Fire oranlari a-01 abrasiv mamulleri

A-13.2 ÇUVAL

Un fabrikalarından şehir dahilindeki fırınlara sevk edilen 10 onsluk kanaviçe un çuvalları zaman zaman tamir ve bakımı yapılmak suretiyle 6 ila 8 defa kullanılabilir.

Hurda olarak alınıp gerekli tamir ve düzeltmeler yapıldıktan sonra satışa arzedilen hurda çember ve çuvalların bu ameliyeler esnasında verebileceği fire ve zayiat nispetleri:

Hurda çemberde %5

Hurda hurda çuvalda %10

civarında fire ve zayiat verebilir.

Satılan plastik ve kanaviçe çuvallardan özürlü olanların müşteri tarafından iadesi halinde yenileriyle değiştirilmesi gerektiği ve bu özürlü çuvalların toplam satış üzerinden oranının %1 civarında olması uygundur.

Ambalaj malzemelerinde:

1. 
   G-03-5 standart polietilenden branda çekme esnasında %8 civarında,
   
2. 
   F.2.12 standart polietilenden naylon torbalık çekme esnasında %8 dolayında fire olabilir.
   

Sentetik çuval dikişi esnasında kesin kesin ayırma yapılmamakta ortalama %2,5-3 civarında fire ve zayiat verilebilir.

Bakliyat ürünlerinin ambalajlanmasında kullanılan polietilen ve polipropilen ambalaj malzemelerinde uygulanacak fire oranı %5 ile %8 arasındadır.

A-13.3 KUTU

Oluklu mukavva ve karton kutu imalatında fire yüzdesinin %10 olması normaldir.

Oluklu mukavva ve kutu imalatında %5 civarında fire ve zayiat verilebilir.

Silindirik teneke kutu ebadı için herhangi bir standart mevcut değildir. Bu tür kutuların imalinde esas deşe, kapak kesiminde ortaya çıkmaktadır. Bu nedenle çapın kutu yüksekliğinde oranı değiştikçe kutu ağırlığına nazaran deşe miktarı da çapın karesiyle orantılı olarak (prabolik) değişmektedir. Çok değişik çap ve yükseklikteki imalat yapılmakta olması nedeniyle silindirik kutu yapımında ıskarta ve deşe oranlarının ortalama bir rakamla belirtilmesi olanağı bulunmamaktadır. Bu nedenle imalat kademelerinde ortaya çıkan muhtelif zayiatın ayrı ayrı belirtilmesiyle yetinilmesi zorunluluğu ortaya çıkmaktadır.

Konserve kutuları üç parçalı veya iki parçalı olarak (sıvama) imalat yapılmaktadır.

A- 3 parçalı kutu (alt ve üst kapak, yan gövde): Kapak yapımı (alt-üst)

Preste kesim sırasında kapak yapımı için imalata alınan tenekenin ağırlığı üzerinden %26-29 deşe

Gövde yapımı (Yan):

Uygun ölçüde levha temin edildiği takdirde makasta kesim sırasında imalata giren teneke ağırlığı üzerinde %4-5 tiriz ve deşe ortaya çıkar.

Ayrıca kapaklarla gövdenin makinada kenetlenmesi ve kapanması sırasında mamul teneke kutu başına %1-2 kutu ıskartası çıkabilir.

B- 2 parçalı kutu (sıvama):

Kapak yapımı:

Preste kesim sırasında kapak yapımı için imalata alınan tenekenin ağırlığı üzerinden %26-29 deşe,

Gövde:

İmalat alınan teneke ağırlığı üzerinden %26-29 deşe,

Kapak kapamada teneke kutu başına ‰5-%1 kutu ıskartası çıkabilir.

C- Kapak adedi çok parçalı olan kutularda kapak adedi kadar malzeme ağırlığı üzerinden %26-29 yapım deşesi ortaya çıkar.

Yukarıda açıklanan deşe, tiriz ve ıskarta miktarları gerçek anlamda fire olmayıp, o iş yerinde istifade edilemeyeceğinden toplanarak günün rayiç bedeli üzerinden hurda olarak satılabilecek malzemeyi belirlemektedir.

Baskılı şekilde matbaalardan gelen kartonların kutu haline getirilmesi ve kutu geldikten sonra dolumda (şeker) makinelerin bu kartonları zayi etmesi nedeniyle uygulanacak fire oranı %3’tür.