Sərbəst “üzən” valyuta məsələlərində tələb və tək-
lif cədvəli
qrafik 1
İenin ABŞS
1
dollarına nisbəti S
D
1
D
Q
2
Q
1
Q
3
İenin təklifi
1. Yapon və mal xidmətlərinə, 2 dollarla ifadə olu-
nan maliyyə aktivlərinə münasibət funksiyasıdır, yəni bu
halda 150 ien – 1 dollardır.
Tutaq ki, yapon müştərilərinin amerikan mallarına və
xidmətinə marağı aşağı düşdü. Onda təklif əyrisi s – dən
s
1
- ə dəyişir.
Yapon mallarına və xidmətlərinə amerikanların ma-
rağı artdıqda D əyrisi D
1
- ə qalxır .
2. Fiksasiya olunmuş valyuta kurslarının idarə olun-
ması. Bu halda hər iki dövlət özünün qarşı tərəfin valyuta
ehtiyyatından fərqi ödəməklə vəziyyətdən çıxır. Yəni öz
valyutasının kursunu saxlayır. Bu halda Q
1
Q
3
-ə gəlir.
3. Alıcılıq qabiliyyətinin müəyyənləşdirilməsi
65
Böhranın nəzərə alınması ilə valyuta kursunun dəyiş-
məsi aşağıdakı formula əsasən hesablanır.
Harada ki, e – bir ölkə valyutasının digərinə dəyişmə
kursudur.
i – inflyasiya dərəcəsi
b - öz ölkəsinin işarəsi (ABŞ)
f – digər ölkənin işarəsi (Yaponiya)
0 - hesablaşmanın başlanğıcı dövrü
t – hesablaşmanın sonu dövrü
Gələcəkdə ehtimal olunan valyuta kursu:
l
t
Tutaq ki, ABŞ-da alıcılığın qiymət indeksi 100-dən
106-ya, Yaponiyada isə 100 –dən 103-ə dəyişmişdir. Onda
dəyişmə kursu hesablaşma dövründə 160 ien – 1 dollar
yəni 0,00625 dollar 1 iendirsə
l
t
l
t
l
t
olur.
Dünya ölkələrinin təcrübəsi göstərir ki, bir ölkənin
valyutası digər ölkənin valyutasına valyuta məzənnəsi ilə
dəyişdirilir. Valyuta məzənnəsi bir ölkənin pul vahidinin
digər ölkələrin pul vahidlərində ifadə olunmuş qiymət-
lərinə deyilir. Məsələn, 1 funt sterlinq=2 dollar.
|
