Фуат рясулов

Təbii üstünlüklər

Ölkə təbii resurslarına və iqlim şəraitinə minnətdar olaraq təbii üstünlüklərə nail ola bilər.

Qazanılmış üstünlüklər

İstehsalatda –texnoloji üstünlüklərə və imkanlara söykənərək müxtəlif və mürəkkəb məhsullar hazırlamaq qabiliyyətidir. Məsələn, Yaponiya poladın iki əsas komponenti olan dəmir və kömürü idxal etməsinə baxmayaraq dünyanın ən iri polad ixracatçısıdır. Bu müvəffəqiyyətin əsas səbəbi onunla bağlıdır ki, Yaponiyanın poladəritmə zavodları yüksək effektli texnoloji proseslər tətbiq edir, əməyə və materiala qənaətlə yanaşır.

Oxşar olaraq ölkələr də ticarətdə o vaxt udur ki, öz resurslarını daha effektiv istehsalatda cəmləyə bilsinlər.

İndi isə gəlin üstünlüklər nəzəriyyəsinin aparıcı xəttini təşkil edən resurslardan effektiv istifadə ilə bağlı vəziyyəti iki ölkənin timsalında nəzərdən keçirək.

Fərz edək ki, iki dövlət (ABŞ və Şri-Lanka) çay və buğda istehsalı üçün eyni miqdarda resurslara (torpaq, kapital, əmək resurslarına) malikdir.

İstehsalat imkanlarını misallarla aydınlaşdıraq.

Tutaq ki, ABŞ Şri-Lanka ilə müqayisədə çay və buğda istehsalında daha effektiv imkanlara malikdir. Bu o deməkdir ki, ABŞ hər iki məhsulun istehsalında mütləq üstünlük daşıyır.

Hər iki ölkənin eyni miqdarda -100 resursu vardır. Əgər adı çəkilən məhsulların istehsalını qurmaq üçün ölkələrdən hər biri öz resurslarının yarısını istifadə edirsə, onda aşağıdakı şəkildə cədvəl tərtib edək:

Cədvəl 19