R=
3 Qapalı dövrə hissəsi üçün Om qanunu
Qapalı dövrədə elektirik hərəkət qüvvəsi ilə cərəyan şiiddəti arasındakı asılılığı nəzərdən keçirək. Cərəyan mənbəyinin qütblərini birləşdirən naqilin müqaqviməti (R), xarici cərəyan mənbəyinin özünün müqavimətini (r) daxili müqavimət adlandıraq.Elektirik hərəkət qüvvəsi aşağıdakı kimi ifadə olunur.
Burada A- cərəyan mənbəyi daxilində q yükünün yerdəyişməsi zamanı görülən işdir. U- xarici müqavimətə düşən gərginlikdir. Bilirik ki, q=İt , dövrə hissəsi Om qanunundan bilirik ki.
U=İR A=İ2rt
Bunları yuxarıdakı ifadədə yerinə yazsaq,
=İR+İr
İ= (1)
Ifadəsi qapalı dövrə hissəsi üçün Om qanunu adlanır.
Tərif: Cərəyan şiddəti mənbəyin elektrik hərəkət qüvvəsi ilə düz, dövrənin tam müqaviməti ilə tərs mütənasibdir.
İ= (2)
Ifadəsini (1) də nəzərə alsaq,
U= R=
Xarici dövrənin müqaviməti sonsuz böyük olduqda U= olur. Deməli cərəyan mənbəyinin elektirik hərəkət qüvvəsi ədədi qiymətcə açıq xarici dövrənin qütblərindəki gərginliyə bərabərdir. Elektirik hərəkətqüvvəsi və xarici müqavimət r olan cərəyan mənbəyi dövrəsinə ardıcıl qoşduqda dövrədə cərəyan şiddəti belə təyin olunar.
İ=
Burada R1+R2+R3+.. tam müqavimətdir. Deməli ardıcıl birləşdirilməş bir neçə naqildən ibarət dövrənin tam müqaviməti ayrı –ayrı naqillərin müqaviməti cəminə bərabərdir.
Dostları ilə paylaş: |