Fənn: Ümumi ekologiya qrup: 2316a Müəllim: dos. Davudov Namik Kamal Ekologiya termininin yaranma tarixi

345.Dünya əhalisinin yaş tərkibini təhlil edərkən əsasən .... yaş qrupunu ayırırlar.

A)3;

B)2;

C)4;

D)5;

E)6;

346. Dünya əhalisinin yaş tərkibini təhlil edərkən “uşaqlar” qrupuna aid edilir:

A) 0-14 yaş;

B)0-7 yaş;

C)0-10yaş;

D)3-12yaş;

E)1-10yaş;

347. Dünya əhalisinin yaş tərkibini təhlil edərkən “yaşlılar” qrupuna aid edilir:

A)15-64yaş;

B)18-45yaş;

C)25-65yaş;

D)35-64yaş;

E) 65 və daha yaşlılar;

348. Dünya əhalisinin yaş tərkibini təhlil edərkən “yaşlılar” qrupuna aid edilir:

A) 65 və daha yaşlılar;

B)48-75yaş;

C)50-75yaş;

D)35-64yaş;

E) 65-70yaş;

349. Dünya əhalisinin yaş struktrunda uşaqlar orta hesabla -....%təşkil edir.

A)34;

B)58;

C)8;

D)28;

E)44;

350. Dünya əhalisinin yaş struktrunda yaşlılar orta hesabla -....%təşkil edir.

A) 58;

B) 34;

C)8;

D)28;

E)44;

351. Dünya əhalisinin yaş struktrunda qocalar orta hesabla -....%təşkil edir.

A8;

B) 34;

C) ) 58;

D)28;

E)44;
352.Əhalinin yaş strukturu onun ..... müəyyənləşdirir

A)əmək resurslarını;

B)sayının artımını;

C)iqtisadi fəallığı;

D)qeyri-istehasal sferalarında real məşğul olanları;

E) qadınların ictimai istehsalatda məşğulluq səviyyəsini;
353. ..... demoqrafik yük adlandırılır.

A) Əhalinin əmək qabiliyyətli hissəsi ilə işləməyənlərin nisbəti;

B) Əhalinin kişi və qadın say nisbəti;

C) Əhalinin işləyən hissəsi ilə əmək qabiliyyətli olub işləməyən hissəsininnisbəti;

D)Uşaqlarla təqaüdçülərin sayının cəmi;

E)qocaların sayının uşaqların sayına olan nisbəti;

354.Hazırda dünyada demoqrafik yük orta hesabla ....% təşkil edir.

A)75;

B)65;

C)55-60;

D)45-50;

E)35;
355.İnkişaf etmiş ölkələrdə demoqrafik yük orta hesabla ....% təşkil edir.

A) 45-50;

B)65;

C)55-60;

D) 75;

E)35;


356.Əhalinin yaş strukturunda uşaqların sayının yüksək olması ..... .

1. müəyyən zaman kəsiyindən sonra bu uşaqlar iqtisadi fəal əhalinin sayını artıracaq;

2. indiki zamanda demoqrafik yükü artırır;

3. indiki zamanda demoqrafik yükü azaldır;

4. indiki zamanda uşaqlar iqtisadi fəal əhalinin sayını artırır;

A)1,2;

B)3,4;

C)1,3;

D)2,4;

E)1,4;
357.Dünya əhalisinin cinsi strukturu ..... səciyyələndirilir.

A) kişilərin üstünlük təşkil etməsi ilə;

B)qadınların üstünlük təşkil etməsi ilə;

C)uşaqların üstünlük təşkil etməsi ilə;

D) qadınların və uşaqların üstünlük təşkil etməsi ilə;

E)qocaların və uşaqların uşaqların üstünlük təşkil etməsi ilə;
358. Hazırda dünyada hər 100nəfər qıza .... oğlan doğulur.

A) 104...107 ;

B)80-85;

C)120-140;

D)90-100;

E)75-80;

359. Kişilərin üstünlük təşkil etməsi əksər ..... üçün səciyyəvidir.

A) Asiya ölkələri;

B)Afrika ölkələri;

C)Amerika ölkələri;

D)Asiya və Amerika ölkələri;

E)Avropa ölkələri;

360. Afrikanın və Latın Amerikasının əksər ölkələri üçün ... səciyyəvidir.

A) kişilərlə qadınların sayının təxmini bərabərliyi;

B) kişilərin üstünlük təşkil etməsi;

C) yaşlılarla uşaqların sayının təxmini bərabərliyi;

D) yaşlılarla qocaların sayının təxmini bərabərliyi;

E)qadınlarla uşaqların sayının təxmini bərabərliyi;

361. Dünyanın bütün regionlarında 14 yaşa qədər olan əhali arasında .... sayca üstünlük təşkil edirlər.

A) kişilər;

B)qadınlar;

C)0-1 yaşlılar;

D)1-2yaşlılar;

E)0-2 yaşlılar;

362. Dünyanın bütün regionlarında qoca əhali arasında .... sayca üstünlük təşkil edirlər.

A) qadınlar;

B) kişilər;

C)20-31 yaşlılar;

D)31-52yaşlılar;

E)50-62 yaşlılar;

363. İnkişaf etmiş ölkələrdə kişilərin orta ömrü .... ildir.

A) 72...73;

B) 78...80;

C)73...78;

D)65...70;

E)65...83;

364. İnkişaf etmiş ölkələrdə qadınların orta ömrü .... ildir.

A) 78...80;

B) 72...73;

C)73...78;

D)65...70;

E)65...83;

365. Yerləşmə(rasselenie) xarakterinə görə dünya əhalisini .... yerə bölmək olar.

A)2;

B)3;

C)4;

D)5;

E)6;

366. Yerləşmə(rasselenie) xarakterinə görə dünya əhalisini .... bölmək olar.

A)kənd və şəhər;

B)fəhlə və kəndli;

C)təhsilli və təhsilsiz;

D)qoca və cavan;

E)əkinçi və maldar;

367. ..... doğumların sayının azalması,boşanmaların yüksək səviyyəsi,əhalinin ömrünün qısa olması və ölümlərin sayının yüksək səviyyədə olması ilə təzahür edir.

A) Depopulyasiya;

B)Miqrasiya;

C)Demoralizasiya;

D)Emiqrasiya;

E)Populyasiya;

368. Eyni təqvim ilində doğulmuş insanların məcmusu .... adlanır.

A)nəsil;

B)artım;

C)yaşıdlar;

D)varislik;

E)törəmə;

369. .... demoqrafiyanın predmetini təşkil edir.

A) Bir nəslin digər nəsillə əvəz olunması zamanı fasiləsiz olaraq əhalinin say və struktrunun bərpa prosesi kimi əhalinin artım qanunauyğunluqları;

B) Doğuş,ölüm,nigah və boşanma prosesləri və cinsi struktur;

C) Demoqrafik proseslərin öyrənilməsində onların hansı istiqamətdə inkişaf edəcəyini qabaqcadan görmək;

D) Demoqrafik proseslərə təsir göstərən amillərin aşkarlanması və tədqiqi (bu amillər səbəb-nəticə əlaqələrini müəyyənləşdirməyə imkan verir);

E) Demoqrafik proseslərin tendensiya və amillərini nəzərə almaqla əhalinin gələcək say və struktrunun proqnozlaşdırılması;

370. Əhali haqqında məlumatlar neçə qrupa bölünür?

A)2;

B)3;
C)4;

D)5;

E)6;
371.Müəyyən zaman kəsiyində əhalinin vəziyyəti barədə məlumatlar ... alınır.

A) əhalini siyahıya alınması və xüsusi seçmə müayinələrdən;

B) demoqrafik hadisələrin cari uçotu və xüsusi seçmə müayinələrdən;

C) əhalinin siyahısı və registrlərdən;

D) müəyyən zaman ərzində baş verən demoqrafik hadisələrdən;

E) müəyyən zaman ərzində baş verən demoqrafik hadisələrdən və registrlərdən;

372.Müəyyən zaman ərzində baş verən demoqrafik hadisələr barədə məlumatlar .... götürülür.

A) cari uçotdan,əhalinin siyahısından və registrlərdən;

B)əhalini siyahıya alınması və xüsusi seçmə müayinələrdən;

C) əhalinin siyahısı və registrlərdən;

D) müəyyən zaman ərzində baş verən demoqrafik hadisələrin statistikasından;

E) müəyyən zaman ərzində baş verən demoqrafik hadisələrdən və registrlərdən;

373. Əhalinin siyahıya alınması ..... .

A) müəyyən zaman anında ölkənin və ya müəyyən ərazinin hər bir sakinini səciyyələndirən demoqrafik,iqtisadi və sosial məlumatların toplanması üçün elmi təşkil olunmuş prosesdir.

B) vahid proqramın mövcudluğu, ümumilik, dövrilik,eyni anda keçirilmə,özü müəyyənləşdirmə,məxvilik prosesidir.

C) bu və ya digər zaman kəsiyində meydana çıxan demoqrafik hadisənin qeydə alınması prosesidir.

D) insanın həyatında rəsmi sənədləşmə tələb edən bütün hadisələrin registridir.

E) müəyyən zaman ərzində baş verən demoqrafik hadisələr barədə məlumatdır.

374.Bu və ya digər zaman kəsiyində meydana çıxan demoqrafik hadisənin qeydə alınması ... adlandırılır.

A) cari uçot;

B)siyahıyaalma;

C) xüsusi seçmə müayinə;

D) registr;

E)demoqrafiya;

375. 1820-1830-cu illərdə Yer kürəsinin əhalisinin sayı .... nəfərə çatmışdı.

A)1mlrd;

B)2mlrd;

C) 3mlrd;

D) 4mlrd;

E) 5mlrd;

376. 1930-cu illərdə Yer kürəsinin əhalisinin sayı .... nəfərə çatmışdı.

A) 2mlrd;

B) 1mlrd;

C) 3mlrd;

D) 4mlrd;

E) 5mlrd;

377.insanların bir yaşayış yerindən digərinə yerdəyişməsi .... adlanır.

A)miqrasiya;

B)emiqrasiya;

C)emissiya;

D)mühacirət;

E)immiqrasiya;

378. Hazırda miqrasiyanın neçə forması var?

A)2;

B)3;
C)4;

D)5;

E)6;
379. Ölkədən çıxış .... adlanır.

A) emiqrasiya;

B) miqrasiya;

C)emissiya;

D)köçərilik;

E)immiqrasiya;

380. Ölkəyə giriş .... adlanır.

A)immiqrasiya;

B) miqrasiya;

C)emissiya;

D)köçərilik;

E)emiqrasiya;

381.Təsərrüfat fəaliyyəti forması və onunla bağlı olan həyat tərzi ... adlanır.

A) köçərilik;

B) miqrasiya;

C)emissiya;

D) immiqrasiya;

E)emiqrasiya;

382.İqdisadi səbəbdən yaranan miqrasiyaları neçə qrupa ayırmaq olar?

A)2;

B)3;
C)4;

D)5;

E)6;
383.Dünya əhalisinin neçə əsas irqə bölünməsi qəbul edilmişdir?

A) 3;

B) 2;
C)4;

D)5;

E)6;

384.Əhalinin etnik tərkibi ..... .

A)müxtəlif irq və etnos nümayəndələrinin qarışma və yerdəyişməsinin uzun tarixi prosesinin nəticəsidir.

B) dil,ərazi,məişət xüsusiyyətləri,mədəniyyət və etnik özünüdərketmə ümumiliyi ilə səciyyələnən formalaşmış ,dayanıqlı insanlar qrupudur.

C)irqlərin qarışması nəticəsində metislər,mularlar və Amerikada sambolar kimi xüsusi qrupların yaranmasıdır.

D) xalqların dilə görə təsnifatıdır.

E) xalqların irqə görə təsnifatıdır.

385.Etnos .... .

A) dil,ərazi,məişət xüsusiyyətləri,mədəniyyət və etnik özünüdərketmə ümumiliyi ilə səciyyələnən formalaşmış ,dayanıqlı insanlar qrupudur.

B) müxtəlif irq və etnos nümayəndələrinin qarışma və yerdəyişməsinin uzun tarixi prosesinin nəticəsidir.

C)irqlərin qarışması nəticəsində metislər,mularlar və Amerikada sambolar kimi xüsusi qrupların yaranmasıdır.

D) xalqların dilə görə təsnifatıdır.

E) xalqların irqə görə təsnifatıdır.

386.Arisrotel həyatı .... kimi təsvir edirdi.

A) qidalanma,böyümə və qocalma (qartlaşma);

B) müxtəlif xarici təsirlər çəraitində davamlı oxşar proseslər;

C) ölümə müqavimət göstərən funksiyaların məcmusu;

D) mürəkkəb kimyəvi proseslər;

E) yerdə mövcud olan canlı cisimlər biopolimerlərdən-zülal və nuklein turşularından təşkil olunmuş özünütənzimləyən və özünütörədən açıq sistemlər;

387.Treviranus həyatı .... kimi təsvir edirdi.

A) müxtəlif xarici təsirlər çəraitində davamlı oxşar proseslər;

B) qidalanma,böyümə və qocalma (qartlaşma);

C) ölümə müqavimət göstərən funksiyaların məcmusu;

D) mürəkkəb kimyəvi proseslər;

E) yerdə mövcud olan canlı cisimlər biopolimerlərdən-zülal və nuklein turşularından təşkil olunmuş özünütənzimləyən və özünütörədən açıq sistemlər;

388. M.Bişa həyatı .... kimi təsvir edirdi.

A) müxtəlif xarici təsirlər çəraitində davamlı oxşar proseslər;

B) qidalanma,böyümə və qocalma (qartlaşma);

C) ölümə müqavimət göstərən funksiyaların məcmusu;

D) mürəkkəb kimyəvi proseslər;

E) yerdə mövcud olan canlı cisimlər biopolimerlərdən-zülal və nuklein turşularından təşkil olunmuş özünütənzimləyən və özünütörədən açıq sistemlər;

389. İ.P.Pavlov həyatı .... kimi təsvir edirdi.

A) mürəkkəb kimyəvi proseslər;

B) qidalanma,böyümə və qocalma (qartlaşma);

C) ölümə müqavimət göstərən funksiyaların məcmusu;

D) müxtəlif xarici təsirlər çəraitində davamlı oxşar proseslər;

E) yerdə mövcud olan canlı cisimlər biopolimerlərdən-zülal və nuklein turşularından təşkil olunmuş özünütənzimləyən və özünütörədən açıq sistemlər;

390. M.V.Volkenşteynə görə həyat ...... .

A) yerdə mövcud olan canlı cisimlər biopolimerlərdən-zülal və nuklein turşularından təşkil olunmuş özünütənzimləyən və özünütörədən açıq sistemlərdir;

B) qidalanma,böyümə və qocalmadir (qartlaşma);

C) ölümə müqavimət göstərən funksiyaların məcmusudur;

D) müxtəlif xarici təsirlər çəraitində davamlı oxşar proseslərdir;

E) mürəkkəb kimyəvi proseslərdir;

391. Canlı orqanizmlərin xassələrinə aiddir:

A) kimyəvi tərkibin vəhdəti (birliyi,vahidliyi,tamlığı);

B) maddələr mübadiləsi;

C) özünütörətmə (reproduksiya) və irsiyyət;

D) dəyişkənlik,inkişaf və böyümə;

E)bütün cavab variantları canlılara aiddir;

392. Canlı orqanizmlərin xassələrinə aiddir:

A) qıcıqlanma və enerjidən asılılıq;

B) ritmlilik;

C) özünütənzimləmə (avtotənzimləmə);

D)diskretlik (fasiləlilik);

E)bütün cavab variantları canlılara aiddir;

393. Birinci dövri amillərə aiddir;

1.ilin fəsillərinin dəyişməsi; 2.nəmlik; 3.temperatur;

4. Yağıntılar; 5. gecə və gündüzün növbələşməsi;

6. torpaq-süxur amilləri; 7. təbii fəlakətlər;

A)1,5;

B)2,6;

C)3,7;

D)4,7;

E)2,3;
394. İkinci dövri amillərə aiddir;

1.ilin fəsillərinin dəyişməsi; 2.nəmlik; 3.temperatur;

4. yağıntılar; 5. gecə və gündüzün növbələşməsi;

6. torpaq-süxur amilləri; 7. təbii fəlakətlər;

A)2,3,4;

B)2,6,7;

C)1,3,7;

D)4,5,6;

E)1,4,5;
395. Dövri olmayan amillərə aiddir;

1.ilin fəsillərinin dəyişməsi; 2.nəmlik; 3.temperatur;

4. Yağıntılar; 5. gecə və gündüzün növbələşməsi;

6. torpaq-süxur amilləri; 7. təbii fəlakətlər;

A)6,7;

B)2,6;

C)3,5;

D)1,4;

E)2,3;
396.Günəşdən daxil olan şüalanma enerjisi Yerin ümumi enerji balansının ..... təşkil edir.

A) 99,9%-ni;

B) 90,9%-ni;

C) 95,9%-ni;

D) 99,5%-ni;

E) 89,8%-ni;
397.Günəşin şüalanma enerjisinin .... %-i spektrin görünən hissəsinin payına düşür.

A)48;

B)45;

C)7;

D)19;

E)34;
398.Günəşin şüalanma enerjisinin .... %-i infraqırmızı şüaların payına düşür.

A)45;

B)48;

C)7;

D)19;

E)34;
399.Günəşin şüalanma enerjisinin .... %-i ultrabənövşəyi şüaların payına düşür.

A)7;

B)48;

C)45;

D)19;

E)34;
400. Günəşin Yerə yönəlmiş enerjisinin ... %-i atmosferdən keçərkən udulur,

A)19;

B)48;

C)45;

D)7;

E)34;
401. Günəşin Yerə yönəlmiş enerjisinin ... %-i kosmik fəzaya əks olunur.

A) 34;

B)48;

C)45;

D)47;

E) 19;
402. Günəşin Yerə yönəlmiş enerjisinin ... %-i yer səthinə birbaşa və ya səpələn­miş şəkil-də ça­tır.

A) 47;

B)48;

C)45;

D) 34;

E) 19;
403.Həyatın normal mövcudluğu üçün əlverişli temperatur həddi orta hesabla ... -dir.

A) 0...50^o S;

B)-5...+30^oS;

C) -10...50^o S;

D)-20...+ 50^o S;

E) -30...+30^o S;

404.Atmosfer təzyiqinin dəyişməsinin vektorla ifadə olunmuş kəmiyyətinə .... deyilir.

A) barik qradiyent;

B)atmosfer təzyiqi;

C) hava kütləsinin hərəkəti;

D)havanın nisbi rütubəti;

E) havanın mütləq rütubəti;

405. Külək zamanı hava axınına ..... təsir göstərir.

1. Kariolis qüvvəsi; 2. mərkəzdənqaçma qüvvəsi;

3. barik qradiyent; 4. sürtünmə qüvvəsi;

A)1,4;

B)2,3;

C)1,3;

D)2,4;

E)3,4;
406. Külək zamanı hava axınına ..... təsir göstərmir.

1. Kariolis qüvvəsi; 2. mərkəzdənqaçma qüvvəsi;

3. barik qradiyent; 4. sürtünmə qüvvəsi;

A) 2,3;

B) 1,4;

C)1,3;

D)2,4;

E)3,4;
407.Burulğanlı hərəkətdə hava axınına ..... təsir göstərir.

1. Kariolis qüvvəsi; 2. mərkəzdənqaçma qüvvəsi;

3. barik qradiyent; 4. sürtünmə qüvvəsi;

A) 2;

B) 1;

C) 3;

D)4;

E)heç biri;

408. Küləyin əsas səciyyəsi:

1. Kariolis qüvvəsi; 2. mərkəzdənqaçma qüvvəsi; 3. barik qradiyent;

4. sürtünmə qüvvəsi; 5.sürət; 6.güc; 7. istiqamət;

A)5,6,7;

B)1,2,3;

C)4,5,6;

D)2,4,6;

E)1,3,5;
409. 1m³ quru havanın çəkisi ..... -a bərabərdir.

A) 1293q;

B)1,0kq;

C)856q;

D)1,1kq;

E)1556q;
410. Cinsi əlaqə vasitəsilə çoxalma zamanı genetik mübadilə populyasiyanın ... səbəb olur.

A)nisbətən sabit bir sistem kimi qalmasına;

B) genetik əlaqələrin zəifləməsinə;

C) “meyletmələr” (kənara çıxmalar) sisteminə çevrilməsinə;

D) mühitdən birgə isti­fadə edən ayrı-ayrı “xətlərə” çevrilməsinə;

E) öz miqdarını (fərdlərin syını) optimal saxlamasına;

411. Vegetativ və ya digər yallarla çoxalma üstünlük təşkil etdikdə populyasiyanın..... səbəb olur.

1.nisbətən sabit bir sistem kimi qalmasına;

2. genetik əlaqələrin zəifləməsinə;

3. “meyletmələr” (kənara çıxmalar) sisteminə çevrilməsinə;

4.mühitdən birgə isti­fadə edən ayrı-ayrı “xətlərə” çevrilməsinə;

5.öz miqdarını (fərdlərin syını) optimal saxlamasına;

A)2,3,4;

B)1,2,3;

C)3,4,5;

D)1,3,5;

E)2,3,5;
412. Populyasiya sturukturunun əsas göstəricisiləri:

1.say (miqdar); 2.orqanizmlərin məkan daxilində(fəzada)paylanması;

3.müxtəlif keyfiyyət­li fərd­lərin nisbəti;

4. doğuş-törəmə nəticəsində vahid zamanda yeni əmələ gələn fərdlərin orta sayı;

5. ölüm-müəyyən zaman kəsiyində məhv olmuş fərdlərin sayı;

A)1,2,3;

B)2,3,4;

C)3,4,5;

D)1,3,5;

E)2,3,5;
413.Eyni populyasiyanın üzvlərinin qarşı­lıqlı münasibətləri sisteminə populyasi­yanın ..... deyilir.

A) ekoloji sturukturu;

B)artım dinamikası;

C)etologiyası;

D)sixlığı;

E)adaptasiyası;
414.Biotik potensial anlayışını ekolgiyaya 1988-ci ildə ... daxil etmişdir.

A)R.Çep­men;

B)A.Tensli;

C) N.P.Naumov;

D) S.S.Çetverikov;

E) V.L.İohansen;

415.“Populyasiya dalğası” anlayışını ilk dəfə elmə .... daxil etmişdir.

A) S.S.Çetverikov;

B)A.Tensli;

C) N.P.Naumov;

D) R.Çep­men;

E) V.L.İohansen;

416.Biotik potensial .... səciyyələndirir.

A) zaman vahidində nəzəri maksimal nəslin alınmasını;

B) genetik əlaqələrin zəifləməsini;

C) “meyletmələr” (kənara çıxmalar) sisteminə çevrilməsini;

D) mühitdən birgə isti­fadə edən ayrı-ayrı “xətlərə” çevrilməsini;

E) öz miqdarını (fərdlərin syını) optimal saxlamasını;

417. Populyasiya dalğası – .......

A)populyasiyanin fərdlərinin sayının dövri və ya dövri olmayan sıçrayışıdır (tərəddüdüdür).

B)müəyyən maksimal say həddinə çatdıqdan sonra məhdudlaşdırıcı “mexanizmlər”-in işə düşməsidir.

C) populyasiyanın miqdarının ən yüksək (Max) və ən minimal (Min) həddə çatmasıdır.

D) populyasiyanınsayı maksi­mal həddə çatdıqdan sonra fərdlərin kütləvi məhvinin baş verməsi və populyasiyanın miqdqrı minimum həddə qadər aza­lmasıdır.

E) popul­ya­siyanın fərdlərinin sayının müəyyən səbəblər üzündən azalmağa başlaması və minimal həddə çatdıqdan sonra da sabit­ləşə bil­məməsidir.

418.populyasiyanin fərdlərinin sayının dövri və ya dövri olmayan sıçrayışı (tərəddüdü) ..... adlanır.

A)populyasiya dalğası;

B)artım dinamikası;

C)biotik potensial;

D)sixlıq;

E)adaptasiya;

419.1903-cü ildə danimarkalı genetik Vilhelm Lyüdviq İohansen ilk dəfə genetik nöqteyi-nəzərdən qeyri-bircins orqanizmlər qrupunu ..... adlandırmışdır.

A) populyasiya;

B) ekosistem;

C)biosenoz;

D)növ;

E)həyat dalğası;

420.Ətraf mühitin müəyyən ekoloji şəraitinə uyğunlaşmış populyasiya ..... adlandırılır.

A) ekotip;

B) ekosistem;

C)biosenoz;

D)növ;

E)həyat dalğası;

421. Populyasiya adətən arealın ..... hissəsini tutur.

A) təcridedici maneələr olmayan;

B) fərdlərin sərbəst cütləşməsini məhdudlaşdıran;

C) təbii şəraitlərin məcmusunun mövcud olmadığı;

D)bütün;

E)bütün cavab variantları doğrudur;

422. Nisbətən yekcins təbii şəraitlər kompleksinə malik fiziki-coğrafi ərazidə məskunlaşmış ekotiplər ..... adlandırılır.

A) «coğrafi irq»;

B) « coğrafi populyasiya»;

C)biosenoz;

D)növ;

E) «həyat dalğası»;

423. Coğrafi irq termininin sinonimi kimi əksər hallarda .... anlayışından da istifadə olunur.

A) «yarımnöv»;

B) « coğrafi populyasiya»;

C)biosenoz;

D)növ;

E) «həyat dalğası»;

424.Müəyyən biosenoz çərçivəsində bir qayda olaraq bir növün fərdlərinin məcmusu ... (yalnız bu biosenoza uyğunlaşmış) əmələ gətirir.

A) senopopulyasiya;

B) «yarımnöv»;

C) « coğrafi populyasiya»;

D)növ;

E) «həyat dalğası»;

425.Populyasiyanın sıxlığının həddindən artıq yüksəlişi .... stimullaşdırır.

A) hannibalizmi;

B)metobolizmi;

C)amensalizmi;

D)parazitizmi;

E)neytralizmi;

426. Sayın populyasiyadaxili tənzimlənməsinin vacib mexanizmlərindən biri də intensivliyi sıxlığın artımından asılı olan .....

A) emiqrasiyadır.

B) miqrasiyadır.

C)emissiyadır.

D)köçərilikdir.

A)immiqrasiyadır.

427.Sıxlığın kəskin artması bir sıra məməlilərdə (xüsusilə də,siçovulabənzər gəmiricilərdə) və quşlarda da ..... səbəb olur.

A) emiqrasiyaya;

B) miqrasiyaya;

C)emissiyaya;

D)köçəriliyə;

A)immiqrasiyaya;

428. Hər-hansı uzun dövr ərzində populyasiyanın mövcudlu­ğuna təminat verən minimal sayın müəyyənləşdirilməsi ....

A)«populyasiyanın minimal yaşama qabiliyyəti»-dir.

B)müəyyən maksimal say həddinə çatdıqdan sonra məhdudlaşdırıcı “mexanizmlər”-in işə düşməsidir.

C) populyasiyanın miqdarının ən yüksək (Max) və ən minimal (Min) həddə çatmasıdır.

D) populyasiyanınsayı maksi­mal həddə çatdıqdan sonra fərdlərin kütləvi məhvinin baş verməsi və populyasiyanın miqdqrı minimum həddə qadər aza­lmasıdır.

E) popul­ya­siyanın fərdlərinin sayının müəyyən səbəblər üzündən azalmağa başlaması və minimal həddə çatdıqdan sonra da sabit­ləşə bil­məməsidir.

429.Fotosintez reaksiyası ... prosesidir.

A)termo­dinamik qradiyentin əksinə olaraq fotonların enerjisinin kimyəvi rabitə enerji­sinə çevirməklə üzvi maddə enerjisinin toplanması;

B) termo­dinamik qradiyentin əksinə olaraq fotonların enerjisinin kimyəvi rabitə enerji­sinə çevirməklə üzvi maddə enerjisinin səpələnməsi;

C) A)termo­dinamik qradiyentə paralel olaraq fotonların enerjisinin kimyəvi rabitə enerji­sinə çevirməklə üzvi maddə enerjisinin toplanması;

D) A)termo­dinamik qradiyentə paralel olaraq fotonların enerjisinin kimyəvi rabitə enerji­sinə çevirməklə üzvi maddə enerjisinin səpələnməsi;

E) termo­dinamik qradiyentin əksinə olaraq kimyəvi rabitə enerjisinin fotonların enerji­sinə çevirməklə üzvi maddə enerjisinin toplanması;