Gidravlikaning suyuqliklar muvozanat qonunlarini o‘rganuvchi bo‘limi gidro

2
.
22
)
(2.23)
qilish mumkin. Amalda esa juda katta kuchlar paydo boMganda silindrlar devori

---

piunjerdan iborat bo‘lib, silindrga gidrosistemaning suyuqlik harakat qiluvchi qismlari 
quvur orqali tutashtirilgan bo‘ladi. Sistemada bosim ortib ketsa, suyuqlik silindrga o‘tib 
yukli plunjerni ko‘taradi, bosim kamayganda esa plunjer pastga tushib suyuqlik 
silindrdan sistemaga qarab oqadi. Natijada bosimning o‘zgarishi tekislanadi.
2.16-rasmda pnevmatik gidroakkumulyator tasvirlangan. U korpus 1, diafragma 2 
dan tuzilgan boiib, shtutser 4 orqali gidrosistemaga ulangan boiadi. Shtutser 5 
gidroakkumulyatomi gaz bilan toidirish uchun xizmat qiladi. Shayba 8 esa gazning 
rezina diafragmani korpusga bosib (akkumulyatorda bosim kamayganda) ezib 
qo‘yishidan saqlaydi.
Diafragmani harakatga keltiruvchi kuch:
Fi=(P\~Pi)a>- 
(2.24)
Suyuqlikda ishqalanish kuchi F2 mavjud. U holda diafragmaga ta’sir etuvchi kuch 
orqali haqiqiy bosim quyidagicha aniqlanadi:
p = ( ^ - P : ) 0> + F  
(225)
a
Bu holda haqiqiy bajarilgan ish
Ar = r/A = ri jp s h d h
(2.26)
bu yerda r| - gidroakkumulyatoming foydali ish koeffitsiyenti.
Gidrosistemadan gidropressga suyuqlik oqib o‘tganida yuz beradigan qarshilikni 
hisobga olish mumkin edi. Bu gidroakkumulyatorga suyuqlik o‘tishi tamomlanmagan 
taqdirdagina kerak. Boshqa hamma hollarda yuqoridagi formula gidroakkumulyatorlami 
hisoblash uchun o‘rinli boiadi.
2.16- rasm. Pnevmatik gidroakkumulyatoming sxemasi.
f  v) Gidrom ultiplikatorlar gidrosistemadagi bosimni, uning biror qismida oshirib 
berish uchun foydalaniladi. Bu vazifa ko‘p hollarda xususan gidroakkumulyatorlar

---

yetarli bosimni ta’minlab berolmaganda muhim ahamiyatga ega. 2.17-rasmda 
gidromuitiplikatoming soddalashtirilgan sxemasi keltirilgan. U differentsial silindrda 
harakatlanuvchi differentsial porshendan tashkil topgan. Bo‘shliq 1 gidrosistemaga 
ulangan, bo‘shliq 2 ortiqcha suyuqlikning oqib ketishi uchun, bo‘shliq 3 esa 
suyuqlikning - gidrosistemaning ish bajaruvchi organiga bog‘langan. Bo‘shliq 2 dagi 
chegirma bosimni hisobga olmaganimizda uchinchi bo‘shliqdagi bosim quyidagi 
formula yordamida hisoblanadi: