88
Fosfatidilqliserinlərin molekulları fosfatid turşusu ilə qliserinin sadə efi-
rindən ibarətdir. Bakteriyaların membranlarında fosfatidilqliserinlərin bir his-
səsi aminturşularla (lizin, alanin və s.) birləşmə şəklində olur. Belə birləş-
mələrə
lipoaminturşular
və ya
aminasilfosfatidilqliserinlər
deyilir.
fosfatid turşusu qliserin
fosfatidilqliserin
İnsan və heyvan orqanizmində aşkar edilən
kardiolipin
kimyəvi struk-
turuna görə fosfatidilqliserinlərin törəməsidir. Kardiolipinin molekulunda 3
ədəd qliserin qalığı olur. Onlardan biri 1-ci və 3-cü hidroksil qruplarını müx-
təlif fosfatid turşusu molekullarının fosfat qalıqları ilə efir rabitəsinə sərf edir:
kardiolipin
Kardiolipin ilk dəfə qaramalın ürək əzələsində aşkar edilmişdir (kardiolipin
adı da bu orqanın adından götürülmüşdür). Sonralar insan və heyvanların
toxumalarının əksəriyyətində, bitki yarpaqlarında və maya göbələkciklərində
kardiolipin olduğu aşkar edilmişdir. Əsasən mitoxondrilərdə (bitkilərdə isə
xloroplastlarda) toplanan kardiolipinin bioloji funksiyaları hələlik tam aydın-
laşdırılmayıb. Lakin mitoxondrilərin daxili membranlarında daha çox kardio-
lipin toplandığına görə, onun elektronların nəql edilməsi və oksidləşmə fosfor-
laşması proseslərində müəyyən rolu olduğu güman edilir.
Dostları ilə paylaş: