32 UNIVERSITY OF GEOLOGICAL SCIENCES Chekli xato. Tasodifiy xatolar belgilangan miqdordan oshmasligi shart. Bu miqdor xatoning chegarasi yoki chekli xato deyiladi.
Ehtimollik nazariyasiga ko`ra, normal sharoitda obyektni 1000 marta o`lchaganda 3 martadagina tasodifiy xato qiymati yo`l qo`yiladigan o`rtacha kvadratik xato qiymatidan oshishi mumkin. Shunga ko`ra o`rtacha kvadratik xatoning uchlangan qiymati chekli xato deb qabul qilinadi:
Δchek= ±3m …… m-o`rtacha kvadratik xato.
Hozirgi vaqtda talablar ko`p bo`lganligi uchun: Δchek= ±2m …….
Nisbiy xato.O`lchash aniqligi o`lchangan obyektning o`lchamiga bog`liq bo`lgan hollarda obyektlarning to`g`ri yoki noto`g`ri va qay darajada aniq o`lchanganligi nisbiy xato deyiladi.
Nisbiy xato o`rtacha kvadratik xato mutlaq miqdorining o`lchash natijasiga bo`lgan nisbati bilan ifodalanadi:
= =
m - o`rtacha kvadratik xato;
l - o`lchash natijalari.
33 UNIVERSITY OF GEOLOGICAL SCIENCES
