səviyyəsi AS
AD2
AD1
Real ÜDM
Şəkil 37. Klassik nəzəriyyənin qrafik təqdimatı
Nəticə: klassik nəzəriyyəyə əsasən, iqtisadiyyatda tarazlığa yalnız tam məşğulluq vəziyyətində nail olunur. Çevik əmək haqqı, qiymətlər və faiz dərəcəsi iqtisadiyyatı həmişə tam məşğulluq vəziyyətinə qaytarır.
Klassik nəzəriyyə müəyyən dərəcədə Sey qanununa əsaslanır. Sey qanunu çox sadədir: əmtəələrin istehsalı prosesinin özü əmtəələrin istehsal dəyərinə bərabər gəlir yaradır. Klassik iqtisadçılar hesab edirlər ki, bazar iqtisadiyyatının mühüm atributu olan pul bazarı əmanətlərin və investisiyaların bərabərliyinə, bununla da həm də tam məşğulluğa təminat verir.
Digər nəzəriyyə - Keynsçilik iqtisadi nəzəriyyəsidir.
Uzun müddətli işsizlik göstərir ki, iqtisadi qeyri-sabitlik dövrləri uzun müddət sürə bilər və işsizlik çox çəkə bilər. Çünki bazar iqtisadiyyatı avtomatik surətdə özünü tənzimləyə bilməz. Dövlət tələbin idarə edilməsi üçün tədbirlər həyata keçirməlidir ki, istehsal həcmlərini saxlamaqla tam məşğulluğu təmin etsin.
Bu nəzəriyyə faiz dərəcəsinin ev təsərrüfatlarının əmanətlərini firmaların investisiya planlarına uyğunlaşdıra bilməsi qabiliyyətini şübhə altına alaraq, Sey qanununu inkar edir. Keynçilər iddia edirlər ki, iqtisadiyyatda heç də bütün resurslar məşğul olmadığından tələbin artması real ÜDM-in artımına gətirib çıxarır və qiymətlərin səviyyəsi yüksəlmir.
Keynsçiliyin qrafiki təqdimatı isə belədir:
Qiymət
səviyyəsi
AS
Dostları ilə paylaş: |