Fərhadi Püstə azərbaycan respublikasi təHSİl naziRLİYİ baki biznes universiteti

Metodologiya – ictimai təkrar istehsalın dəyişilməsi 
və dərk olunması metodlarının məcmusundan ibarətdir. 
Metod – metodologiyanın tərkib hissəsi olub, iqti-
sadi inkişaf planlarının işlənib hazırlanması üsullarından 
biridir. 
Metodika – iqtisadi inkişaf planlarının işlənib hazır-
lanmasında istifadə olunan fərdi qayda və üsulları, fəndləri 
əhatə edir. 
Lisenziyalaşdırma idxalın məhdudlaşdırılması məq-
sədi ilə bəzi firmalara müəyyən olunmuş miqdarda əmtəə-
lərin idxal olunması üçün verilən icazədir. İcazə dövlət or-
qanları tərəfindən və lisenziyada göstərilən müddət üçün 
verilir.
Lisenziyalar xarici ölkələrin təcrübəsində iki for-
mada verilir: 
1. Əsas lisenziyalar. 
2. Fərdi lisenziyalar.
Əsas lisenziyalar adətən bir qayda olaraq 1 il müd-
dətinə malların miqdarı və dəyəri göstərilməklə verilən li-
senziyalardır.
Fərdi lisenziyalar isə konkret məhsul növləri üzrə bir 
ticarət əməliyyatı aparmaq üçün verilən birdəfəlik icazə-
dir.
Dünyanın bütün dövlətləri xarici ticarətin tənzimlən-
məsini gömrük – tarif tənzimlənməsi ilə həyata keçirir. 
Qanunvericilik bazası kimi gömrük tarifləri habelə göm-
rük məcəlləsi haqqında qanuna malik olur.
Beynəlxalq ticarət prosesinin asanlaşdırılması üçün 
vahid prinsip və normalara əsaslanmaqla bir çox beynəl-

---

107 
xalq və birliklər fəaliyyət göstərir ki, bunlara da əsasən 
Ümumdünya Ticarət Təşkilatı (ÜDTT) Avropa İqtisadi 
Komissiyası, Gömrük Əməkdaşlığı üzrə Şura (GƏŞ). 
Daxildir. 
Ticarət və inkişaf üzrə BMT konfederasiyası və s. 
daxildir. Bütün ölkələrin milli tarif tənzimləməsi sistem-
ləri məhz göstərilən təşkilat və birliklərin normativ aktla-
rını əsas tutaraq qurulur və fəaliyyət göstərir.
6.6. İqtisadiyyatın hüquqi tənzimlənməsinin