Metallurgiya zavodlarında istehsal olunan qeyri standart alət poladları, zavodun adını və hansı məqsədlə (tədqiqat və ya təcrübə üçün) hazırlandığını bildirən ifadənin rusca baş hərfləri ( ЭМ, ЭП, ДИ, ДП və s.) işarə olunur, hərflərdən sonra isə zavodda əritmə ardıcıllığını göstərən rəqəm yazılır. Məsələn , ЭП 952, ДИ 51 və s.
Bizdə və bir çox xarici ölkələrdə istifadə olunan bəzi alət poladları kimyavi tərkibcə yaxın olsalarda, onların markaları müxtəlif formada işarə olunurlar. Bəzi ölkələrin poladları markalanmasına baxaq.
Almaniya – Stahl – Eisen – Werkstoffblott
Markanın əvvəlində gələn rəqəm 150-yə qədər olduqda polad yüksək bərklikli, karbonlu və aşağı legirli; 200-69 olduqda soyuq halda deformasiya edici legirli ştamp poladı; 250-70 olduqda isti halda deformasiya edici ştamp poladı; 320-69 olduqda isə tezkəsən alət poladı adlanır. Yüksək legirli ştamp poladlarının markalarının əvvəlində X, tezkəsən alət poladlarında isə S yazılır. İstənilən markanın qabağında yazılan ~ işarəsi onun DÜİST üzrə müqayisə olunduğu poladın kimyavi tərkibindən az fərqləndiyini göstərir.
Diqqətinizə görə təşəkkürlər!
Suallar
Suallar
1. Alətin yüksək kəsmə qabiliyyətli olması üçün alət materialları aşağıdakı əsas tələbləri ödəməlidir?
2. Alət materialının seçilməsində aşağıdakı şərtlər əsas götürülür?
3. Poladın markasının əvvəlində gələn rəqəm nəyin miqdarını bildirir?
4. Alət poladları əsasən neçə qrupa bölünür?
5. Karbonlu alət poladlarıda öz növbəsində hansımvə neçə qrupa bölünür?
6. Legirlənmiş alət poladları hansılardır?
7. Tezkəsən alət poladlarının kəsmə qabiliyyətlərinin artırılmasının əsas yolları hansılardır?
8. Alətin materialının bərkliyi emal ediləcək detalın materialının
bərkliyindən neçə dəfə çox olmalıdır?
9. Markanın əvvəlində gələn rəqəm 150-yə qədər olduqda polad hansıdır?
10. Tezkəsən alət poladlarının bir-birindən fərqi əsasən tərkibindəki hansı elementlərin faizlə miqdarından asılıdır?
