Gazi ÜNİversitesi

8.26. Sonuç

Gıda maddelerinin üreticiden tüketiciye dek izlediği yolda soğuk muhafazasını sağ­layan dolap tiplerine kısaca ticari dolap diyoruz. Ticari dolapları kullanım amaçlarına göre ikiye ayırmamız mümkündür.

1. Satış ağırlıklı dolaplar: Süt ürünlerinin satıldığı dolaplar, şişe soğutucular, mar­ket reyonları, pasta dolapları, sebze reyonları... Bu dolaplar teşhir amaçlı kullanılıp aynı zamanda ürün satışı da yapılan dolaplardır.

2. Uzun süreli muhafaza dolapları: Soğuk odalar, deepfreezler, frigofik konteynır­lar uzun süreli muhafaza dolaplarına örnek olarak verilebilir.

Ticari tip soğutucular, genel olarak standardı olmayan bir ür;ün çeşididir. Müşteri­den gelen talep doğrultusunda veya özel bir proje için çok çeşitli hammaddeler kullanarak imalat yapılır. Örneğin omurga kısmı; kereste, profil veya sadece saç ve poliüretan olabilir. Dış ve iç kaplamalarda muhtelif saçlar kullanılmaktadır. Bunlara örnek olarak 430 krom saç, 304 krom saç, pvc kaplı saç, alüminyum saç, boyalı saç verilebilir. Buzdolaplarının taban kısımları, izoleden sonra mermer, saç veya polyesterden imal edilmektedir. Bunlar­dan en iyi sonucu, rutubete ve çürümeye karşı mukavemeti nedeni ile polyester sağlamak­tadır. Gövde aksarnı ziftli bant ile izole edilmektedir. Göze hitap eden cam kısımlarda ise; düz cam, bombeli cam ve ısıcam kullanılabilmektedir. Soğutmayı sağlayan sistem ise, sipa­rişin alınma esnasında üreteceğimiz soğutucunun hangi amaçla kullanılacağı belirlendikten sonra, veriler doğrultusunda motor, evaporatör, kondenser, fan ve yardımcı elemanların seçimi yapılır ve sistem kurulup test edilir.
Soğutma işlemine geçerken, makinaların kapasiteleri göz önüne alınarak soğutmayı sağlayan yardımcı elemanların valf ve kılcal tayinleri çok iyi yapmak gerekir. Ticari tip soğutucularda metre ile tabir ettiğimiz büyüklüklerde,I m ile 2m arası ve -1 ⁰C ile +4 ⁰C arası çalışma rejimi dikkate alınarak '14, 112 HP arası motor kullanması gerekmektedir. Bu, seri imalatıarda ortam sıcaklığı +35 ⁰C ve evaporasyon sıcaklığı -5 ⁰C olmak kaydıyla R12 gaza göre kılcal ölçüleri; iç çap 1,20- 1,27 mm olmak üzere 2,25m ile 3m arası kullanıl­maktadır. Aynı ortam sıcaklığı ve aynı evaporasyonda R22 gaza göre kılcal ölçüleri; iç çap 1mm ile 1,5mm olmak kaydı ile 1,5m ile 2,4m arasında kullanmaktayız. Bu seçimler ile yapılan uygulamalardan, verimli sonuçlar alınmaktadır. 3,4 HP ve daha büyük makinelerde, Balb aracılığı ile kızgınlığı kontrol eden ve so­ğutmayı sağlayan valf dediğimiz cihazın kullanılması zorunludur. Valfleri iki kısma ayırabi­liriz:
a- İçten dengeli

b- Dıştan dengeli

Evaporatarün, distibitör ile beslendiği durumlarda, dıştan dengeli valf kullanılmalı­dır. Makine kapasitesini seçerken, sisteme uygunluğu çok iyi etüt edilmeli, kesinlikle rastgele seçim yapılmamalıdır. Rastgele seçim, gerek enerji yönünden gerek ülke kaynakla­rının korunması yönünden, gerekse tüketicinin korunması yönünden çok olumsuz sonuçlar verır.

BÖLÜM 9

SPLİT KLİMA SİSTEMLERİ

9.1.Giriş
Bir veya birden çok iç üniteden (Evaporatörden) ve bu ünitelere bakır boru ile bağlı dış üniteden (Kondenserden) müteşekkil klimalara split klima adı verilmektedir. Bu cihazlar , evler, küçük işyerleri , dükkanlar ve ofislerin iklimlendirilmesinde en yaygın kullanılan sistemlerdir. Bu sistemlerde kompresör ve kondenser ünitesi ki buna dış ünite denir, bahçe, teras, binaların dış cepheleri gibi yerlere bina dışına yerleştirilir. Havayı şartlandıran evaporatör serpantini, havayı dolaştıran fan ve filtre, conta vs. gibi diğer aksesuarlar için üniteyi oluşturur. İç ünite ile dış ünite soğutucu akışkan boruları ile birbirine bağlıdır. İç ünite kanalsız duvar tipi olabileceği gibi, kanal tipide olabilir. Kanal tipi iç ünitelere bağlanan kanal sistemi ile şartlandırılan hava farklı hacimlere taşınabilir. Bir split klimaya ait duvar tipi ve kanal tipi iç üniteler ve dış ünite gösterilmiştir. Duvar tipi iç üniteler doğrudan şartlandırılacak hacme yerleştirilirler. Bu nedenle bu ünite dekoratiftir. Kanal tipi iç üniteler ise bodrum, garaj, tavan arası, asma tavan içi, mutfak veya gardrop gibi bölmelere yerleştirilerek gizlenir. Split klima cihazlarında sadece soğutma yapılabildiği gibi , ısı pompası tiplerinde hem soğutma, hem de ısıtma yapılabilmektedir. Ayrıca kanal tipi cihazlarda hava bağlantısı yapılarak istenilen oranda taze havayı şartlandırılan ortama temin etmek mümkündür. Özellikle lokanta, diskotek ve benzeri yerlerde bu havalandırma çok önemlidir.
Bu bölümde direkt genleşmeli paket tipi ve split tip klima cihazları hakkında montaj, yerleşim, bakır boru bağlantısı, drenaj, elektrik bağlantıları hakkında açıklamalara ve ayrıca pratik notlara yer verilmiştir. Bu cihazlar evler,küçük işyerleri,dükkanlar ve ofislerin iklimlendirilmesinde kullanılan sistemlerdir.Bu sistemlerde kompresör ve kondenser ünitesi kî buna dış ünite denir,bahçe teras,binaların dış cepheleri gibi yerlere bina dışına yerleştirilir.Havayı şartlandıran evaporatör serpantini,havayı dolaştıran fan ve fıltre,conta vs. gibi diğer aksesuar İç üniteyi oluşturur.İç ünite ile dış ünite soğutucu akışkan boruları ile birbirine bağlıdır.İç ünite kanalsız duvar tipi olabileceği gibi,kanal tipi de olabilir.Kanal tipi iç ünitelere bağlanan kanal sistemi ile şartlandırılan hava farklı hacimlere taşınabilir. Duvar tipi dış üniteler doğrudan şartlandırılacak hacme yerleştirilirler.Bu nedenle bu üniteler dekoratiftir. Kanal tipi iç üniteler ise bodrum,garaj,asına tavan içi,tavan arası,m u l fak veya gardrop gibi bölmelere yerleştirilerek gizlenir .Split klima cihazlarında sadece soğutma yapılabileceği gibi,ısı pompası tiplerinde hem soğutma hem de ısıtma yapılabilmektedir.Ayrıca kanal tipi cihazlarda dış hava bağlantısı yapılarak istenilen oranda taze havayı şartlandırmak mümkündür.Özellikle lokanta, disko tek ve benzeri yerlerde bu havalandırma çok önemlidir.

9.2. Duvar Tipi Split Klimalar

Duvar tipi split klima cihazları özellikle villalarda, apartman dairelerinde, otellerde, dükkanlarda, küçük marketler ve benzeri mahellerde kullanılan sessiz ve etkin soğutma kapasitesine sahip cihazlardır.

9.2.1. Duvar Tipi Split Klimalar Ve Özellikleri

1. 
   Hızı üç fandır.
   
2. 
   Otomatik sabit sıcaklık kontrollüdür.
   
3. 
   Sessiz ve verimli çalışır.
   
4. 
   Hareketli hava dağıtıcı kanalları ayarlanabilir.
   
5. 
   Fan hızı otomatiktir sıcaklığa bağlı olarak değişir.
   
6. 
   Geceleri de çalıştırılabilir.
   
7. 
   Likit kristal ekranlıdır ve uzaktan kumandalıdır.
   
8. 
   Timer özelliğine sahiptir.
   
9. 
   Odadaki nemi alma özelliğine sahiptir.
   
10. 
    Arızayı otomatik olarak bildirir.
    
11. 
    Bakterilere karşı filtresi vardır.
    
12. 
    Odanın en uzak noktasına bile montaj edilebilir.
    
13. 
    Galvanizli sacdan mamul,fırın boyalı,darhclere dayanıklı,güclü görünümlü
    
14. 
    Bakır borulu serpantin, yeterli büyüklükte ısı geçiş yüzeyleri
    
15. 
    Sessiz kompresör ve kondenser fam,iyi ses izolasyonu
    
16. 
    Uzun ömürlü ve yüksek verimli kompresör,fan ve tamamen kapalı fan motoru
    
17. 
    Kolay erişim ve servis imkanı
    
18. 
    Sızdırmaz ve kolay servis yapılabilen sert pirinçten servis valfleri
    
19. 
    Soğutucu akışkan sıvı hattı.