Gambiya temel göstergeleri a Demografik veriler
Yüklə 22,88 Kb.
|
|
GAMBİYA TEMEL GÖSTERGELERİ a) Demografik veriler Yüzölçümü: 11,295 km2 Nüfus: 1.840.454 (2012 tahmini) Nüfus Yoğunluğu : km² ye 160 kişi Nüfus Artış Oranı: % 2,4 Nüfusun cinsiyete göre dağılımı (2012 tahminine göre): kadın %50,54; erkek %49,46 Nüfusun dini inançlara göre dağılımı: %89 Müslüman, % 9 Hristiyan, %2 diğer Nüfusun etnik gruplara göre dağılımı : - Mandinka %42 - Fula %18 - Wolof %16 - Jola %10 - Serahuli %9 - Diğer Afrikalı etnik gruplar %4 - Afrikalı olmayan %1 Nüfusun yaş gruplarına göre dağılımı: - 0-14 yaş: %39,6 - 15-64 yaş: %57,3 - 65 yaş ve üstü: % 3,2 Ortalama Yaşam Süresi : kadınlarda 60 yıl; erkeklerde 58 yıl Okur-Yazar Oranı: %42 Komşu Ülkeler : Senegal Başlıca Kentler: Banjul (Başkent Banjul’dan başka şehir yoktur.) b) Ülkenin siyasi yapısı Ülkenin resmi adı (Gambiya Cumhuriyeti) “Republic of The Gambia”dır. Demokratik Cumhuriyet olup, Başkanlık rejimi ile yönetilmektedir. Yasama yetkisi Parlamento’da olup, Yargı bağımsızdır. İdarenin Başı olan Cumhurbaşkanı çoğunluk oyu ile halk tarafından 5 yıllık bir süre için seçilir. Cumhurbaşkanı, Bakanlar Kurulunu atar ve Hükümet Başkanı olarak görev yapar. 1994 yılında darbeyle yönetime gelmiş olan Cumhurbaşkanı Sheikh Prof. Alhaji Dr. Yahya A.J.J. Jammeh, 1997’da yapılan yeni Anayasa ve Cumhurbaşkanlığı seçimleriyle bugüne kadar yapılan dört Cumhurbaşkanlığı seçimini de kazanmıştır. Son olarak, 24 Kasım 2011’de yapılan Başkanlık seçimlerinde oyların %72’sini alarak Başkanlığını devam ettirmiştir. 53 üyeli Ulusal Meclisin 48’i seçimle gelmekte 5’i de Başkan tarafından atanmaktadır. Ulusal Meclisin başlıca görevi yasa çıkarmak ve uluslararası anlaşmaları onaylamak ve idari denetim mekanizmasını yürütmektir. Son iki genel seçimde muhalefet seçimleri boykot etmiştir. 29 Mart 2012 tarihinde yapılan son Genel Seçimler sonucu Cumhurbaşkanı Jammeh’in Partisi olan APRC Parlamento’daki milletvekilliklerinin %90’ını kazanmıştır. Gambiya Hükümeti üyeleri Cumhurbaşkanı Jammeh tarafından göreve getirilmektedir. Cumhurbaşkanı Jammeh, sıklıkla kabinedeki Bakanların yerlerini değiştirmekte veya yeni Bakanlar atamaktadır. Bu bağlamda Cumhurbaşkanı Jammeh, eski Bakanların bazılarını yönetimden uzaklaştırmakta, bazılarını ise Dışişleri hizmetinde değerlendirmektedir. c) Hükümet üyeleri Cumhurbaşkanı Jammeh’in başkanlık ettiği Gambiya Hükümeti’nin üyeleri ve üstlenmekte olduğu görevler aşağıda sıralanmıştır: - Aja Dr. Isatou Njie-Saidy, Devlet Başkanı Yardımcısı ve Kadından Sorumlu Bakan - Dr. Njogou L. Bah, Kamu Memurları Başkanı ve Genel Sekreteri; Devlet Başkanlığı İşleri Bakanı; Enformasyon ve İletişim Altyapısı Bakanı - Abdou Kolley, Finans ve Ekonomi İşleri Bakanı - Fatou Mas Jobe-Njie, Turizm ve Kültür Bakanı - Susan Waffa-Ogoo, Dışişleri Bakanı - Dr. Mamadou Tangara, Yüksek Öğrenim, Araştırma, Bilim ve Teknoloji Bakanı - Fatou Lamin Faye, İlk ve Orta Öğrenim Bakanı - Bala Garba-Jahumpa, Sağlık ve Sosyal Refah Bakanı; Ulusal Meclis İşleri Bakanı - Kebba S. Touray, Ticaret, Bölgesel Entegrasyon ve Çalışma Bakanı - Fatou Ndeye Gaye, Çevre, Milli Parklar ve Yaban Hayatın Korunmasından Sorumlu Bakan - Mass Axi Gai, Balıkçılık ve Su Kaynakları Bakanı - Teneng Mba Jaiteh, Enerji Bakanı - Momodou Aki Bayo, Bölgesel Yönetimler, Araziler ve Geleneksel Yöneticiler Bakanı - Justice Lamin Jobarteh, Adalet Bakanı; Başsavcı - Ousman Sonko, İçişleri Bakanı - Alieu K. Jammeh, Gençlik ve Spor Bakanı - Solomon Owens, Tarım Bakanı - Francis Liti Mboge, Yapım İşleri, İnşa ve Altyapı Bakanı
-The National Democratic Action Movement (NDAM); Lideri Waa Juwara, Parlemento’da 1 milletvekiline sahiptir. -The United Democratic Party (UDP); Parlamentoda temsil edilmemektedir, Lideri Ousainou Darboe -The National Reconciliation Party (NRP); Parlamentoda temsil edilmemektedir, Lideri Hamat Bah -The Gambia Party for Democracy and Progress (GPDP); Parlamentoda temsil edilmemektedir, Lideri Henry Gomez -The Gambia Moral Congress; Parlamentoda temsil edilmemektedir, Barrister Mai N.K. Fatty e) Ekonomik veriler * * Kaynak: Gambiya Merkez Bankası GSYİH: 1,082 milyar ABD Doları (2011) Kişi Başına GSYİH: 543 ABD Doları (2011) GSYİH Büyüme Oranı: %4 (2012) Enflasyon Oranı (ort.): %4,5 (2012) İşsizlik Oranı: bilinmiyor İhracat: 153,88 Milyon ABD Doları (2011) İthalat: 294,97 milyon ABD Doları (2011) Dış Borçlar: 400,1 milyon ABD Doları (2011) Döviz Kuru : 1 ABD Doları= 34,3 Gambiya Dalasisi (31.12.2012) Toplam Net Yabancı Varlıklar: 4,6 milyar Gambiya Dalasisi (yaklaşık 150 milyon Dolar ) Doğal Kaynakları: yoktur Tarım: %29,5 (2011) Endüstri: %15,1 (2011) Hizmetler: %55,4 (2011) Gambiya’nın İhracat Yaptığı Başlıca Ülkeler: Tayvan, Hindistan, Fransa, İngiltere ve ABD Gambiya’nın İthalat Yaptığı Başlıca Ülkeler: Tayvan, Brezilya, Senegal, Fildişi Sahili ve Hindistan Başlıca ihraç malları: Yer fıstığı, balık ve deniz mahsulleri (Banjul limanı aracılığıyla her türlü mal re-export yapılmaktadır.) Başlıca İthal malları: Her türlü gıda, makine ve ulaşım araçları, yakıt ve mineralleri, her türlü mamul mal f) Etnik durum, din ve mezhep yapısı Kabile düzeninin halen geçerli olduğu Gambiya’da etnik yapı, Mandinka % 42, Fula %18, Wolof %16, Jola %10, 9%Serahuli, diğer % 5 şeklindedir. Cumhurbaşkanı Yayha Jammeh Jola kabilesindendir. Mandinka nüfus çoğunlukta olmasına rağmen ekonomi ve siyasette Wolof kabilesi mensupları önde gelmektedir. Nüfusun % 90’ı Müslüman, % 8’i Hristiyan ve % 2’si yerel dinlere inanmaktadır. Hukuk sisteminde İngiliz hukuku ve şeriat hukuku birlikte uygulanmaktadır. Keza eğitimde de aynı uygulama mevcut olup İngiliz eğitim sitemi çerçevesinde eğitim veren okulların yanısıra, dini okullar da mevcuttur. g) Önemli olaylar kronolojisi 1965 Gambiya’nın İngiltere hakimiyetinden kurtularak bağımsız olması 1970-1994 Dawda Jawara’nın Cumhurbaşkanı olarak ülkeyi yönettiği dönem 1982 Senegal’le Senegambiya Federasyonun kurulması 1989 Senegambiya Federasyonun sona ermesi Temmuz 1994 Askeri darbe ve Teğmen Yahya Jammeh’in iktidara el koyması 1997 Başkanlık seçimlerinin yapılması ve seçimleri kazanan Jammeh’in Cumhurbaşkanı olarak göreve devam etmesi 1998 Gambiya’nın BM Güvenlik Konseyi Geçici Üyeliği Ocak 2000 Cumhurbaşkanı Jammeh’e karşı başarısız darbe girişimi 2001 Başkanlık seçimleri ve Jammeh’in ikinci dönem Cumhurbaşkanlığının başlaması 2006 Başkanlık seçimleri ve Jammeh’in üçüncü dönem Cumhurbaşkanlığının başlaması 2011 Başkanlık seçimleri ve Jammeh’in dördüncü dönem Cumhurbaşkanlığının başlaması 2012 Aralık ayında Banjul’da T.C. Büyükelçiliğinin açılması Yüklə 22,88 Kb. Dostları ilə paylaş:
|