Gelecekteki findikli çaliştayi 22-23 AĞustos 2012

Fındıklılı’ların yasam kalitesinin arttığını hayal ettik.

İlçedeki arazi sahiplerinin birleşerek, var olan tarımsal kooperatifleri revize ederek belki de bir vakfa dönüştürerek tüm ilçe için sorun gibi gözüken münferit uygulamaları  dayanışma ile ortak çözüme kavuşturacak sistemlerin geliştirilmesinin en uygun çözüm olabileceği düşünüldü.

Belli amaçla bu hizmetleri yerine getirebilecek organizasyonların alt yapısına yönelik  çalışmalar yapılarak olası (ticari bir işletme modeli – Kooperatifleşme gibi yapılarla) çözüme ulaşılabileceği düşünüldü.

Bunun için ülke genelinde ilgili sektör(ler)de bilgi birilimi ve yaptırım gücü olan kamu kurum / kuruluşları, üniversiteler, sivil toplum kuruluşlarını da harekete geçirecek doğru adımların atılması gerekmektedir.

Örneğin, ilçemiz için öncelikli tarımsal ürünler olan kivi, çay ve fındıkın kalitesi, standardı, her şeyi ile ele alınarak nitelikli ürünler haline getirilmeleri ve “Fındıklı’lı Fındık” vb markalar yaratılarak ürünlerimizin gerçek değerinden satılabilmeleri ve sahibi, üreticisi, emekçisi, tüketicisi vd tüm paydaşlarının  sonuçlarından memnun olacağı bir sistem kurulması sağlanmalıdır.

Bu geniş anlamdaki yani  ilçe genelindeki hayalimizi  daha küçük anlamda, köy yada mahallemize indirgediğimizde  ;

Katilimi sağlayabileceğimiz sayı üç, beş, on ne olursa olsun ürün / sorun bazında her üretici  için toplanması, satılması başlı başına  sorun olan hizmet ve işlemleri daha organize bir yapılanma ile küçük ölçekte hayata geçirmek mümkün olabilecektir.

Örnek:

10 üreticinin bir araya gelerek küçük bir Kooperatif modeli kurduğunu hayal edelim.

Bu işletmenin katılımcıları tarafından seçilerek yetkilendirecekleri profesyonel  yöneticiler, üretim, hasat, pazarlama, fiyatlandırma ve satış adımlarının kabul edilebilir hale getirilmesi vd tüm işlemleri  yerine getirseler, ortak sorunlarımız ilgili uzmanlar destekleri ile çözülse...

Yani öyle bir Kooperatif modeli hayal ettik ki:

Bahçemdeki çayım, fındığım, kivim, armudum ,üzümüm, domatesim, fasulyem, salatalığım yada benim bilmediğim ama ziraat ve orman fakültesinin bizim ilçemizin doğa yapısına uygun yetiştirebileceğimizi önereceği bir başka urun ne ise tüm bu ürünlerin  dikilmesi, çapalanması, temizlenmesi, gübrelenmesi, toplanması, satılması ya da benim tüketimim için yaşadığım yere ulaştırılması gibi hizmetlerin  bu  Kooperatif tarafından planlanıyor ve uygulanıyor,

Baba yadigârı olan evimize geldiğimizde yaşadığım elektrik, su, yakıt boya, onarım, bakim, restorasyon, tamir, temizlik, ulaşım vb ihtiyaçlarımıza dair hizmetlerin bu Kooperatif bünyesinde kadrolu yada geçici olarak çalıştırdığı elemanlar tarafından veriliyor,

Yine kısa süreli bulduğumuz tatil fırsatlarını değerlendirmek için gittiğimiz baba yadigârı evimizin diğer zamanlarda boş kalması yerine bu Kooperatif tarafından eko turizme açılıyor.

Ve dedik ki:

Fındıklı’lı arazi sahiplerinin yaşam kalitesini artıracak hizmetleri alabilmeleri için Kooperatif model(ler)i oluşturulmalıdır.

Fındıklılı envanterine sahip olduğumuzu hayal ettik.

Fındıklı ile ilgili hangi konuda proje yaparsınız yapın, kısır tartışmaların yaşanmaması ve en yüksek katılımın sağlanması için doğru verilere olan ihtiyaç öne çıkmaktadır.

Öncelikle ulaşmak istediğiniz kişilerin isimlerinin ve ihtiyaçlarının belirlenmesi ve sonrasında da katılımlarının sağlanması yöntemleri tartışılmalıdır diyerek;

Farkındalık yaratacağımız, Katılımcılığa davet edeceğimiz tüm Fındıklı’lara ait bilgilere (isimlerinin dışında, adresleri, ilgi alanları, uzmanlık alanları, vb) ihtiyacımız olduğu öne çıkınca:

Süreç içerisinde güncellenerek ve daha çok Fındıklı ve Fındıklı dışındaki Derneklerin katkıları ile bir Fındıklılı envanterinin çıkarılması

Fındıklı’da ya da gurbette olanlara bu envanterin ulaştırılarak herkesin birbirini tanımasının sağlanması ve benzer ihtiyaçların belirlenmesi

Ortak ihtiyaçlara ortak çözümlerin daha kolay çözülebileceği öngörüldü.

Fındıklılı’lar olarak yıllardır çok güzel örneklerini verdiğimiz işbirlikleri ve güç birliklerine yenilerinin katıldığını hayal ettik.

Söz konusu çalışmaları daha planlı bir şekilde yaparak ortak çözümleri yaratabilmek için en uygun araçlardan birinin de periyodik etkinlikler yapılması olacağı düşünüldü.

İlçemizde kurulmuş olan STK ve Platformların farklı zaman ve farklı konularda eşgüdüm içinde yapacakları etkinliklerin yanında hep birlikte ortak değerlerimiz ve kültürümüzün yaşatılmasına, birbirimizi daha iyi tanıyarak bağlarımızın kalınlaştırılmasına katkı sağlayacak Festival benzeri büyük ortak etkinliklerin organize edilmesinin de çok önemli olduğu düşünüldü.

Söz konusu etkinliklerde Farkındalık, Katılım ve Temsiliyetin her sene bir önceki seneye göre arttırılması en önemli hedef olarak ortaya konmalıdır

Önümüzdeki on yıllarda artan kalitede işbirlikleri ve güç birlikleri yapabilmek için geniş katılımlı bir eşgüdüm komitesi oluşturulmalıdır.

Bu komitede ilçenin yerel yönetim temsilcileri , sivil toplum örgüt temsilcileri ve Fındıklı dışındaki derneklerden temsilcileri bulunmalıdır.

Aslında yüz yıllar öncesinden beri sürdürülen ancak ne yazık ki son yıllarda zayıflayan MEC kültürümüz bir çok konunun çözümünde bize destek verecek ve bizlerin yarınlarımıza daha umutla bakmamızı sağlayacak bir “yaşama bakış” tarzıdır. Atalarımızın da bizlerin de en güçlü olan bu yanını gençlerimize miras bırakabilmek için iyi örneklerini onlara gösterebiliyor onlarla yaşayabiliyor olmamız gerek.

Farkında, duyarlı ve katılımcı bir Fındıklı hayal ettik

Birilerinin, bir gün, bizim için bir şeyler yapmasını beklemek yerine içinde yaşadığımız veya özlemle uzak kaldığımız Fındıklı sorunlarına dair “neyi daha iyi ve nasıl yapacağımızı” düşünmek hepimizin görevi olmalıdır. Bunun için de hepimizin ilgili çalışmaları (Fındıklı’daki veya Fındıklı dışındaki oluşumlardaki) temsilcilerimize bırakmamamız, olayları, gelişmeleri takip etmemiz, farkında olmamız, sadece sorunun değil çözümün de parçası olmaya çalışmamız , bunun için de her evden en az bir kişinin ilgili oluşumlardan birinde aktif olarak çalışarak günceli evimizin içine taşıması gerekmektedir.

Özellikle kadınlarımız ve gençlerimizin aktif olmaları sorunlarımızın daha çabuk çözülmelerine ve mutlu paylaşımlarımızın artmasına katkı koyacaktır.

Uygulanabilecek en güzel ve doğru örgütlenmenin sorunun muhatabı olan en küçük birimimiz ailelerimize kadar ulaşmasının sağlanması ve aileden mahalleye, köye ve ilçeye doğru bir duyarlılık yapısı oluşturulmalıdır.

Alışık olduğumuz, üstten/yukarıdan /büyüklerimizden bekleme geleneğinin aksine, sorunların ve çözümlerin mahalle sakinleri ile mahalledeki temsilciler arasında paylaşılıp tartışılarak içselleştirilmesi ve sorunun muhatabı olan kişilerin çözümün de parçası ve takipçisi olmaları sağlanmalıdır. Aile, mahalle, köy ve ilçe bazında her seviyede yapılacak açık fikir alışverişleri ve karar alma toplantıları sorun/çözüm denkleminde önceliklerin de belirlenmesini kolaylaştıracak, kaynak planlamasında sadece merkezi otorite yerine yerel ihtiyaç sahiplerinin de söz sahibi olmasını kolaylaştıracaktır.

Katılarak seçtiğimiz temsilcilerimizin tüm Fındıklı tarafından desteklendiklerini hissetmelerini sağlamak ne kadar görevimiz ise, seçtiğimiz “denetim ve danışma” kurullarının da Temsilcilerimizle verimli yol arkadaşlığı yapmalarını takip etmemiz gerekmektedir.

Sorunsuz bir dünya olmayacağını unutmadan, çevremizde yaşanan olayların ve olası etkilerinin farkında olarak ve daha önemlisi farkında olduğumuz sorunlarımızın veya hayallerimizin ortak olduğunu hissettiğimiz kişilerle bir araya gelerek, herkesin görüşleri ile katkıda bulunabileceği süreçleri planlayarak, yaşayarak, gerçekleştirerek DAHA MUTLU OLABİLİRİZ.

ÖNERİLERİMİZ

Örgütlü yapılarımızın her sene en az bir ortak etkinlik planlamaları

Sosyal sorumluluk bilincinin arttırılması

Sivil Toplum Örgütlerinde iç denetim

Aktif üye sayılarının arttırılması

Makul periyotlarda ÇALIŞTAYlar yapılması

11 - KÜLTÜR VE SANAT ÇALIŞMA GRUBU RAPORU

KATILIMCILAR

Yücel Yıldırımkaya (Moderatör), Yaşar Bayraktar, Evrim Çervatoğlu, Gürer Karagedikli, Sıtkı Erduran, Yavuz Özmetin, Taner Aydın, Aydan Bulak, Ufuk Çavuşoğlu, Efekan Bekiroğlu, Serdar Albayrak, Yaşar Çervatoğlu

ARAMAYA BAŞLARKEN

Oldukça geniş bir yelpaze konuşulabilecek kültür ve sanat konusu katılımcılar tarafından sınırlı süre içerisinde etkin ve verimli bir şekilde tartışılmış, Fındıklı ilçesi ve çevresi için her biri ayrı bir proje konusu olabilecek fikirler ortaya çıkarılmıştır.

Bir yandan sanatın evrensel nitelikleri göz önünde tutulurken diğer yandan yerel değerlerimizin sanata konu edilerek evrensel değerler seviyesine çıkarılması için fikirler ortaya konmuş bu fikirler proje konusu olarak olgunlaştırılmaya çalışılmıştır.

İlk Olarak İlçemizin Kültür ve Sanat alnında içerisinde bulunduğu mevcut durum belirlenmeye çalışılmıştır.

MEVCUT DURUM

NÜFUS YAPISI VE GÖÇLER

Fındıklı ilçesi son nüfus sayımı (2010)verilerine göre 16.100 dür. Bu nüfusun 9.980’i ilçe merkezinde 6.120’si ilçeye bağlı 22 köyde yaşamaktadır. Yaz ve kış aylarında oldukça kapsamlı bir nüfus hareketliliği yaşanan ilçede yaz aylarında önemli bir nüfus artışı gözlenmektedir. Çeşitli nedenlerle (memuriyet, ticaret, öğrencilik vb.) ilçe dışında yaşayan Fındıklılıların ilçeye gelmesi ile merkez ve köy nüfusunda önemli bir artış görülmektedir.

Yaz aylarında ilçeye gelen nüfusun bir bölümü de ailelerine ya da kendilerine ait olan Çay ve Fındık tarım alanları ile meşgul olmaktadırlar. Çay ve Fındık hasadı zamanlarının yaz ayları boyunca sürdürülmesi ilçenin yaz nüfusunun artmasına etki eden diğer bir etkendir.

Çay ve fındık hasadına katılma gerekçesi dışında yaz tatillerini ilçede geçiren Fındıklılıların temel geliş nedenleri şu şekilde sıralandı:

Anne baba ve aile yakınlarının Fındıklı’da ikamet etmelerinden dolayı aile büyüklerini ziyaret.

Ailenin genç kuşağı tarafından aile büyüklerinin tanınmasını sağlamak

Yaz tatilini fazla para harcamadan ailece geçirmek

Aile yakınlarının düğün, nişan, sünnet gibi merasimlerine katılmak

Son yıllarda giderek artmakta olan yayla turizmi gibi etkinliklere katılmak

Mevsim meyvelerinden yararlanmak(incir, üzüm, armut vs.)

Denize, dereye girmek, balık avı yapmak

Arıcılık yapmak olarak belirlendi.

Fındıklı ilçesinden olup iş ve benzeri nedenlerle ilçe dışında yaşayan ailelerin çoğunlukla yaz aylarında olmak üzere ilçeye geliş nedenlerinin var oluşu önemli bir kültürel etkileşim kaynağı olarak belirlendi.

Bu etkileşimin daha da güçlenmesi için ilçe dışında yaşayan Fındıklılı ailelerin yaz tatillerinde daha yoğun olarak ilçeye gelmelerinin yollarının aranması gerektiği belirtildi. Özellikle genç kuşağın Fındıklı’da yaz aylarında severek vakit geçirmelerine yarayacak sosyal ve kültürel etkinliklerin planlanmasının büyük önem taşıdığı görüldü.

Bu etkinlikler planlanırken bir yandan yöre kültürünün genç kuşaklara aktarılmasına dikkat edilecek diğer yandan da bu kültür öğelerinin bu gençler aracılığı ile yurt ve dünya düzeyinde tanınması sağlanmasına dikkat edileceği vurgulandı.

Özellikle ilçe dışında yaşayan, çeşitli kültür ve sanat dallarında kendisini yetiştirmiş Fındıklılıların yaz tatillerinde ilçeye getirilmeleri, genç kuşakla çeşitli konularda atölye çalışmalarının yapılmasının önemi vurgulandı.

Bu çalışmanın yapılabilmesi için elektronik haberleşme imkânları kullanılarak Fındıklı ilçesi ile ilişkili kültür ve sanat adamlarına ilişkin veri tabanının oluşturulması gerektiği görüldü.

Yaz aylarının başladığı 15 Hazirandan itibaren belirlenecek çeşitli konularda her hafta en az bir atölye çalışması planlanarak gençlerin bu faaliyetlere katılmasının sağlanması kabul edildi.

Tiyatro, Fotoğrafçılık, Resim, Belgesel çekimi, Vitray, Yerel ve evrensel çalgı aleti kursları, halk oyunları kursları vb. etkinlikler planlanarak etkin ve verimli bir kültür ortamının sağlanması gerektiği vurgulandı. Bu etkinliklerin tanıtımının iyi yapılması, ilgiyi uyandıracak tedbirlerin alınması, yaygın eğitim imkânlarının değerlendirilmesi ile başarının sağlanacağı görüldü.

Fındıklı İlçesinde yaşanan ikinci bir nüfus hareketliliği İlçe merkezi İle Köy ve Mahalle Yerleşimleri arasında yaşanmaktadır.

En uzak köyü ilçe merkezinden 14 km civarında olan ilçede köylerin ilçe merkezin olan uzaklığı ortalama 6-7 km civarındadır. Buna rağmen nüfusun büyük bir bölümünün köydeki evlerinden başka ilçe merkezinde de bir evi bulunmaktadır. Geçmişte son derece önemli sayılan ilçe merkezinde ev sahibi olma olgusu çeşitli çarpıklıklara da sebep olmuştur. Köyden kent merkezine yapılan göçün temel nedenleri irdelendiğinde şu saptamalar yapılmıştır:

Köy ve mahalle yollarının birçoğunun toprak berkitme yol olması bu yolların son derece bakımsız ve ulaşımı güç olması ilçe ile köy arasındaki ulaşımı güçleştirmiştir.

Köy yollarının bakımsız ve engebeli olması yolcu ve eşya naklinin pahalı olmasına neden olmuştur.

Çay fabrikasında istihdamın başlaması her evden ilçe merkezine gidiş geliş zorunluluğu doğurmuştur.

Orta dereceli eğitim kurumlarında öğrenim gören öğrencilerin köye gidiş gelişlerinde yaşadıkları zorluklar.

İlçe merkezinde olan okullarda eğitim öğretim kalitesinin daha iyi olduğu düşüncesi

Kış aylarında kar yağışı nedeni ile yolun kapanması, elektriğin kesilmesi gibi nedenler.

Bugün için yukarıda sayılan nedenlerin büyük bir bölümü geçerliliğini yitirmekle beraber ilçe merkezinden mutlaka bir konut edinme arayışı devam etmektedir. Ancak son yıllarda sosyo ekonomik yapıda meydana gelen iyileşmelerin de etkisi ile köylerdeki konutlara önem verilerek buraların bakılı hale getirilmesine özen gösterilmektedir.

Fındıklı İlçesinde hemen hemen 50 yıldan bu yana artarak ilçe merkezine göç olgusu yaşanmıştır. Bu göç nedeni ile şehrin yakınlarındaki mahallelerde son derece çarpık yapılaşma meydan agelmiş, herkes kalitesine pek aldırmadan başımı sokacak bir yerim olsun anlayışı ile plansız, altyapısız yarı inşaat halinde evler inşa etmeye çalışmıştır.

Bu durum bir yandan ilçe merkezinde plansız yapılaşmayı getirirken diğer yandan da köylerin tenhalaşmasına, bakımsız kalmasına yol açmıştır. Yılın 6 ayını köyde 6 ayını ilçe merkezinde geçirmeyi adet edinen insanlar giderek tarımsal üretimden de kopmuşlardır. Başlangıçta inek, kedi, köpek ve tavuklarını ilçe merkezinde edindiği evin yanındaki yerlere taşıyan ahali giderek bundan vazgeçmek zorunda kalmış, köyünde beslemekte olduğu hayvanlarından vazgeçerek hayvancılık büyük ölçüde azalmıştır.

Kış aylarında birkaç büyük köy dışında hemen tüm köyler boşalmakta olup ancak mart-nisan aylarında yeniden köylere dönülmektedir.

Fındıklı ilçesinde yaşanan diğer bir göç olgusu da ilçe dışından çay tarımı yapmak üzere ilçemize gelen ailelerin göçüdür.

Yarıcı olarak da adlandırılan bu aileler Trabzon, Ordu, Giresun ve Erzurum illerinden ilçemize gelip yerleşmektedirler. Genellikle çay tarımı alanında istihdam olan bu aileler iş buldukları köylere yerleşmekte çay tarımı büyük ölçüde bu aileler tarafından yapılmaktadır. Çağlayan, Sümer ve Arılı köylerinde çok büyük oranda yerleşik olan Yarıcı aileleri içerisinde kalıcı olarak Fındıklıya yerleşenler de bulunmaktadır.

İlçe kültürüne oldukça yabancı olan bu aileler ve çocuklarının adaptasyonu ile ilgili çalışmaların yapılması ilçemize güç katacaktır.

Son yıllarda bu hareketliliğe ek olarak bir de Gürcistan kökenli kişilerin ilçeye göçü yaşanmaktadır. Özellikle yarıcılar tarafından hasadı yapılmayan çay tarlaları Gürcistan'dan ilçeye gelen işçiler tarafından hasat edilmektedir. Yerli işçilere oranla bir ölçüde daha uygun fiyata çalışmakta olan Gürcü’ler çay ve fındık tarımı, yaşlı ve hasta bakımı, inşaat ustalığı ve benzer işlerde çalışmaktadırlar. Özellikle yaşlı ve hasta bakımı konusunda eğitimli ve tecrübeli olan bu kişilerin çalışmaları için yasal zeminin oluşturulması ve bu kültürden ilçemiz halkının doğru biçimde yaralanmasına çalışılmalıdır.

SOSYAL VE KÜLTÜR HAYAT

Fındıklı ilçesi geçmişinden bu yana canlı sosyal hayatı ve köklü kültürel birikimi ile tanınmaktadır. Sosyal hayatı zenginleştiren temel unsur biri birine güven duyan, karşılıklı haklara saygı gösteren, toplumsal hayatın temel kuralını benimsemiş, taassuptan uzak, eğitimli bir nüfusun ekseriyeti oluşturmasıdır. Nüfusun bu yapısının geçmiştekinin aleyhine olacak şekilde bozulması halinde sosyal hayatın zayıflayacağı, insanlar arasındaki ilişkilerin zedeleneceği görülmektedir.

İlçe halkının temel sosyalleşme alanları ilçedeki eğitim kurumları, düğün, nişan, ölüm merasimleri, imeceler, Perşembe günleri(hafta günü),köy ve mahalle komşulukları, çay alım yerleri, çay fabrikaları, yayla şenlikleri, festivaller, çok sık yapılmayan tiyatro gösterileri, müzik dinletileri gibi ortamlardır.

Toplumun yukarıda sayılan sosyalleşme alanlarındaki ilişkileri toplum kültürünün yeniden üretilmesine ortam sağlamaktadır. Son yıllarda bu alanlardaki ilişkilerin zayıflaması ile toplumun kendi kültürünü yeniden üretmesi sürecinde önemli sıkıntılar yaşanmaktadır. Ticari olan eğlence kültürünün birçok toplumsal değeri tahrip ederek kendisini egemen kılmaya çalışması her alanda yozlaşmayı da beraberinde getirmektedir.

Fındıklı ilçesinin canlı bir kültür hayatına kavuşması için toplumun temel sosyalleşme alanlarına kolaylaştırıcı düzenlememelerin yapılması gerekmektedir. İlçe halkının daha çok bir araya gelmesine zemin hazırlayacak organizasyonların yapılması toplumun kendi kültürünü yeniden üretmesine olanak sağlayacaktır.

SOSYAL VE KÜLTÜREL AKTİVİTELERİN YAPILABİLECEĞİ TESİSLER ve ORGANİZASYONLAR

Fındıklıda 1953 yılında yapımı tamamlanan Fındıklı Ortaokulu binası uzun yıllar ilçemizin sahne sanatlarının icrası ile ilgili ihtiyacını karşılamıştır. O günün şartlarında inşa edilen binada her türlü toplantı ve gösteri izlemeye, sahnelemeye müsait bir ortam yaratılmıştır. Bu bina Ticaret Lisesi binası olarak da hizmet verdikten sonra 2008 yılında yıkılarak yerine Halk Eğitimi Merkezi binası inşa edilmiştir. Ne yazık ki bu binada konferans salonu adı ile düzenlenen bölüm mimari yapısı itibari ile son derece yetersiz, sadece öndeki iki sıranın sahneyi görebileceği düzeyde inşa edilerek hali hazırda Fındıklı ilçesinde bir tiyatro sahnesi bulunmamaktadır.

Sinema salonu da bulunmayan Fındıklı’da bu ihtiyacın komşu ilçelere gidilmek yolu ile karşılanmaktadır.

Fındıklı Lisesi ve 11 Mart İlkokulu, Muammer Çiçekoğlu Orta Okulu ve aksu Atatürk İlköğretim Okulunda da bu tür gösterilerin yapılabileceği ölçülerde bir salon bulunmamaktadır.

İlçe Halkının bir araya gelip oturabileceği yerler içerinde en nitelikli alan Merkez Cami önündeki alan, Saim’in yeri adı ile bilinene Nihat Şahinler Parkı ve Fındıklı belediyesi tarafından 2012 yılında düzenlemesi büyük ölçüde tamamlanan sahil düzenlemesi alanıdır.

Fındıklı Halkının en önemli sosyal organizasyonlarından biri de 1982 Yılında yapılmaya başlanan yeşil Altın Gümüş deniz Fındıklı Festivaldir. Uzun yıllar ara verilmeden sürdürülen bu organizasyon da 10 yıla yakın bir süreden beri yapılmamakta olup ilçe halkının bir özlemi haline gelmiştir.

Kütüphane:

Fındıklı ilçesinin kültürel aktiviteler yönünden en gelişkin kurumu kütüphanesidir. Halk eğitimi Merkezi binasında kendisine tahsis edilen alanda hizmet veren Fındıklı Kütüphanesi 15.000 civarında kitaba sahip olup 50 civarında süreli yayına abonedir.

Fındıklı Kütüphanesinin elektronik kütüphane haline dönüştürülerek dünya kaynaklarına erişimin sağlanabildiği bir merkez haline dönüştürülmesi için fiziki ortamı müsait durumdadır.

Halk Eğitimi Merkezi:

Fındıklı İlçesi için büyük sayılabilecek nitelikte bir halk Eğitimi merkezi binası bulunmaktadır. Bina içerinde her çeşitli sosyal ve kültürel etkinliklerin planlanmasına olanaklı mekânlar bulunmaktadır. Rize bezi dokuma atölyeleri, yöresel el sanatlarının üretimi ve eğitimi ile ilgili kurulan atölye, dinlenmelik salonu ve çeşitli, amaçlar için kullanılabilecek dershaneler daha etkin hale getirilerek kullanılabilmelidir. Halk Eğitimi Merkezi binası ilçenin kültür merkezi gibi ele alınarak yeniden yapılandırılmalıdır.

Binanın son katında yer alan 300 kişi kapasiteli konferans salonu bölümü yeniden ele alınarak gerçek tiyatro sahnesi ve konferans salonu haline getirilmelidir. Salon üzerinde bulunan beton kat açılarak salon içine yükseklik kazandırılmalıdır.

İLÇENİN SAHİP OLDUĞU FIRSATLAR VE GELİŞTİRİLEBİLİR ALANLARIMIZ.

Ekibimizin yoğunlaşmış olduğu genel çalışma alanları şu şekilde belirlendi:

Yerel dil ve yer isimlerimiz.

Fındıklı kültür tarihi çalışmaları.

Çeşitli nedenlerle ilçemizin dışında yaşayan gençlerimizin geleneksel kültür kaynaklarımızdan köy düğünleri, imeceler gibi değerlerimiz ile etkin biçimde tanıştırılmaları.

Yerel müzik enstrümanlarımızın gençlerimiz arasında yaygınlaştırılması çalışmaları.

Fındıklıda gerçekleştirilecek kültür ve sanat çalışmalarının bölge turizminin gelişmesine katkıları.

Yerel mimarimizin korunması ve turistik değer haline getirilerek sürdürülebilirliğinin sağlanması çalışmaları.

YEREL DİL VE YER İSİMLERİMİZ

Kültü kavramı içerisinde yer alan unsurların başında kuşkusuz dil gelmektedir. Fındıklı İlçesinde de yaygın biçimde geçmişten günümüze yerel bir dil olan Lazca konuşulmaktadır.

Dil bir yandan kültürü oluştururken diğer yandan oluşan bu değerlerin gelecek nesillere aktarılmasına köprü olmaktadır.

Ne yazık ki bugün çocuklarımızın büyük bir bölümü anne babalarının ve dedelerinin konuştukları bu dili anlayamamakta ve konuşamamaktadır. Bu durum üretilen kültür değerlerinin gelecek kuşaklara aktarılmasını neredeyse imkânsız hale getirmektedir.

Ülkemizin ulaşmış olduğu demokrasi seviyesi ulusal kimliğimizin ve kültürümüzün ayrılmaz bir parçası olan Laz dili ve kültürünü herhangi bir provokatör anlayışa teslim almadan tartışılmasına uygun duruma gelmiştir.

Bu bağlamda Laz dilini ve Hemşin kültürünü araştırma ve geliştirme merkezi olarak faaliyet gösterecek bir eğitim kurumunun üniversitemiz bünyesinde kurulması ilçemize büyük avantajlar sağlayacaktır.

Bu eğitim kurumu bölge düzeyinde kültürel ve sanatsal içerikli çalışmalara öncülük edeceği gibi Fındıklı ilçesine de lider ilçe konumu kazandıracaktır.

FINDIKLI KÜLTÜR TARİHİ ÇALIŞMALARI

Fındıklı ilçesinin sahip olduğu zengin bir sözlü kültür mirası bulunmaktadır. Geçmişten bu yana toplum hafızasına yaşatılan sözlü kültür mirasımız geçen zaman içerinde yok olmaktadır. Geçmişteki geleneksel yaşam biçimi ortamında üretilen sözlü kültür bu ortamların yok olması nedeni ile kendisini yeniden üretememektedir. Bu bakımdan geçmişin mirasının yazılı ve görsel veri toplama araçları ile kayıt altına alınması oldukça büyük önem taşımaktadır. Atma türküler, anılar, yaşanmış hikâyeler, masallar, fıkralar, efsaneler, yer adları, arazi adları, yayla ve mera adları, bitki ve hayvan isimleri üretim biçimi, düğün, nişan gelenekleri gibi başlıklara altında profesyonel kişilerin öncülüğünde veri toplama ve kayıt altına alma çalışması yapılmalıdır.

Çeşitli nedenlerle ilçemizin dışında yaşayan gençlerimizin geleneksel kültür kaynaklarımızdan köy düğünleri, imeceler gibi değerlerimiz ile etkin biçimde tanıştırılmaları.

İlçemizin geleceğini kuracak olan genç kuşağın büyük bir bölümünün çeşitli nedenlerle ilçe dışında yaşadığı gerçeğinden hareketle sosyal ve kültürel içerikli organizasyonlar planlanmalıdır. Gençlerin yoğun olarak yaşadıkları şehirler başta olmak üzere çeşitli kentlerde birlikte iş görebilecekleri sosyal aktiviteler planlanmalıdır.

Yaz aylarında ilçede yer alan eğitim kurumlarının güzelleştirilmesi, köy ve mahallelerde yer alan patikaların düzenlenmesi, dere ve deniz kenarlarının çöp ve benzeri kirliliklerden arındırılması, bakımsız kalmış değirmenler, nitelikli dolma taş evleri kemer köprüler gibi yapıların restorasyonu, yardıma muhtaç özürlü, yaşlı gibi kişilere yardım çalışmalarının yapılması, köy düğünleri, imeceler gibi organizasyonlarda gençlerin öncülüğünün teşvik edilmesi gerekmektedir.

Maddi durumu iyi olan sponsorların bulunarak yukarıda belirtilen organizasyonları sahiplenmeleri sağlanmalıdır.

Yerel müzik enstrümanlarımızın gençlerimiz arasında yaygınlaştırılması çalışmaları.

Yerel müzik enstrümanlarımızdan tulum ve kemençeye gençlerin ulaşımı kolaylaştırılmalıdır. Her evde bir kemençe veya bir tulum enstrümanın bulunması için çaba harcanmalıdır. İlçe dışında yaşayan ailelerin mutlaka çocuklarına bir kemençe hediye etmeleri teşvik edilmelidir.

Bunun dışında ilçede tulum ve kenece yapımı alanında faaliyet gösteren kişilerin teşviki için özendirme çalışmaları planlanmalıdır.

Düğünlerin açılışı mutlaka kemençe ve tulum eşliğinde başlatılmalı, tulum eğlencenin sonuna sıkıştırılmış bir enstrüman olmaktan çıkarılmalıdır.

Yerel mimarimizin korunması ve turistik değer haline getirilerek sürdürülebilirliğinin sağlanması çalışmaları.

Fındıklı ilçesinin en önemli kültür değeri sahip olduğu özgün mimari yapısıdır. İlçemizin hemen her vadisinde son derece değerli köy konakları seviyesinde kültür varlığı yapılarımız bulunmaktadır. Bu yapıların bir bölümü korunması gerekli kültür varlığı olarak tescillenmiş olup çok sayıda benzer yapının da tescillenmesi gerekmektedir.

Tescilli tarihi yapıların tamamına yönelik koruma projeleri geliştirilerek bu yapıların turizmde konaklama alt yapısı olarak kullanılması sağlanmalıdır.

Fındıklı Kültür ve Sanat Köyünün kurulması:

Fındıklı ilçesinin Çağlayan vadisi kültür ve sanat köyü olarak düzenlenmeli, dünya çapında ün yapmış sanat adamlarının burada konuk edilmesi ve onların çalışma yapabilecekleri ortamların yaratılması gerekmektedir. Böyle bir yapının kurulması halinde yerel değerlerimizin evrensel sanat değeri haline yükseltilmesi ve korunması sağlanmış olacağı gibi gençlerimizin dünyayı tanımaları ve algılamaları kolaylaşacaktır.

SONUÇ RAPORU

Bu Çalıştay, belki hepimizce bilinen ve zaman zaman dillendirilen bazı hususların daha derli toplu bir şekilde ele alınmasını gerektirecek sonuçların ortaya çıkmasına vesile olmuştur. Öne çıkan ve öncelikle değerlendirilmesi gereken hususları bir sonuç raporuna bağlayarak ilgi duyanların bilgisine daha çarpıcı bir şekilde sunmak istedik.

Fındıklı halkı farklı ve özellikli özgün bir kültür ve sosyal yapıya sahip olduğuna inanmaktadır ve bu durumun günümüz koşulları ile dönüşüme uğramasından ve sıradanlaşmasından rahatsızlık duymaktadır. Bu sebeple, hızla kaybolan arkadaş akraba ve komşu ilişkilerini geliştirmek, Fındıklı ilçesinde ve diğer şehirlerde yaşayan aynı yaştaki insanları bir araya getirerek kaynaşmalarını, bütünleşmelerini, beceri ve yeterlilik kazanmalarını sağlamak birbirlerine aktarmak, kendi kültür ve temel değerlerinin daha iyi anlaşılmasını sağlamak ve kültürü sonraki kuşaklara aktarmak amaçlı faaliyetlerin düzenlenmesini ve geliştirilmesini beklemektedir.

Fındıklı, tarihinin her döneminde özellikle de Cumhuriyet döneminde eğitimli ve aydın insanlar yetiştirmiş bir yöredir. Hayatın her alanında eğitimle var olmak istemektedir. Önümüzdeki yıllarda da, Sosyal paylaşım bilincine sahip, çevre sorunlarına karşı duyarlı, bilinçli ve eğitim düzeyi yüksek bir Fındıklı halkı oluşması beklentisi içindedir. Özellikle Fındıklı’da görev yapan veya Fındıklı nüfusuna kayıtlı öğretmenlerin bu süreçte etkin rol alması beklentisi içindedir. Sivil toplum örgütleri ile iç içe bilinçli bir yapı oluşturmasını temenni etmektedir.

Fındıklı yerleşim itibarı ile diğer Doğu Karadeniz ilçelerinde olduğu gibi dağınık bir yerleşim alanına sahiptir ve tarım alanları kısıtlıdır. İlçe de arazi planlamasının (tarım-turizm- yerleşim vb.) yapılması çok önem arz eden bir husus olarak görülmektedir.

Diğer taraftan, tarım arazilerinin bölünmesinin önlenmesi ve ilçenin ekonomik ölçekteki işletme büyüklüğünün tespit edilmesi, Tarımsal üretimde (Fındıklı Balı, Fındıklı Pekmezi gibi),ticari markalaşma, belli ürünlerde organik tarımın yaygınlaştırılması ve tarımda yerel istihdamın artırılması öne çıkan konular arasında yer almaktadır.

Ekoturizm Vadisi, Pastoral Vadi, Detox Vadisi ya da hayal gücünüze, yaratıcılığınıza ya da bir marka yaratma uğruna ortaya koyacağınız vizyonunuza göre bir isimle adlandırabileceğimiz “Doğal yaşamın bozulmadan devam ettiği, köy ve yayla kültürlerinin geleneksel olarak yaşadığı, insanların köyünü, yaylasını terk etmediği, buradan geçimini sağladığı ve haneleri şen olan bir vadi hayal ettikleri projenin hayata geçirilmesi belki de Fındıklının geleceği için en önde gelen husus olabileceği Yürütme Kurulumuzca ve tüm katılıcılar tarafından kabul görmüş bir husustur.

İlçemiz önemli ölçüde çevre kirliliği tehdidi altındadır. Eğer önlem alınmazsa kısa süre içinde telafisi güç durumlar ortaya çıkabilecektir. Bu sebeple;

Su Kaynaklarının ve derelerin korunması,

Deniz ve Kıyı alanlarımızın korunması,

Yaylalarımızın korunması ve yapılaşmaya izin verilmemesi,

Doğal Yaşamın ve Bio-çeşitliliğin Korunması,

gibi hususlar ve özellikle de Çevre ve Ekoloji eğitimine bir an önce başlanması ilçenin geleceği açısından çok önemlidir.

Hatta geçmiş dönemlerde halk tarafından geleneksel olarak uygulanan gübreye dönüşebilecek doğal atıkların “onçvetula” diye adlandırılan alanlarda depolanarak doğal gübreye dönüştürülmesi uygulamasının çok basit olarak uygulanabilecek ve kirliliğin önlenmesi bakımından iyi bir tedbir olacağı herkes tarafından kabul görmüştür.

Geçmiş dönemlerde, Çoruh iline bağlıyken “Viçe” olarak anılan bir ilçe iken. 1952 yılında Rize iline bağlanması ve adının “Fındıklı” olarak değiştirilmesi hala tartışma konusudur. O dönemlerde, kasaba evleri de köy evlerinden farksızdı ve ev sayısı Çağlayan, Hara, Arılı’dan daha azdı. Tek bir cadde etrafında tek katlı, katlanan kepenklerle pencereleri iki yana açılan tek mekânlı ahşap dükkanlardan oluşurdu. Merkez, taş duvarlı, geniş saçaklı caminin bulunduğu alandı. Kasabaya göre büyükçe meydan ve ortasında büyük bir çınar etrafında kıraathaneler, kahveler, ilkokul, berber, terzi, demirci, bakırcı vb. diğer yapıları, yeşili çok yoğun ve denizi yazın durgun, kış aylarında coşkun dalgaları ile sahili kayık ve takalarla dolu şirin bir kasaba idi. Kasabanın tarihi kimliği ve geleneksel tüm değerlerinin korunmasına yönelik gelişme planlarına ihtiyaç vardır. Kentlilere imaj bırakabilmiş geleneksel değerlerin korunması ve gelecek kuşaklara iletilmesi zorunludur. Sözü edilen değerler bugüne ulaşamamışsa yazılı, çizili ve görsel belgelerle yeniden canlandırılması bir beklenti olarak karşımıza çıkmaktadır.

Kadın girişimciliğin bilinçlendirilmesi ve pozitif ayrımcılıkla desteklenmesi için özel bir yapının kurulması ve ivedi çalışmalarına başlaması önemli bir ihtiyaçtır.

Bunun için,

KOSGEB, İŞKUR ve Meslek Yüksek Okulu’nun Fındıklı’da girişimcilik kursları düzenlenmesi konusunda orta ve uzun vadeli bir program çerçevesinde çalışmalarına başlaması. Kaymakamlık ve Belediyenin de bu kursların desteklenmesi ve tanıtılması için gerekli desteği sağlamaları.

Transit geçenlere el sanatları satışının yapılacağı “Viçe Sokağı” konusunda özellikle Belediye’nin harekete geçirilmesi gerekmektedir.

İlçe kadınları, girişimci ve çalışkandır. Aktif hayatın içinde yer almak istemektedirler. Mal ve miras dağılımındaki ayrımcılık kadınların mağduriyetine neden olmaktadır. Özellikle genital enfeksiyonların önlenmesi yönünde önemli koruyucu adımların atılması gerekmektedir.

Sağlık konusunda da önemli sorunlar yaşanmaktadır ve tespit edilen aksaklıkların proje anlayışı ile ele alınması gerekmektedir.

Bunların başında uyuşturucu kullanımı, kumar, cinsel yolla bulaşan hastalıklar hakkında gençlerin bilgilendirilmesi, kahve ve ya internet sitelerinden uzak tutacak faaliyetlerin çeşitliliğinin artırılması sporda, sanatta, bilimde Türkiye hatta dünya çapında adı geçecek gençlerin yetiştirilmesine ön ayak olunmalıdır.

Temiz deniz ve dereler için arıtma çalışmalarının yapılması, çevre temizliğe önem verilmesi, bu konuda halkın bilinçlendirilmesi, bu konuda sivil toplum örgütleri, dernekler ve resmi makamlar ile iş birliği yapılması yine öncelikli konular arsında yer almaktadır.

Bölgede güneşli günlerin az olmasın ve bölgenin bol yağış almasına bağlı olarak topraktaki elementlerin ( kalsiyum, iyot ve demir) yeterli olmasına bağlı olarak çoğunlukla guatr, anemi ve kanser vakaları görülmektedir. Bu konuda bölge halkı bilgilendirilmeli ve gerekli önlemler alınması için alt yapı çalışmalarının yapılmalıdır.

Kobi ve Girişimcilik konusunda ilçe kan kaybetmektedir ve komşu ilçeler çeşitli siyası ve ekonomik kararlarla ön plana geçmektedir. Bu hususun sebep ve sonuçları ile alınması gereken tedbirler özel bir çalışma konusu yapılmalı ve orta ve uzun döneme yönelik stratejiler ve hedefler belirlenmelidir.

Fındıklı ilçesi önemli göç olgularına sahne olmaktadır. Bir taraftan kendi insanlarını ve özellikle de nitelikli olan genç kesimi kaybederken diğer taraftan yaşanan ilçe dışından çay tarımı yapmak üzere ilçe farklı bölgelerden nüfus akımı olmaktadır. Bu durumun getirdiği önemli sosyal sorunlar yaşanmaktadır. Bunun getirdiği karakter değişikliği ilçeyi iki farklı yapıya dönüştürmekte, Kendi öz değerlerini kaybettikleri noktasında endişe yaratmaktadır.

Çeşitli nedenlerle ilçemizin dışında yaşayan gençlerimizin geleneksel kültür kaynaklarımızdan köy düğünleri, imeceler gibi değerlerimiz ile etkin biçimde tanıştırılmaları.

Yerel müzik enstrümanlarımızın gençlerimiz arasında yaygınlaştırılması çalışmaları.

Yerel mimarimizin korunması ve turistik değer haline getirilerek sürdürülebilirliğinin sağlanması çalışmaları.

Fındıklı Kültür ve Sanat Köyünün kurulması

Fındıklı halkının önemli beklentileri arasındadır.

Asıl önemle üzerinde durulması gereken bir husus da bu ve benzeri çalışmaların artırılması ve sonuç alınabilecek pozisyonların yaratılmasıdır. Gelecekte şimdi olduğundan daha iyi bir fındıklıyı hayal etmek ve görmek Fındıklılıların ortak dileğidir.