Fərhadi Püstə azərbaycan respublikasi təHSİl naziRLİYİ baki biznes universiteti
Yüklə 1,41 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Müasir şəraitdə iqtisadi sistemin və təsərrüfat həya- tının mühüm elementlərindən biri investisiya və investi- siya qoyuluşları hesab olunur. İnvestisiya dedikdə pul və real kapitala qoyulan vəsaitlər başa düşülür. Yəni bu özü- nü pul vəsaitləri, kreditlər, qiymətli kağızlar, daşınan və daşınmayan əmlaka, intellektual mülkiyyətə və s. sahələrə qoyulan vəsaitlər şəklində büruzə verir. Real kapitala qo- yulan investisiyalar əsas kapitalın təkrar istehsalına və bu kapitalın özünü bərpasını əmələ gətirirlər. İnvestisiya qo- yuluşları subyektlər tərəfindən həyata keçirilir ki, bu da birbaşa dövlət maraqlarının təmin edilməsinə xidmət edir. 121 İnvestisiyanın mahiyyəti müxtəlif cəhətlərlə xarakterizə olunur. Belə ki, mühasibat nöqteyi nəzərdən investisiya məvhumunu təsərrüfat sferasında hər bir aktivləri, həmçi- nin maliyyə və real kapitalı əhatə edir. Real kapitala əsas- lanan çıxış edən investisiyalar kapital formalı və ya qeyri- maliyyə aktivləri kimi çıxış edir. Real kapitala əsaslanan investisiyalar əsas fondlarının təkrar istehsalını istiqa- mətləndirir, yəni investisiya birbaşa təkrar istehsala, əsas fondların yaradılmasına və ya yenilənməsinə yönəldilir. Maliyyə kapitalına əsaslanan investisiyalara gəldikdə isə onlar qiymətli kağızlar və kreditlər kimi çıxış edir. Maliy- yə kapitalına əsaslanan investisiyaların reallaşdırılmasında onların müəyyən bir qismi dərhal, qalan bir hissəsi isə müəyyən müddətdən sonra real kapitala çevrilir. İqtisadiyyatda həmçinin maliyyə kapitalının real ka- pital ilə əvəzlənməməsi də mövcuddur. Buna misal olaraq alınmış və ya buraxılan qiymətli kağızları göstərmək olar. Digər tərəfdən maliyyə kapitalına əsaslanan investisiya gələcəkdə ölkənin real kapitalına əsaslanan investisiya qo- yuluşlarının həyata keçirilməsində əsas rol oynayır. İnvestisiyaya pul qoyuluşu etməklə onun dəyərini saxlamaq, artırmaq və ya gəlirliliyinin təmini üçün 7 vasitə rolunu oynayır. İnvestisiya sərbəst pul kütləsi hesab olunur. Çünki, pul kütləsi inflyasiya zamanı heç bir gəlir gətirmədən dəyərini itirə bilir. Əgər eyni miqdarda pul sərbəst şəkildə deyil müəyyən bir banka qoyulmuşdursa, artıq o investisiya kimi dəyərləndirilir və gəlir gətirməsi mümkündür. İnvestisiya fəaliyyəti müxtəlif cür təzahür edir. Bunlar aşağıdakılardır: - investorun öz vəsaiti hesabına; - borc vəsaiti hesabına; - cəlb olunan vəsaitlər hesabına; 122 - büdcə və qeyri-büdcə fondlarının vəsaitləri hesa- bına. Makroiqtisadi baxımdan investisiyalar ikili məna kəsb edirlər: Yüklə 1,41 Mb. Dostları ilə paylaş:
|