For tákirarlaw operatorları

For tákirarlaw operatorları

Programma kodınıń qandayda bir bóleginiń kóp ret bajalishi cikl esaplanadı. Programma kodınıń qanday da bólegin qanday da shárt tiykarında talayǵana ret atqartırıw ushın programmalastırıwda sikldan paydalanıladı. Eger shárt ras bolsa cikl dawam etedi. Keri jaǵdayda toqtatıladı. Eger shárt bárháma ras bolsa bunday cikl sheksiz cikl dep ataladı.

C++ da Siklni shólkemlestiriw ushın while, do while hám for operatorları bar.
Siklni úyreniw ushın eń ańsat mısal bul 1 den n ge shekem natural sanlardıń jıyındısın (1+2+3+…+n) tabıw programmasın dúziw. Bul jıyındın tákirarlanıw procesi arqalı esaplaw ushın 1 den n ge shekem sanlardı Birma -bir qosıp shıǵıw kerek. Jıyındınıń dáslepki ma`nisin 0 ge teńleymiz. Cikldiń hár bir qádeminde tómendegi ámeller atqarıladı :
s=0;
1-qádem. s=s+1=0+1=1;
2-qádem. s=s+2=1+2=3;
3-qádem. s=s+3=3+3=6;
4-qádem. s=s+4=6+4=10;
5-qádem. s=s+5=10+5=15;
………………………….
i-qádem. s=s+i;
………………………….
n-qádem. s=s+n;

Hár bir qádemda birdey ámel atqarıladı, yaǵnıy jawındining jańa ma`nisin payda etiw ushın onıń aldınǵı qádemdagi ma`nisine náwbettegi natural san qosıladı.

1) while sikli.
Bul siklda shárt aldınan qóyıladı. Eger shárt ras bolsa cikl denesi atqarıladı. Keri jaǵdayda cikl toqtap odan keyingi qádemge ótiledi.

while (shart) {

sikl tanasi
}
1 den n ge shekem sanlar jıyındısın tabıw ushın hár bir qádemda náwbettegi sannı qosıp barıw ushın i ózgeriwshi daǵaza etemiz.


#include
using namespace std;
int main() {
int s = 0, i = 1, n;
cout<<"n=";
cin>>n;
while (i <= n) {
s += i;
i++;
}
cout<<"s="<}
Programma kodın bir basdan qaray shıǵamız. Bizge ush ózgeriwshi kerek. Birinshi ózgeriwshi n sanı, ekinshi ózgeriwshi sanap barıw ushın isletiletuǵın i ózgeriwshisi, úshinshisi jıyındınıń ma`nisin saqlaw ushın s ózgeriwshi. Siklni baslawdan aldın jıyındınıń ma`nisin nolge teńleymiz, sonda oǵan qanday da sannı birinshi ret qosqanımızda onıń ózi payda boladı. i ózgeriwshiniń dáslepki ma`nisin 1 ge teńleymiz, sebebi 1 den baslap jıyındına qosıp barıwımız kerek. Eger i≤n shárt atqarılsa ol halda i ni jıyındına qosamız (s+=i bul s=s+i dıń qısqasha jazılıwı ) hám i dıń ma`nisin arqalı birge asıramız (i++ bul inkrement).


Sheksiz sikl.
while Járdeminde sheksiz cikl payda etiw ushın shárt ańlatpaǵa bárháma ras baha qabıl etetuǵın logikalıq ańlatpa, ózgeriwshi yamasa ras konstanta ma`nisin jazıwımız múmkin.
while (1) {
cout<<"Cheksiz sikl\n";
}
2) do while sikli.
Do while sikli while sikliga uqsas, parqı shárt cikl aqırında tekseriledi hám shárt orınlansın yamasa atqarılmasin keminde bir ret (1-cikl) cikl atqarıladı.
1 den n ge shekem sanlar jıyındısı tómendegishe jazıladı :