Фуат рясулов

- fəaliyyət növünün seçilməsində;

- fəaliyyət metodunun seçilməsində;

- təsərrüfat qərarlarının  qəbulunda və reallaşdırılması  vasitələrinin seçilməsində;

- maliyyələşdirmə mənbələrinin seçilməsində;

- əməyin ödənilməsi sisteminin və həcminin təyin edilməsində;

- öz  məhsuluna qiymət qoymaqda;

- qazandığı mənfəəti mövcud qanunvericiliyin tələbləri və prosedur qaydaları əsasında bölüşdürməkdə və onun sərəncamında qalan hissəsini sərbəst şəkildə  istifadə etməkdə.

İndi isə aydınlaşdıraq görək, haqqında bəhs etdiyimiz fiziki və hüquqi şəxs kimdir.

Fiziki şəxslər-  qanuna müvafiq surətdə əmlak və digər məsuliyyəti daşımaq, müqavilə və saziş imzalamaq qabiliyyətinə malik olan fərdi sahibkardır.

Hüquqi şəxs - əmlak hüququ və öhdəliyinin daşıyıcısıdır. O, iqtisadiyyatda öz adından  çıxış edir, onun tərkibinə daxil olan insanlardan asılı olmayaraq mövcud olur.  

Щцгуги шяхс - ганунла мцяййянляшдирилян гайдада дювлят гейдиййатындан кечмиш, хцсуси йарадылмыш еля бир гурумдур ки, мцлкиййятиндя айрыъа ямлакы вардыр, юз юhдяликляри цчцн бу ямлакла ъавабдеhдир, юз адындан ямлак вя шяхси гейри-ямлак hцгуглары ялдя етмяк вя hяйата кечирмяк, вязифяляр дашымаг, мяhкямядя иддиачы вя йа ъавабдеh олмаг hцгугуна маликдир.

Hüquqi şəxsin müstəqil balansı olmalıdır. Hüquqi şəxslər bir fiziki və ya hüquqi şəxs tərəfindən, yaxud fiziki və hüquqi şəxslərin toplusu tərəfindən yaradıla bilər, üzvlüyə əsaslana bilər, sahibkarlıq fəaliyyəti ilə məşğul ola və ya olmaya bilər.

Firmanın əmlakı müəssisəyə məxsusdur və əgər  firmanın sahibi  ona yiyələnmək istəyirsə, onun buna hüququ  çatmır. Bu yalnız firmanın bütün borcları ödənildikdən sonra yerdə  qalan əmlakın ləğvetmə komissiyasının qərarı ilə iştirak  paylarına görə bölünməsi zamanı mümkündür.

Qanunda sahibkarlar üçün aşağıdakı  öhdəliklər müəyyənləşdirilib:

- dövlət qeydiyyatına düşmək;

- bəzi xüsusi razılıq tələb edən növlər üzrə fəaliyyət üçün  icazə (lisenziya) alınması;

- vahid mühasibat uçotunun aparılması;

- xüsusi bank hesabının açılması; 

- vergi ödəyicisinin  eyniləşdirilmiş nömrəsinin alınması  və s.

Adətən, fəaliyyət sahələri əsas götürülməklə sahibkarlıq firmalarını 4 kateqoriyaya bölürlər;