G L o s s a r I y

---

10 
G L O S S A R I Y 
 
 
Elektrotexnologik qurilmalari – Elektr energiyasini ist‘mol qilib, uni boshqa turdagi energiyaga 
aylantirish orqali va shu vaqtning o’zida texnologik jarayonlarni amalga oshirish uchun 
mo’ljallangan qurilmalar.
Qattiq holat – o’tkazgichlar, yarim o’tkazgichlar va dielektriklar, metallar va nometallar, kristall
va amorf moddalar kiradi.
 
Suyuq holat –– o’tkazgichlar (metallar, to’zlar, ishqorlar va oksidlar eritmalari), dielektriklar 
(mineral va organik), maxsus ko’rinishdagilar – suyuk kristallardir. 
 
Gaz holat – murakkab aktiv moddalar bo’lib, ular oddiy moddalar bilan birikkan holda 
keyinchalik kondensatsiya usuli bilan ajralib chiqadigan tayyor mahsulot xisoblanuvchi boshqa 
birikmalar hosil qiluvchi sistemalarni tashkil qiladi 
 
Plazma holat – ionlar darajasidagi transport jarayonlari va almashuv reaktsiyalarini ta‘minlovchi 
elektr o’tkazuvchan muhitlar bo’lib, nurlanish energiya manbai sifatida va moddalar hamda aniq 
mahsulotlarni qizdirish vositasi xisoblanadi 
 
Elektrotermik qurilmalar – elektrotermik jihoz, uning energiya manbasi va avtomatik boshqarish 
qurilmasidan iborat kompleks.
 
Qarshilik orqali qizdirish – elektr toki qattiq yoki suyuq jismlar orqali oqib o’tishi orqali elektr 
energiyasi issiqlik energiyasiga aylanadi (Joul effekti) 
 
Elektr yoyi orqali qizdirish – elektr energiyasi gazsimon muhitda yoki metall bug’idagi yoy 
razryadida issiqlik energiyasiga aylanadi 
 
Elektr yoyi va qarshiliq orqali qizdirish – qattiq va suyuq jismlarda elektr toki o’tishi jarayonida 
va elektr yoy razryadida elektr energiyasi issiqlik energiyasiga aylanadi.
 
O’zgaruchan magnit maydonida qizdirish – elektr energiyasi o’zgaruvchan magnit maydon 
energiyasiga va so’ngra shu maydonda joylashtirilgan jismlarda issiqlik energiyasiga aylanadi. 
 
O’zgaruchan elektr maydonida qizdirish – elektr energiyasi o’zgaruvchan elektr maydon 
energiyasiga va so’ngra shu maydonda joylashtirilgan jismlarda issiqlik energiyasiga aylanadi. 
 
Elektron to’plami yordamida qizdirish – Elektron to’plami bilan bombardimon qilinayotgan 
jismlarda ushbu to’plam energiyasi issiqlik energiyasiga aylanadi. 
 
Issiqlikdan izolyatsiyalovchi materiallar – issiqlik isrofini kamaytirish uchun xizmat qiladi. 
Qizitish elementlarining materiallari – qarshilik pechlari konstruktsiyasining asosiy qismi bo’lib,
pechlar ishlashining ishonchliligi va zarur bo’lgan texnologik rejimga rioya qilinishi ko’p 
jihatdan ularga bog’liq 
 
Termometrlar – elektr pechlarida xaroratni o’lchash uchun termoelektrik termometrlar keng 
qo’llaniladi 

---