Birbirinden bagimsiz olarak calisan Atlas ve CMS deneylerinin her ikisi de bu bozonu basariyla bulduklarini acikladi. Yalniz bir deneyin sonuclarina gore bu bulunan seyin gercek olmamasi ya da tesaduf olmasi ihtimali 100 milyonda bir. Boylece kesinlikle bir sey buldugumuzu soyleyebiliyoruz."

"En son boyle temel bir bozon 1983'te bulunmustu ve 1984 Nobel Odulu kazanilmisti."

Peki bu 'Higgs Bozonu' mu?

Cok buyuk bir ihtimalle bu bulunan seyin Higgs Bozonu oldugunu dusunduklerini soyleyen Ozcan, "fizik kullarina gore 'Standart Model'in bekledigi bolgede ve onunla uyumlu kanallarda bulundu" dedi.

Ancak konuyla ilgili nihai kararin verilebilmesi icin daha cok veri buldugumuz bozonun ozelliklerini ortaya cikartilmasi gerektigini kaydeden Ozcan, bu bulunan bozonun Higgs olmasa dahi insanlik icin cok buyuk bir bulus oldugunu ifade etti.

* CERN'un cografi olarak Isvicre-Fransa sinirinda kurulmus 10 bin nufuslu bir arastirma labaratuari oldugunu belirten Ozcan, burada calisan kisilerin isleri ilgili konularda diplomatik dokunulmazlik sahibi olduklarini soyledi. 77'si Turkiye'deki universitelerden olmak uzere 101 Turkiyeli bilim insaninin CERN'de calistigini kaydeden Ozcan, bu rakamin zaman zaman 150'ye kadar ciktigini da sozlerine ekledi. (SA/CT)