Ailədə uşaqların sağlam həyat tərzinin formalaşdırılmasının sistemi ADPU-nun “Ümumi pedaqogika” kafedrasının “Pedaqogikanın nəzəriyyəsi və tarixi” ixtisasının II kurs magistri Həsənli Aynur Vahid qızı
Elmi rəhbər – Pedaqogika üzrə fəlsəfə doktoru, dos Heydər Cəfərov aynur.hasan16@gmail.com Гасанлы Айнур Вахид кызы, магистр 2 курса специальности « Теория и история педагогики» кафедры «Общая педагогика» АДПУ Научный руководитель – Доктор философии по педагогике, доцент Гейдар Джафаров Hasanli Aynur Vahid, second-year master of “Theory and history of pedagogy” specialty of ADPU “General pedagogy” department Scientific advisor – Doctor of philosophy in pedagogy, assistant professor Heydar Jafarov
Xülasə. Müasir cəmiyyətdə ailədə kiçik məktəblilərin sağlam həyat tərzinin formalaşmasının əsaslarının öyrənilməsi xüsusi aktuallıq kəsb edir, çünki uşaqlıqdan uşaq sağlamlığını qorumaq və sağlam həyat tərzini formalaşdırmaq haqqında təsəvvürə malik olmalıdır.
İbtidai məktəb yaşı uşaqda sağlam həyat tərzinin formalaşması üçün mühüm dövrdür. Birincisi, bu zaman uşağın orqanizmi sürətlə böyüyür. İkincisi, yeni məktəb şəraitinə uyğunlaşma var. Üçüncüsü, təhsil intensiv zehni işdir, iş və istirahət rejiminin yaxşı təşkilini tələb edir.
Uşaqların sağlamlığının qorunması və möhkəmləndirilməsi ölkənin inkişafının əsas strateji vəzifələrindən biridir.
Sağlam həyat tərzi insanın sağlamlığı, ahəngdar fiziki və mənəvi inkişafı maraqları naminə maddi və mənəvi şərait və imkanlardan istifadə edən fərdin, bir qrup insanın, cəmiyyətin fəaliyyətidir.
Sağlam həyat tərzinin formalaşmasında ailə əsas rol oynayır. Ananın və ya atanın sağlamlığının qayğısına qalmasından, hansı həyat tərzi sürməsindən tutmuş uşaqda sağlamlığına münasibət formalaşır. Belə ki, məsələn, valideynlər övladına siqaret çəkməyin qadağan olduğunu, bunun zərərli olduğunu, amma özləri siqaret çəkdiyini deyirlərsə, onda uşaqda onların fikrinə inamsızlıq yaranır. Uşaqlarda sağlam həyat tərzinin formalaşdırılması həm məktəbəqədər, həm təhsil müəssisələrinin, həm də təbii ki, müəllim və ailənin birgə vəzifəsidir.
Kiçik yaşlı şagirdlərin sağlam həyat tərzinin formalaşmasında müəllim də mühüm rol oynayır. Müəllimin təkcə məktəbdə deyil, həm də ailə ilə işləməsi vacibdir. Valideynlərlə söhbət edərkən, sağlam həyat tərzi vərdişlərinin,uşaq üçün nə qədər vacib olduğunu vurğulamaq lazımdır. Valideynlər də sağlam həyat tərzi sürməli, pis vərdişlərdən əl çəkməli və lazımi gigiyena tələblərinə əməl etməlidirlər, bu qaydalara riayət etmək ailəyə və uşağa fayda verəcəkdir. Valideynlərin uşaqlarla birgə fiziki fəaliyyəti yaşa və qabiliyyətlərə uyğun olaraq motor bacarıqlarının inkişafına kömək edir; valideynlər və uşaqlar arasında münasibətləri yaxşılaşdırmaq; ana və ya atanın uşağa həsr etdiyi, qarşılıqlı zənginləşməsinə xidmət edən və uşağın hərtərəfli inkişafına töhfə verən boş vaxtınızı faydalı keçirməyə imkan verir. Kiçik yaşlı tələbələr üçün əlverişli iş, yaşayış və asudə şərait, sağlam həyat tərzinin həyata keçirilməsi üçün zəruri və çox vaxt əsas şərtdir.
Sağlam həyat tərzinin gündəlik həyata keçirilməsi kiçik yaşlı şagirdlərin və valideynlərin öz sağlamlığına və başqalarının sağlamlığına şüurlu və məsuliyyətli münasibətindən, humanitar mədəniyyətin tərkib hissəsi kimi onların gigiyenik mədəniyyətinin səviyyəsindən, mənəvi dünyanın zənginliyindən, onun həyat məqsədləri və dəyər istiqamətlərindən ibarətdir.
