Yakın zamanımıza kadar, Müslümanlar ,hangi yiyeceğin helal,hangi yiyeceğin haram olduğuna kolayca karar verebiliyordu. Kur’an ve sünnet bize kolayca anlaşılabilecek kurallar bildirmiştir. Yakın zamanımızda gelişen gıda endüstrisi, gittikçe yaygınlaşmış, klasik yiyecek ve içeceklerimiz dahi yeni teknolojilerde üretilir duruma gelmiştir. Hergün yediğimiz ekmek gibi. Bunun yanında bilinmeyen birçok yeni gıda çeşidi ortaya çıkmıştır. Coca Cola, ciklet,çikolata, bisküvi, marshmellow, toffi, krem şanti, puding, ketçap, mayonez, salam, sosis v.s. gibi.
Bu durum Müslüman tüketiciyi kolayca çözemediği iki soru ile karşı karşıya bırakmıştır
Bize sunulan yiyecek ve içecekler Helal mi?
Bize sunulan yiyecek ve içecekler sağlığa zararlı mı?
İkinci soruya yanıt bulmakta zorluk çekilmiyor
Zira bu konuda Müslüman'ı, gayrimüslimi çalışmalar yapmakta. İnternette bile konuyla ilgili pek çok sayfaya ulaşmak mümkün olmakta. Bu araştırmalarda genellikle, her türlü alerjik astım, kanser, bağışıklık sistemi ve çocukların beyinsel gelişmelerine menfi etkiler yapabilecek katkı maddeleri üzerinde durulmaktadır.
Maalesef Müslümanların bu sahada dahi bir tek çalışmasına rastlayamıyoruz.
Katkı maddelerinin ve Endüstriyel gıda maddelerinin helal mi? Haram mı? sorusuna kesin ve tam cevap verebilmek için ciddi çalışmaların ve araştırmaların yapılmasını gerektirir. Bunun için İslam alimi sıfatını taşıyan hoca efendiler, doktorlar, gıda mühendisleri, kimyagerlik mesleğinde olan Müslümanlarla işbirliği yaparak, gerekli içtihatları ortaya koymak zorundadırlar.
E441 rumuzlu madde
E441 rumuzu ile bizim gıda maddelerinin üretiminde de kullanılan jelatin (kollagen, gelatin) isimli katkı maddesi hayvani menşeilidir.
Türkiye'de ilaç fabrikalarında üretilen ilaçların bazılarında kullanılan kapsüller jelatinden yapılır, ayrıca dondurma, yoğurt, krem peynir, şekerleme, marshmellow, pasta, reçel, marmelat, margarin ve pek çok kozmetik ürünlerde katkı maddesi olarak kullanılır ve tamamı(takriben yılda 2300 ton) dış ülkelerden ithal edilir. Avrupa ülkelerinde, kendi gıda tüzüklerinde herhangi bir sınırlama olmadığı için mezbahanelerden karışık olarak aldıkları domuz, sığır, koyun deri parçaları ve kemikleri fabrikalarında işleyerek jelatin elde edilir. Daha sonra bu jelatin, kapsül haline getirilir. Reçel, marmelat, dondurma, yoğurt, peynir, meşrubat, şekerleme, pasta gibi ürünlerde katkı maddesi olarak kullanılır. Bir Müslüman bu konuda ne yapacaktır?
SSK’dan canlı bir örnek
Yine piyasada, hatta SSK hastanelerinde yaygın olarak verilen öksürük şuruplarında açıkça 60 mgr. Alkol bulunduğu yazılıdır. Müslüman bu şurubu kullanacak mı? Alkolsüz öksürük şurubu isteme hakkı yok mudur? Üretici firmalar ve başta devlet olmak üzere bu halkın inançlarına saygı göstererek alkolsüz öksürük şurubu yapmanın yolunu bulmak zorunda değil midir?
E47l, E472a-f
Yine, margarinlerden, unlu gıda maddelerine varıncaya kadar katkı maddesi olarak kullanılan E47l, E472a-f rumuzlu Mono ve Digliseritler, hayvani yağ asitlerinden de, bitkisel yağ asitlerinden de elde edilebilmekte. Ancak ithalatta bu ayrıntı incelenmemekte gıda maddelerinin etiket ve ambalajlarında da ayrıntı verilmemektedir.
E92l Cystein/Cystin
Diğer bir misal E92l Cystein/Cystin rumuzlu katkı maddesi insan veya domuz kılından üretilmektedir. Tıpta ilaç, unlu gıda ve ekmekte katkı maddesi olarak kullanılmaktadır.
E120 Karmin
E120 Karmin, şekerlemeden pastaya, ilaçtan, meşrubata pek çok ürünlerde kırmızı boya maddesi olarak kullanılan bu katkı maddesi cochineal böceği(coccus ilicis) in milyonlarcasının sıkılan suyundan oluşmakta, Hanefi mezhebine göre haram olduğu belirtilmekte.
Bugün tıpta ve gıda endüstrisinde bildiğimiz bitten, yengeç ayaklarına, kandan, domuzun her eczasına, pankreastan, kursağına varıncaya kadar akla hayale gelmedik katkı maddeleri üretilmektedir. Bizim de kursağımıza hergün bunların kullanıldığı gıda maddeleri girmektedir.
Kuran-ı Kerim diyor ki;
Halbuki, İslam dini gerek Kur’an-ı Kerim’de, gerek Peygamberimiz(sav)’in Hadislerinde mü’minlere önemli emirler vermektedir
“Ey insanlar! Yeryüzünde bulunan gıdaların güzel ve temiz olanlarından yiyin, şeytanın peşine düşmeyin, zira şeytan sizin apaçık bir düşmanınızdır.” (2/168)
“Ey iman edenler! Size verdiğimiz rızıkların iyilerinden yiyin, eğer siz gerçekten yalnız Allah (c.c)’ ya kulluk ediyorsanız, O’na şükrediniz.” (2/172)
Kuran-ı Kerim diyor ki;
Allah (c.c)’ ın size helal ve temiz olarak verdiği rızıklardan yiyin ve kendisine iman etmiş bulunduğunuz Allah (c.c)’ dan korkun.” (5/88)
“Artık (o sapmış olanların sözlerine bakmayın da) üzerine Allah’ ın ismi anılan (besmele çekilen hayvan) lardan (Allah ‘ dan başkası adına kesilen veya ölmüş bulunan hayvanlardan değil) yiyin. Eğer O’ nun ayetlerine iman edenler(den)seniz”
“Üzerine Allah’ ın adı anılmadan kesilen hayvanların etlerinden yemeyin. Çünkü onu yemek günahtır. “ (Ayet 6/121)
Peygamberimiz (s.a.v.) buyurdular;
Resulullah (s.a.v) feth-i Mekke senesi Mekke’de iken :
“Allah ve Allah’ ın Resülü şarabın, meytenin, hınzirin, asnâmın (Putların) alış verişini haram kıldı.” Buyurdu.
Resûl-i Ekrem’ e :
“Ya Resulullah murdar ölen hayvanın iç yağı hakkında ne buyurulur? Meytenin iç yağı ile gemiler cilalanır, deriler yağlanır, onunla nâs da (mum yapar) ışıklanır” diye soruldu da Resullah :
“Hayır, murdar hayvanın yağının alış verişini yapmayınız! Bu alışveriş haramdır.”
"Şüphe yoktur ki Allâh-u Teâla Hazretleri paktır, ancak pak olanları kabul eder. Cenab-ı Hak, Peygamberlerine neyi emretti ise, müminlere de onu emretmiştir. Hak Teala,Peygamberlere:
"Ey Peygamberler,pak ve helal taamlardan yiyiniz. İyi ve hayırlı işler yapınız."
Müminlere de:"Ey müminler, verdiğimiz pak ve helal şeylerden yiyiniz" buyurmuştur.
Peygamberimiz (s.a.v.) buyurdular;
Sonra Resul-ü Ekrem (s.a.v) bununla ilgili olarak:
Allah yolunda sefer yapmış, üstü başı tozlanmış bir adam, ellerini göklere uzatarak:"Ya Rab, ya Rab!" diye yalvarıyor. Halbuki onun yediği haram, içtiği haram, giydiği haram, gıdası haramdır. Böylesinin duası nasıl makbul olur?" buyurmuştur.(Müslim)
“Haram gıdadan hasıl olan her et parçası, cehennem ateşinde yanmağa müstehak olur.”
“Her kim ki vücudunun uzviyeti haram lokma ile teşekkül etmiştir. Artık cehennem, o vücuda yaraşan en iyi yerdir.”(Sahih-i Buhari)
Türkiye’de domuz çiftlikleri
Türkiye'de halen onlarca domuz üretim çiftlikleri faaliyet göstermektedir. Bu çiftliklerde takriben yılda 700.000 ile 1 milyon baş domuz kesilip, piyasaya verilmektedir. Araştırmalara göre bu domuz etleri, gizli gizli Müslümanlara üretim yapan sucuk, sosis, salam fabrikalarına ve büyük market zincirlerine bazı turistik otel ve lokantalara intikal ettirilmektedir.
Gıda Ambalajları gerçekleri yansıtmıyor
Gıda maddelerinin ambalajlandığı etiket ve şeffaf ambalajlarda, pek çok katkı maddelerinin isimlerinin yazılı olmasına rağmen imalatta kullanılanlarla çok kere aynı olmadıkları ifade edilmektedir. Mesela Konya'da karamela şekerlemeleri üreten firmalar kontrol edilirse, bu iddiamızı kanıtlayan deliller bulunacaktır.
İthal edilen katkı maddelerinin, üretildikleri fabrikadaki nitelikleri ile gümrük kapısından girerken belirtilen nitelikleri farklı olmaktadır.
Almanya’dan İthal Edilen Jelatin
Mesela Almanya'da jelatin üreten firmaların derneğine ait yazıya göre üyesi olan fabrikalarda jelatinin domuz, sığır, koyun artıklarının karışımından ürettikleri belirtilmekte, ancak gümrükten geçen ambalajlarının üzerine sonradan yapıştırılmış "sığır jelatinidir" etiketi ile büyük sahtecilik yapılmaktadır. İthalatçı ve toptancı depoları dikkatli bir denetimden geçirilip, ithal edildikleri ülke fabrikaları soruşturulursa bu iddiamızın doğruluğu ortaya çıkacaktır.
Bilgisizlik, ilgisizlik ve sorumsuzluk neticesinde üzücü bir tablo karşımızda durmaktadır.
Kosher
Bütün dünyada toplam bir avuç olmasına rağmen, bilinçli, ilgili ve sorumluluk içerisindeki Musevî toplumu için gerek Avrupa' da gerek Amerika' da "Kosher Food" damgası altında Musevîlerin dini inançlarına uygun gıda maddeleri üretilmektedir.
Kurban Bayramından önce, Avrupa kapısında olduğumuz ileri sürülerek, kurban kesme usulümüz için bir kaşık suda fırtına koparanlar, Avrupa' da Musevîlerin inançlarına uygun hayvan kesme izinleri olduğunu görmezlikten geliyorlardı.
KOSHER
Müslümanlar olarak, bizim de en az Musevîler kadar inançlarımıza uygun yaşama, yeme, içme ve tedavi olma hakkımız vardır. Ancak bu hakkı hak etmek gerekir. Kimse, kimseye bedava hak vermiyor bu dünyada.
Yiyecek ve İçeceklerimiz :
Günlük hayatımızda, vücut gücümüzü muhafaza edebilmek için aldığımız gıdalar ya katı veya sıvı olarak kullanılır. Katı gıdalar ise ya hayvani menşelidir veya nebatlardan oluşmaktadır. Meyveler, sebzeler, etler, sütler, su ve meyve suları gibi gıda maddeleri klasik ilk insandan itibaren bilinen ve kullanılan yiyecek ve içeceklerimizdir.
Ancak bugün bu tabii gıdalar yanında, bu gıda maddelerinin bir çoğu, bazı kimyevi maddelerle karıştırılarak, gıda sanayi makinalarında pişirme, kurutma, presleme, kesme, öğütme v.s. gibi işlemlere tabi tutularak önümüze sürülen bazı gıda maddeleri vardır ki, çikolata, bisküvi, pasta, karamela, dondurma, konserveler, mayonez, ketçap, gazozlar, meyve suları v.s. gibi maddeler bu gruba girer. O halde gıda maddelerini tabii gıdalar ve gıda sanayisi denilen mekanizma ile elde edilen yapay gıdalar diye de tasnif edebiliriz.
Hangi çeşit gıda maddeleri olursa olsun yiyeceklerimiz ve içeceklerimiz bizatihi Allâh (cc)’ ın helal kıldığı maddelerden olmalı ve bir de helal yolla kazanılmalıdır.
Dinimizde Helal ve Haram Nedir?
Helal Nedir?
Helal meşru manasına gelen bir Arapça kelimedir.
Aşağıdaki gıda maddeleri kesin helaldir.
İnek, koyun, deve ve keçi sütü
Bal
Balık
Sarhoşluk vermeyen bitkiler
Taze veya tabii olarak dondurulmuş meyveler
Yer fıstığı, Antep fıstığı, fındık, ceviz gibi kabuklu ve reçineli meyveler
Buğday, arpa, pirinç, çavdar, yulaf gibi taneli gıdalar
Sığır, deve, koyun, geyik, tavuk, ördek gibi hayvanların ve av kuşlarının etleri de helaldir. Ancak İslamî usule göre kesilmiş veya avlanmış olmaları şarttır.
İslami usulle kesme ise şöyle yapılmaktadır.
Öncelikle hayvanı kesecek olan insan Müslüman olmalıdır. (Ehl-i Kitap da olabilir). Hayvan yere yatırılmalıdır. Gırtlağı üç ana kan damarının kesilebilmesi için keskin bir bıçakla yarılmalıdır. Hayvanın gırtlağının acı vermeden kesimi esnasında, kesen şahıs Allah (c.c)’ ın adını zikretmeli veya “Bismillah Allah-u Ekber” gibi duayı tekrar etmelidir.
Haram Nedir?
Haram; gayri meşru, meşru olmayan manasına gelen bir Arapça kelimedir. Kur’an-ı Kerim ve Peygamberimiz (s.a.v.) in sünnetinin ışığında fakihlerin Haram olduklarında ittifak ettikleri maddeler aşağıda çıkarılmıştır:
Domuz
Kan
Et yiyen hayvanlar
Ölmüş hayvanın parçaları
İslami usulle kesilmemiş, eti helal hayvanlar
Sürüngen ve böcekler
Şarap, Etil alkol ve İspirto
Haram hayvanların cüzlerinden yapılan katkı maddeleri ve bunlar kullanılarak üretilen gıda maddeleri
Yukarıda zikredilmiş maddeler haramdır ve bütün Müslümanlar tarafından kaçınılmalıdır.
Helal ve haram hususunda İslam'ın temel kaideleri ise şöyledir:
Helâl eşyanın aslındadır.
Helâl ve haram kılma hakkı yalnız Allah (c.c.) ındır.
Helâlı haramlaştırmak, Allah (c.c.) 'a ortak koşmanın eşidir.
Haram emri, bir şeyin çirkin ve zararlı oluşuna göredir.
Helâl'de, haram'dan kaçınmak için her şey vardır.
Harama götüren herşey haramdır.
Haramı helalleştirmek için hile yapmak haramdır.
Sadece iyi niyet haramı helal yapmaz.
Şüpheli olan herşeyden kaçınmak esasdır.
Haram herkes için haramdır.
Katkı Maddeleri :
Satışı teşvik etmek, pazarlamayı kolaylaştırmak ve ürünün raf ömrünü uzatmak maksadı ile ilave edilen kimyasal maddelerdir.
Katkı maddelerinin kullanma gayelerini şöylece sıralayabiliriz.
Normalde birbirleri ile karışmayan veya zor karışan maddeleri birbirine bağlayıcı olarak. Bu maddelerin emilsiyonunu kolaylaştırmak için. ( Lesitin v.s. Gibi)
Koyulaştırıcı olarak.(pektin,jelatin gibi)
Renklendirici olarak gıda maddelerinin göze hoş gözükmesi için kullanılan boya maddeleri gibi
Tatlandırıcı olarak. Damağa lezzet vermek için.
Besin değerini korumak veya geliştirmek için.
Katkı maddeleri ne kadar sağlıklı?
Bugün toplam 3500 cins katkı maddesi dünya piyasasında gıdalarımıza katılmak üzere pazarlanmaktadır. Bu maddelerin pek çoğunun kanserden tutun beyin hücrelerinin tahribatına varıncaya kadar çeşitli zararları tespit edildiği halde, sırf gıda sanayi patronlarının(!) para kazanma hırsları uğruna insanlığın midesine bu zehirler zerkedilmeye devam edilmektedir. Birçok devletler ya habersiz ya haberli seyirci kalmaktadır.
Örnek olarak Aspartam
Burada bir örnek olsun diye suni tatlandırıcı olarak kullanılan Aspartamdan söz edebiliriz. Normal şekere nazaran 250 defa daha güçlü bir tatlandırıcı. Ucuz olması sebebi ile diyet yiyecek ve içeceklerde kullanılmaktadır.
ABD’de 2001 yılında multiple skleroz ve sistematik lupus salgını baş gösterdi, hangi zehirin bunun yaygın hale gelmesine neden olduğu anlaşılamadı. Yapılan araştırmaların sonucunda bu salgının sebebinin Aspartam olduğu anlaşıldı.
Aspartam’ın neden bu kadar tehlikeli olduğunu açıklayalım: Bu sun’i tatlandırıcı 30C sıcaklıkda, içindeki metil alkol formaldehite, daha sonra da formik aside dönüşüyor. Bu da metabolik asidosise yol açıyor. Bu ise hekimlerce de bilinen metanol zehirlenmesinden başka bir şey değildir. Reaksiyonlar multiple skleroza benzediği için hekimler yanlışlıkla bu teşhisi koymuşlardı. Mutiple skleroz ölüme yol açmadığı halde metanol zehirlenmesi öldürücü oluyor.
Örnek olarak Aspartam
Aspartam kullananlarda; fibromalji, spazmlar, ani ağrılar, bacaklarında uyuşma, kramp, vertigo, bulantı, baş ağrıları, tinnitus, eklem ağrıları, depresyon, endişe atakları, bozulan konuşma, bulanık görüş veya hafıza kaybı semptomlarından şikayetler varsa, bu insanlar muhtemelen aspartam hastası olabilirler. Bu rahatsızlıklardan kurtulmak mümkün mü?
Bir uzmanın cevabı ile diyebiliriz ki; “ Evet! Diyet meşrubat içmezseniz ve gıda etiketlerinde yazılı aspartam kelimesine dikkat ederseniz, evet!”
Aspartamın mucidi ve üreticisi MONSANTO elindeki para gücünü kullanarak pek çok kuruluşları susturduğu gibi ABD’ nin FDA kuruluşunu da bir müddet susturabilmiş olaylar patlak verince FDA aspartam kullanılan gıdaların etiketlerinde, çeşitli semptomları tetikleyen aspartamın bünyesinde oluşan fenilalalin içerdiğinin belirtilmesini ve “soğuk içiniz” ibaresinin yazılmasını istemiştir. Ancak bu açıklamanın da asla yeterli olmadığını belirtmeliyiz.
Toparlarsak; Şeker hastaları, hamile hanımlar ve küçük çocuklar şiddetle aspartamdan korunmalıdırlar.
Bu örnekleri çoğaltmamız mümkündür
Ancak zaman ister. Bu açıklamalarımız dahi olayın hem sağlık ve hem dinî hayatımız için ne kadar vahim ve riskli olduğunu göstermeye yeterlidir.
İnsanımızın hem sağlık ve hem de dini hayatının güvenliğini sağlayabilmek için en son teknoljik bilgi ve cihazlarla donanmış, din alimleri ile konunun teknokratlarını bir araya getirmiş ve toplumumu- zun güvenini kazanmış bir sivil toplum kuruluşuna ihtiyaç vardır.
