Fərhadi Püstə azərbaycan respublikasi təHSİl naziRLİYİ baki biznes universiteti

Marketinq tədqiqatları – firmanın qarşısında duran 
marketinq şəraiti ilə əlaqədar olan zəruri göstəricilər dairə-

---

233 
sinin vaxtaşırı müəyyənləşdirilməsi, onların toplanması, 
təhlili nə nəticələri haqqında hesabatdır.
Firma marketinq tədqiqatlarının bir neçə üsulla apa-
rılmasını sifariş edə bilər. Xırda firma belə tədqiqatın 
planlaşdırılmasını və aparılmasını ixtisaslaşmış təşkilata 
həvalə edə bilər. Lakin bir çox şirkətin özlərinin xüsusi 
marketinq tədqiqatları şöbələri vardır ki, belə şöbələr də 
onlarla əməkdaş fəaliyyət göstərir ki, qoyulan problemlə-
rin həlli ilə məşğul olurlar.
Marketinq tədqiqatçıları öz fəaliyyət sahələrini daim 
genişləndirirlər. Onların həll etdikləri əsas tipik məsələlər 
aşağıdakılardır:
1. Bazar xüsusiyyətlərinin öyrənilməsi. 
2. Bazarın potensial imkanlarının öyrənilməsi. 
3. Bazarın hissələrinin firmalar arasında bölüşdürül-
məsinin təhlili. 
4. Satışın təhlili. 
5. İşgüzar fəallığın meyllərinin öyrənilməsi. 
6. Rəqiblərin əmtəələrinin öyrənilməsi. 
7. Qısamüddətli proqnozlaşdırma.
8. Yeni əmtəəyə qarşı reaksiya və onun potensialının 
öyrənilməsi. 
9. Uzunmüddətli proqnozlaşdırma. 
10. Qiymət siyasətinin öyrənilməsi. 
Marketinq tədqiqatlar sisteminin əsasını marketinq 
informasiya sistemləri təşkil edir və bu sistem üç hissədən: 
1. Marketinq informasiyası.
2. Marketinq informasiyalarının təhlili sistemindən.
3. Marketinq informasiyasının qiymətləndirilməsi 
mərhələlərindən ibarətdir.
Aşağıdakı şəkildə marketinq tədqiqatları sxemi əks 
olunmuşdur.

---

234 
1 
- 
2 
→ 
3 
→ 
4 
→ 
5 
Burada:
1-problemin aşkar edilməsi və tədqiqatın məqsədləri-
nin müəyyənləşdirilməsi.
2– informasiya mənbələrinin seçilməsi; 
3– informasiya toplanması;
4– toplanmış informasiyaların təhlili;
4 – alınmış təhlilin təqdim olunması.