Fərhadi Püstə azərbaycan respublikasi təHSİl naziRLİYİ baki biznes universiteti

 
Gömrük İttifaqı. 
Gömrük İttifaqı (
Gİ) bu Azad Ticarət Zonasına daxil 
olan ölkələrin başqa ölkələrə tətbiq etdiyi ümümi tarif sis-
temidir. Bəzən üzv ölkələr bir xarici ticarət siyasəti aparır, 
amma xüsusi hallarda fərqli gömrük tarifi tətbiq edirlər. 
Bu çərçivədə rəqabətlə bağlı əskiklikləri aradan qaldırmaq 
üçün ümumi rə-qabət siyasəti də həyata keçirilir. 
Gİ iqtisadi inteqrasiyanın üçüncü səviyyəsidir
. 
Gİ 
qurmaqda məqsəd iqtisadi səmərəlili-yi artırmaq və üzv 
ölkələr arasında daha sıx siyasi, iqtisadi və mədəni əla-
qələr formalaşdırmaqdır
.
Ümumi Bazar. 
Ümumi Bazar (
ÜB) iqtisadi inteqrsiyanın başqa bir 
səviyyəsi olub, mal və xidmətlərin sərbəst hərəkəti ilə bə-

---

187 
rabər, kapital və istehsalda göstərilən xidmətlərin sərbəst 
hərəkətini təmin etməkdən ötrü maneələrin və tariflərin 
aradan qaldırılmasıdır. ÜB ―Vahid Bazar‖a keçid mərhə-
ləsidir. Belə ki, Vahid Bazara keçən ölkələrdə bütün is-
tehsal amillərinin maneəsiz hərəkəti təmin edilir. Həm də 
burada fiziki (sərhədlər), texniki (standardlar) və maliyyə 
(vergilər) faktorları maksimum səviyyədə uyğunlaşdırlır
.
Qeyd olunmalıdır ki, Gömrük İttifaq; qurulma-
dan Ümumi Bazara keçid mümkündür. Yəni İqtisadi in-
teqrasiyanın 3-cü mərhələsində Ümumi Bazarda yaradıla 
bilər. İkisinin eyni anda tətbiq edildiyi zaman iqtisadi in-
teqrasiyanın 4-cü səviyyəsi olan  
İqtisadi İttifaqı
forma-
laşır. 
İqtisadi İttifaq. 
İqtisadi İttifaq
 (İİ) ticarət blokunun elə bir növüdür 
ki, burada ümumi bazar və gömrük ittifaqı eyni anda tət-
biq edilir. İttifaq çərçivəsində üzv ölkələr istehsalın ümu-
mi tənzimlənməsini həyata keçirir, mal və xidmətlərin, 
istehsal amillərinin sərbəst hərəkəti təmin edilir, eləcə də 
ümumi xarici ticarət siyasəti yeridilir
.