Fərhadi Püstə azərbaycan respublikasi təHSİl naziRLİYİ baki biznes universiteti
Dünya təcrübəsində dövlət tənzimlənmələrinin
Yüklə 1,41 Mb. Pdf görüntüsü
|
| 6.5. Dünya təcrübəsində dövlət tənzimlənmələrinin
müxtəlif üsulları Hazırda dünya təcrübəsində dövlət tənzimlənmələri- nin aşağıdakı üsulları mövcuddur: 1. Uzunmüddətli tənzimləmə metodundan istifadə edilməsi iqtisadi cəhətdən inkişaf etmiş bir çox qabaqcıl ölkələr üçün xarakterikdir. Onun nəticələri dövlətin apa- rıcı iqtisadi siyasətində öz əksini tapır ki, bu da qısa bir müddət ərzində yüksək iqtisadi nəticələrə və bazarda möv- qe tutmağa imkan verir. 105 2.Orta müddətli dövlət tənzimlənməsində xüsusi sek- tor və dövlət tənzimllənmələrinin mövqelərinin koordina- siya edilməsinə istiqamətlənən planlaşdırma yolu ilə həya- ta keçirilir. Aparıcı şirkətlərin iştirakı ilə ayrı – ayrı sa- hələrin inkişaf proqramı işlənib hazırlanır. 3. Qısamüddətli dövlət tənzimləmələri çevik operativ xarakter daşıyır. Dövlətin bu tənzimləmələri inflyasiya və böhranın aradan qaldırılması, habelə milli əmtəə istehsal- çılarının və daxili bazarın qorunmasına xidmət edir. Dünya ölkələrinin təcrübəsində xarici ticarətin qeyri – tarif məhdudlaşdırmalarına inzibati reqlamentləşdirmə metodları tətbiq olunur. Buraya ayrı – ayrı malların daxil olma həcminin azaldılmasına yönəldilmiş müxtəlif növ miqdar və dəyər məhdudlaşdırılmaları daxildir. Bunlar özündə qadağa, kvotalar, lisenziyalaşdırma və məhdudlaş- dırma metodlarını birləşdirir. Qadağalar qoyulmaqla ölkəyə idxal və ya ixrac olu- nan məhsul və əmtəələrin qarşısı tamamilə alınır. Kvotaların tətbiq olunması yolu ilə ölkəyə daxil olan məhsul və ya əmtəələrin miqdarına və ya dəyərinə məhdu- diyyətlər qoyulur. Dünya təcrübəsində kvotalar müxtəlif şəkillərdə tət- biq edilir. Bunlara qlobal, fərdi, mövsümi, tarif və digər növ məhdudiyyət faizləri daxildir. Tarif dərəcələri beynəlxalq ticarət sazişləri ilə ni- zamlandığı üçün kvotalar dövlətə manevr etmək üçün da- ha geniş imkan verir. İqtisadiyyatın dövlət tənzimlənməsinin metodları çox cəhətlidir. Ona görə də iqtisadiyyatın dövlət tənzim- lənməsinin metodlarını izah etməzdən əvvəl, metodolo- 106 giya, metod, metodika anlayışlarını bir – birindən fərqlən- dirmək lazımdır. Yüklə 1,41 Mb. Dostları ilə paylaş:
|