GiRİŞ Oyun ve dansla ilgili bilimlik çalışmalar, diğer alanlara kıyasla daha azdır. Özellikle Türkiye’deki çalışmalar hem diğer alanlar karşısında sayısal olarak, hem de bilimlik nitelik taşımaları bakımından, azdır

Oyunların Sınıflandırılması

Roger Caillois’nın oyunları toplumbilimi açısından kümeleme denemesi önemlidir. Caillois oyuncuların tatmak istedikleri başarı ve coşku duygularını sağlamak için seçtikleri davranışları, oynamayı şartlandıran ilkeleri agon, alea, ilinx, mimicry adlarıyla dört büyük bölüme ayırıyor. Agon yarışma ve savaşma gerektiren oyunları, alea kadere ve talihe, rastlantıya dayanan oyunları, mimicry taklit gösteri maskaralık öğelerini kapsayan seyirlik oyunlar; ilinx ise insanın başını döndüren ve bu yoldan onu sevindiren, coşturan, ürperti ve zevk tattıran eğlenceleri kapsar. (salıncak, döner dolap gibi.)¹⁹

Her oyunda, oyun süresince, oyuncuların davranışları içinde en baskın olanı oyuna esas niteliğini verir. Bu davranışlar dört kategoriye ayrılır.

1. Büyü, töre, kader olguları ile şartlanan davranışlar taklitler, sanat yaratmaları

2. Vücut gücüne ve becerisine dayanan davranışlar

3. Zihin güne ve becerine dayanan davranışlar

4. Katışımlı oyunlar.

Oyun kümelenmesinde dikkate alınacak ikinci önemli konu, kümelenmeyi şartlandıran etkenler ve olgulardır. Bunlar anlatım biçimleri, oyunun amaçları ve işlevleri, oyunun yararlandığı maddeler, oyunun yeri ve zamanı, oyunun kişileridir. Bu ilkelere dayanarak meydana gelmiş kümelenme sistemi şöyledir:

1. 
   Yalnız Çocuklara Has Oyunlar (A-C)
   

A) Büyüklerin küçükler için çıkardığı oyunlar

2. 
   Çocukların söz oyunları
   
3. 
   Takım halinde danslı, türkülü oyunlar; basit taklit
   

oyunları

2. 
   Talih, Kumar, Fal ve Niyet Oyunları (D–G)
   

2. 
   Talih oyunları
   
3. 
   Kumar oyunları
   
4. 
   Niyet ve fal oyunları
   
5. 
   Törelik ve büyülük oyunlar
   

3. 
   Beceri ve Güç Oyunları (H–L)
   

2. 
   Asıl beceri oyunları
   
3. 
   Tutmalı beceri oyunları
   
4. 
   Cimnastikli ve ritmik oyunlar
   
5. 
   Asıl güç oyunları
   
6. 
   Güç ve beceri karmaşık oyunlar
   

4. 
   Zekâ Oyunları (M–R)
   

2. 
   Aldatmaca, yutturmaca oyunları
   
3. 
   Bellek gücü, düşünce çevikliği, sezinleme oyunları
   
4. 
   Saklama ve saklambaç oyunları
   
5. 
   Çizgili oyunlar
   
6. 
   Taşlı oyunlar
   
7. 
   Başka zekâ oyunları ve bu bölüme giren oyuncaklar
   

5. 
   Katışımlı Oyunlar (S-T)
   

2. 
   Katışımlı oyunlar
   
3. 
   Oyuncaklar ²⁰
   

2.