Fənn: Ümumi ekologiya qrup: 2316a Müəllim: dos. Davudov Namik Kamal Ekologiya termininin yaranma tarixi
Yüklə 0,6 Mb.
|
92.Tropopauza: A) tpoposferin yuxarı sərhəddində temperaturun artmasının başlanğıcıdır B)tpoposferin yuxarı sərhəddində temperaturun azalmasının başlanğıcıdır C) tpoposferin yuxarı sərhəddində təzyiqin azalmasının başlanğıcıdır D) tpoposferin yuxarı sərhəddində təzyiqin artmasının başlanğıcıdır E) tpoposferin aşağı sərhəddində təzyiqin artmasının başlanğıcıdır 93.Günəş şüalarının yer səthindən əks olunan hissəsi: A) albedo adlanır B) maqneto adlanır C)diatriba adlanır D)”Günəş sabiti” adlanır E)temperatur qradiyenti adlanır 94.Troposfer 78,084% : A) molekulyar azotdan ibarətdir B)karbon qazından ibarətdir C) oksigendən ibarətdir D)arqondan ibarətdir E) su buxarından ibarətdir 95.Yerdə həyatı mümkün edən qazlardan biri : A)oksigendir B)ozondur C)hidrogendir D)heliumdur E)kükürddür 96.Troposferin əsas xüsusiyyəti: A) temperaturun kəskin azalmasıdır B)təzyiqin kəskin artmasıdır C)təzyiqin kəskin azalmasıdır D) temperaturun kəskin yüksəlməsidir
A) kəskin azalır B) kəskin artır C)sabit qalır D)artıb-azalır E) 00S-dir 98.Ozon qatını dağıdan element: A) xlor
B)civə C)azot
D)arqon E) kükürd 99.Su molekulu: A)iki hidragen atomunun bir oksigen atomu ilə birləşməsidir B)iki oksigen atomunun bir hidrogen atomu ilə birləşməsidir C)iki hidragen atomunun bir azot atomu ilə birləşməsidir D)iki azot atomunun bir hidrogen atomu ilə birləşməsidir E)bir hidragen atomunun bir oksigen atomu ilə birləşməsidir 100.Ən dərin göl: A) Baykal B)Ladoqa C)Göy-göl D) Xəzər dənizi E)Maral-göl 101.Donma zamanı suyun həcmi: A) 10% artır B)10% azalır C)dəyişmir D)1% artır E)1% azalır 102.Suyun kimyəvi çirklənməsinin əsas səbəbkarı: A) insan
B)külək erroziyası C) su erroziyası D)bitkilərin çürüməsi E)yağıntılar 103.Elmi-texniki tərəqqi ....... . A)təbiət qanunları nəzərə alınmaqla inkişaf etdirilməlidir B)təbiətin yeni inkişaf qanunlarını müəyyənləşdirməlidir C)təbiət qanunlarını nəzərə almamalıdır D)təbiət qanunlarından asılı olmadan inkişaf etməlidir E)təbii resurslardan daha intensiv istifadə etməklə inkişaf etməlidir 104.Atmosferdə oksigenin daimiliyini saxlayan: A) bitkilərdir B)heyvanlardır C)insanlardır D) dağ süxurlarının erroziyasıdır E)mikroorqanizmlərdir 105. İri şəhərlərdə atmosferi çirkləndirən əsas mənbə: A) avtomobil nəqliyyatıdır B)neft-kimya müəssisələridir C)tikinti materialları müəssisələridir D)məişət tullantılarıdır E) istilik elektrik stansiyalarıdır 106.Turş yağıntılara səbəb olan kükürd qazlarını daha çox ixrac edən mənbə: A)istilik elektrik stansiyalarıdır B)neft-kimya müəssisələridir C)tikinti materialları müəssisələridir D)məişət tullantılarıdır E)avtomobil nəqliyyatıdır 107.Sənaye tullantıları ilə mübarizənin ən səmərəli üsulu: A) utilləşdirmək(təkrar emal) B)konteynerlərdə saxlamaq C)basdırmaq D)zibilliklərdə toplamaq E) yandırmaq 108.Sənayenin ekolojiləşdirilməsi nədir? A) tullantısız texnologiya B)müəssisələrin Syinin azaldılması C) müəssisələrin nəhəngləşdirilməsi D)zavodlarda daha yüksək tüstü borularının tikilməsi E)istehsalatın ləğv edilməsi 109.Ərazilərin səhralaşmasının əsas səbəbi: A) kənd təsərrüfatı B) sənaye C)heft hasilatı D)yanğınlar E)mədənlər 110.Torpaqların şoranlaşmasının əsas səbəbi: A) suvarma əkinçiliyi B)sənaye çirkabları C) turş yağıntılar D)kiçik çayların quruması E)yağıntılar 111.Ən iri ekoloji fəlakətlərin baş verdiyi sənaye sahəsi: A) atom energetikası B)qaz hasilatı C)kimya sənayesi D)yüngül sənaye E) neft emalı 112.Hansı qazın atmosferdə mövsudluğu “istixana” effekti yaradır? A)karbon qazı B)kükürd qazı C)azot oksidləri D)freonlar E)aerozollar 113.Mineral komponentlərdən üzvi maddənin yaranması prosesi necə adlanır? A) fotosintez B)minerallaşma C) dissimiliyasiya D)assimiliyasiya E)diffüziya 114.Ətraf mühitin çirklənməsi mənşəyinə görə neçə qrupa bölünür? A)2
B)3 C)4
D)5 E)6
A) flora B)biogeosenoz C) ekosistem D)birlik
E)fauna 116................ətraf mühitin antropogen çirklənməsi deyilir. A)Hər-hansı mühitə ona xas olmayan fiziki,kimyıvi və bioloji agentlərin daxil edilməsinə və ya həmin agentlərin orta uzunillik səviyyədən artıq olmasına B) Müəyyən təbiət təzahürlərinin təsiri altında mühitin kimyəvi xassələrinin dəyişməsinə C)Müəyyən təbiət təzahürlərinin təsiri altında mühitin fiziki parametrlərinin dəyişməsinə D)Müəyyən təbiət təzahürlərinin təsiri altında mühitin bioloji parametrlərinin dəyişməsinə E)Ətraf mühitə müxtəlif əşya və maddələrin atılmasına 117.Ətraf mühitin antropogen çirklənməsini aşağıdakı kimi təsnifata bölmək olar: A) inqredient,parametrik,bioloji,stasial-destruksiya B) kimyəvi,inqredient,parametrik,fiziki C)inqredient,stasial-destruksiya,parametrik,fiziki D)kimyəvi,fiziki,stasial-destruksiya,parametrik E)fiziki,kimyəvi,bioloji,parametrik 118.İnqredient çirklənmə dedikdə: A) mühitin kimyəvi xassələrinin dəyişməsi nəzərdə tutulur B)mühitin fiziki parametrlərinin dəyişməsi nəzərdə tutulur C)mühitin elektromaqnit xassələrinin dəyişməsi nəzərdə tutulur D) mühitin təbii radiasiya fonunun dəyişməsi nəzərdə tutulur E)təsərrüfat fəaliyyəti nəticəsində təbii mühitdə və ya antropogen substratda kütləvi artım nəticəsində hər-hansı bir bioloji növün qeyri-adi miqdarda çoxalması 119.Parametrik çirklənmə dedikdə: A) mühitin fiziki parametrlərinin dəyişməsi nəzərdə tutulur B) mühitin təbii radiasiya fonunun dəyişməsi nəzərdə tutulur C)təbiətdən istifadə prosesində landşaftın və ekosistemin pozulması ilə bağlı olan çirklənmələr D)mühitin kimyəvi xassələrinin dəyişməsi nəzərdə tutulur E)təsərrüfat fəaliyyəti nəticəsində təbii mühitdə və ya antropogen substratda kütləvi artım nəticəsində hər-hansı bir bioloji növün qeyri-adi miqdarda çoxalması 120.Radioaktiv çirklənmə dedikdə: A)mühitin təbii radiasiya fonunun dəyişməsi nəzərdə tutulur B)mühitin fiziki parametrlərinin dəyişməsi nəzərdə tutulur C) təbiətdən istifadə prosesində landşaftın və ekosistemin pozulması ilə bağlı olan çirklənmələr D)mühitin kimyəvi xassələrinin dəyişməsi nəzərdə tutulur E)təsərrüfat fəaliyyəti nəticəsində təbii mühitdə və ya antropogen substratda kütləvi artım nəticəsində hər-hansı bir bioloji növün qeyri-adi miqdarda çoxalması 121.Stasial-destruksiya çirklənməsi dedikdə: A) təbiətdən istifadə prosesində landşaftın və ekosistemin pozulması ilə bağlı olan çirklənmələr B)mühitin fiziki parametrlərinin dəyişməsi nəzərdə tutulur C) mühitin təbii radiasiya fonunun dəyişməsi nəzərdə tutulur D)mühitin kimyəvi xassələrinin dəyişməsi nəzərdə tutulur E)təsərrüfat fəaliyyəti nəticəsində təbii mühitdə və ya antropogen substratda kütləvi artım nəticəsində hər-hansı bir bioloji növün qeyri-adi miqdarda çoxalması 122.Bioloji çirklənmə dedikdə: A) təsərrüfat fəaliyyəti nəticəsində təbii mühitdə və ya antropogen substratda kütləvi artım nəticəsində hər-hansı bir bioloji növün qeyri-adi miqdarda çoxalması B)mühitin fiziki parametrlərinin dəyişməsi nəzərdə tutulur C) təbiətdən istifadə prosesində landşaftın və ekosistemin pozulması ilə bağlı olan çirklənmələr D)mühitin kimyəvi xassələrinin dəyişməsi nəzərdə tutulur E) mühitin təbii radiasiya fonunun dəyişməsi nəzərdə tutulur 123.Atmosferi çirkləndirən antropogen mənbələrin təsnifatlaşdırma əlamətləri: A)təyinatına,yerləşməsinə,həndəsi formasına,iş rejiminə və yayılma məsafəsinə görə B)texnoloji və ventilyasiya tullantıları,kölgələnmiş və kölgələnməmiş,təyinatına görə C)hündür,aşağı,yerüstü, yayılma məsafəsinə görə, kölgələnmiş və kölgələnməmiş D)nöqtəvi,xətti, texnoloji və ventilyasiya tullantıları, yerüstü, E)meydançadaxili,meydançadan kənar,fasiləli,fasiləsiz,dövri 124.Atmosferə ixrac etdikləri tullantıların tərkibinə və zərərlilik dərəcəsinə görə bütün istehsalat proses və avadanliqları neçə qrupa bölünür? A)4
B)3 C)2
D)5 E)6
A)duzluluğu 0,1%-dən az olan B) duzluluğu 0,1%-dən çoxolan C)duzluluğu 1%-dən az olan D)duzluluğu 1%-dən çox olan E)duzluluğu 1% olan
A) 16 gün B)17 gün C)10 il
D)16il E)160il
A) C1/BBQ1+ C2/BBQ2+∙∙∙+ Cn/BBQn≤1 B) C1/BBQ1+ C2/BBQ2+∙∙∙+ Cn/BBQn≥1 C) C1/BBQ1+ C2/BBQ2+∙∙∙+ Cn/BBQn=1 D) C1/BBQ1+ C2/BBQ2+∙∙∙+ Cn/BBQn=0 E) C1/BBQ1+ C2/BBQ2+∙∙∙+ Cn/BBQn>1
A)çirkab sularını təmizləmə üsulu B)torpağı təmizləmə üsulu C)havanı təmizləmə üsulu D)çirklənmə növü E)bitki növü 129.Bioloji təmizləmədə hansı maddədən istifadə olunur? A) aktiv lildən B)karbon qazından C) aktiv kömürdən D)qumdan E)gildən
A) çirkab sularını təmizləmə üsulu B)havanı təmizləmə üsulu C)çirklənmə növü D)bitki növü E) torpağı təmizləmə üsulu
A)səs rahatlığı çərçivəsini aşan səs rədsləri nəzərdə tutulur B)tezliyi 2...17Hs olan rəqslər nəzərdə tutulur C)mexaniki rəqs nəzərdə tutulur D)elektromaqnit dalğaları nəzərdə tutulur E)0...2Hs tezlikli rəqslər nəzərdə tutulur 132.Urbanizasiya nədir? A) şəhərlərin rolunun cəmiyyətin həyatında artmasının tarixi prosesi B) şəhərlərin böyüməsi C ) şəhərlərin rolunun cəmiyyətin həyatında azalmasının tarixi prosesi D)əhalinin kəndlərdə cəmlənməsi E)əhalinin şəhərlərdən kəndlərə axını 133.Tullantı nəyə deyilir? A) verilmiş məhsulun istehsalına yaramayan xammal növləri,istehlak olunmayan maddə və enerji qalıqları B)məişətdə istifadə etmədiyimiz əşyalar C) ətrafımızda bizə lazım olmayan hər şey D) verilmiş məhsulun istehsalına yaramayan xammal növləri E) istehlak olunmayan maddə 134.Bərk tullantılar neçə qrupa bölünür: A)4
B)2 C)5
D)6 E)8
A) Məhsul istehsalı və ya işin yerinə yetirilməsi zamanı yaranan, qismən və ya tamamilə istehlak xassələrini itirmiş xammal,material,yarımfabrikat qalıqlarına B) Verilmiş məhsulun istehsalına yaramayan xammal növləri,istehlak olunmayan maddə və enerji qalıqlarına C)Məişət əşyalarının amortizasiyası nəticəsində yaranan və məişətdə təkrar istifadə olunmayan bərk maddələrə D) Ətrafımızda bizə lazım olmayan hər şeyə E)Məhsul istehsalı və ya işin yerinə yetirilməsi zamanı yaranan, qismən və ya tamamilə istehlak xassələrini itirməmiş xammal,material,yarımfabrikat qalıqlarına
A) Məişət əşyalarının amortizasiyası nəticəsində yaranan və məişətdə təkrar istifadə olunmayan bərk maddələrə B) Verilmiş məhsulun istehsalına yaramayan xammal növləri,istehlak olunmayan maddə və enerji qalıqlarına C) Ətrafımızda bizə lazım olmayan hər şeyə D)Məhsul istehsalı və ya işin yerinə yetirilməsi zamanı yaranan, qismən və ya tamamilə istehlak xassələrini itirmiş xammal,material,yarımfabrikat qalıqlarına E)Məhsul istehsalı və ya işin yerinə yetirilməsi zamanı yaranan, qismən və ya tamamilə istehlak xassələrini itirməmiş xammal,material,yarımfabrikat qalıqlarına 137.Təhlükəlilik dərəcəsinə görə tullantılar neçə sinfə bölünür? A) 4
B) 3 C) 2
D) 5 E) 6
A) metal qırıntılarını B)üzvi birləşmələri C) bakteriyaları D) boyaq maddələrini E) fiziki çirkləndiriciləri
A) atmosfer təzyiqi B) ərazinin növ müxtəlifliyinin zənginliyi C) torpaqda humusun miqdarı D) bitki örtüyünün sıxlığı E)torpağın nəmliyi 140.Mühitin təbii radiasiya fonunun dəyişməsi................çirklənmədir. A) fiziki B) mexaniki C)kimyəvi D)bioloji E)təbii
141.Sututarda suyun temperaturunun antropogen dəyişməsi ................ çirklənmədir. A) fiziki B) təbii C)kimyəvi D)bioloji E) mexaniki 142.Hansı sular duzlu su hesab olunmur? A)duzluluğu 0,1%-dən az olan B) duzluluğu 0,1%-dən çoxolan C)duzluluğu 1%-dən az olan D)duzluluğu 1%-dən çox olan E)duzluluğu 1% olan 143.Verilmiş ərazidə tarixən məskunlaşmış heyvanat aləminin məcmusu necə adlanır? A) fauna
B)biogeosenoz Cflora
D)birlik E) ekosistem 144.....................populyasiya deyilir. A)Eyni ərazi tutan,eyni növə mənsub olan və aralarında genetik mübadilə baş verən canlı orqanizmlər qrupuna B)Müəyyən ərazinin abiotik və biotik amillərinin məcmusuna C)Eyni növdən olan bütün canlıların məcmusuna D)Eyni ərazidə məskunlaşmış və qohum növlərə mənsub canlılar qrupuna E)Aralarında genetik mübadilə(artıb-törəmə) baş verə bilən bütün canlıların məcmusuna 145.Populyasiyanın cinsi strukturu hansı göstəricini ifadə edir? A) müxtəlif cinslərdən olan fərdlərin sayının nisbətini B)müxtəlif yaşlardan olan fərdlərin sayının nisbətini C) populyasiyanın ailə,sürü,ilxı və s.formada yaşamasını D)populyasiyanın köçəri və ya oturaq həyat tərzinə malik olmasını E)vahid zamanda müxtəlif cinslərdən olan fərdlərin sayının artımını 146. Populyasiyanın fəza-məkan strukturu hansı göstəricini ifadə edir? A)populyasiyanın ailə,sürü,ilxı və s.formada yaşamasını B)müxtəlif yaşlardan olan fərdlərin sayının nisbətini C) müxtəlif cinslərdən olan fərdlərin sayının nisbətini D)populyasiyanın köçəri və ya oturaq həyat tərzinə malik olmasını E)vahid zamanda müxtəlif cinslərdən olan fərdlərin sayının artımını 147. Populyasiyanın yaş strukturu hansı göstəricini ifadə edir? A) müxtəlif yaşlardan olan fərdlərin sayının nisbətini B) populyasiyanın ailə,sürü,ilxı və s.formada yaşamasını C) müxtəlif cinslərdən olan fərdlərin sayının nisbətini D)populyasiyanın köçəri və ya oturaq həyat tərzinə malik olmasını E)vahid zamanda müxtəlif yaşlardan olan fərdlərin sayının artımını 148.Populyasiya sözünün hərfi mənası : A) xalq
B)fərd C) növ
E)ailə
A) müəyyən ərazinin abiotik və abiotik amillərinin məcmusu B) müəyyən ərazinin biotik amillərinin məcmusu C)məyyən bir ərazinin bitki və heyvanat aləminin məcmusu D) müəyyən ərazinin abiotik amillərinin məcmusu E)müəyyən ərazinin iqlim amillərinin məcmusu 150.Biogeosenozun tərkib hissələri: A)ekotop+biosenoz B)zoosenoz+fitosenoz C)ekotop+klimotop D)zoosenoz+klimotop
A) klimotop,edafotop B)hidrasfer,litosfer C) atmosfer,hidrasfer D)bitki,heyvan E)fitosenoz,zoosenoz,mikrobosenoz 152.Biosenozun tərkib hissələri: A) fitosenoz,zoosenoz,mikrobosenoz B)hidrasfer,litosfer C)atmosfer,torpaq-süxur, hidrasfer, bitki,heyvan D)bitki,heyvan E) atmosfer,hidrasfer 153.Populyasiyanın biotik potensialı .....................səciyyələndirir. A)zaman vahidində nəzəri maksimal nəslin alınmasını B)zaman vahidində doğulanların faktiki sayını C)zaman vahidində ölənlərin sayını D)zaman vahidindəki real artımı E) zaman vahidində faktiki maksimal nəslin alınmasını 154.Zaman vahidi ərzində maksimal nəslin alınması populyasiyanın ...........adlanır. A)biotik potensialı B)sıxlığı C)quruluşu D) dinamikası E) homeostazı 155. Fitosenoz+zoosenoz+mikrobosenoz=? A)biosenoz B)aqrosenoz C)biotop
D)ekosistem E)biogeosenoz 156.Klimotot+edafotop=? A) ekotop B)aqrosenoz C)biogeosenoz D) biosenoz E)ekosistem 157.Ekotop+biosenoz=? A)ekosistem B)aqrosenoz C)biogeosenoz D)fitosenoz E)klimotop 158.Müxtəlif yaşlardan olan fərdlərinin sayı populyasiyanın: A) yaş strukturunu səciyyələndirir B)sıxlığı adlanır C) fəza-məkan sturukturu adlanır D)dinamikasını səciyyələndirir E)Cinsiyyət strukturunu səciyyələndirir 159.Canlıların ailə,sürü,ilxı və s. formasında yaşaması populyasiyanın: A)fəza-məkan sturukturu adlanır B)sıxlığı adlanır C)yaş strukturunu səciyyələndirir D)dinamikasını səciyyələndirir E)cinsiyyət strukturunu səciyyələndirir 160.Müxtəlif cinslərdən olan fərdlərin sayı populyasiyanın: A) cinsi strukturunu səciyyələndirir B)sıxlığı adlanır C)yaş strukturunu səciyyələndirir D) fəza-məkan sturukturu adlanır E)dinamikasını səciyyələndirir 161. Eyni ərazi tutan,eyni növə mənsub olan və aralarında genetik mübadilə baş verən canlı orqanizmlər qrupuna ......................deyilir. A)populyasiya B)ekosistem C)biogeosenoz D)növ E)cəmiyyət 162.Biotik dövranın qapanması üçün neçə növ canlı olmalıdır? A) 3
B) 2 C) 1
D) 4 E) 5
A B C D E A) Verilmiş ərazidə tarixən məskunlaşmış bitki aləminin məcmusuna B) Verilmiş ərazidə tarixən məskunlaşmış heyvanat aləminin məcmusuna C)Müəyyən ərazidə müvəqqəti məskunlaşmış bitki növlərinin məcmusuna D)Müəyyən ərazidə müvəqqəti məskunlaşmış heyvan növlərinin məcmusuna E)Verilmiş ərazidə tarixən məskunlaşmış mikroorqanizmlərin məcmusuna 165...............flora deyilir. A) Verilmiş ərazidə tarixən məskunlaşmış heyvanat aləminin məcmusuna B) Verilmiş ərazidə tarixən məskunlaşmış bitki aləminin məcmusuna C)Müəyyən ərazidə müvəqqəti məskunlaşmış bitki növlərinin məcmusuna D)Müəyyən ərazidə müvəqqəti məskunlaşmış heyvan növlərinin məcmusuna E)Verilmiş ərazidə tarixən məskunlaşmış mikroorqanizmlərin məcmusuna 166.Şəhərlərin rolunun cəmiyyətin həyatında artması..................adlanır. A) urbanizasiya B)innavasiya C) sənayeləşmə D)intensivləşmə E) kommunikasiya 167.Aşağıdakılardan hansı fiziki çirklənməyə aiddir? A)sututarda suyun temperaturunun antropogen dəyişməsi B) sututarda suyun kimyəvi tərkibinin antropogen dəyişməsi C)torpağın məhsuldarlığının azalması D)atmosferdə karbon qazının miqdarının artması E)biomüxtəlifliyin pozulması 168. Böhran nöqtələri arasındakı dözümlülük həddinə konkret ekoloji amilə görə orqanizmin................deyilir. A) valentliyi B)elastikliyi C) plastikliyi D)ekoloji taxçası E)arealı
A) ekoloji taxçası B)elastikliyi C)valentliyi D) plastikliyi E)arealı
A)neytralizm B)simbioz C)amensalizm D)komensalizm E)mutalizm 171.Orqanizmlərdən birinin digərinə zərər vermədən faydalanması ..........adlanır. A) komensalizm B)simbioz C)amensalizm D) neytralizm E)mutalizm 172.Bir növün heç bir fayda almadan digər bir növə əziyyət verməsi........adlanır. A) amensalizm B)simbioz C) neytralizm D)komensalizm E)mutalizm 173.Qarşılıqlı əlaqənin hər iki növ üçün mənfi nəticələrə səbəb olması.........adlanır. A)rəqabət B)simbioz C)amensalizm D)komensalizm E)mutalizm 174.Hər iki fərd üçün faydalı olan qarşılıqlı əlaqə ............... adlanır. A) simbioz B) rəqabət C)amensalizm D)komensalizm E)mutalizm 175. “Roma klubu”-nun yaradıcısı kim olmuşdur? A) A.Peççei B) V.İ.Vernadski C) B.Kommoner D) C.Forrester E) D.Medouz 176.Orqanizmlərin bilavasitə və ya bilvasitə (dolayısı ilə) qarşılıqlı münasibətdə olduğu təbiət cisim və təzahürlərinə ............ deyilir. A) mühit
B) biotik amil C) abiotik amil D)ekoloji amil E) edafogen amil 177. Canlı orqanizmlərin fərdi inkişafının heç olmazsa birfazasında ona birbaşa və ya dolayısı ilə təsir göstərə bilən hər-hansı mühit şəraitinə ............ deyilir. A) ekoloji amil B) biotik amil C) abiotik amil D) mühit E) edafogen amil Yüklə 0,6 Mb. Dostları ilə paylaş:
|
