Globallashuv sharoitida transmilliy korporatsiyalar Maxmudov Azizbek 72 20

2.Transmilliylashuv indeksi va uni hisoblash uslubi.
TKM-Transmilliy korporatsiya
Zanjirlarining yaratuvchilari hisoblanib, ularda har xil ishlab chiqarish turlari turli mamlakatlar bo’yicha joylashtirilgan. TMKning bir ko’rinishi sifatida transmilliy banklar, nafaqat nomoliyaviy TMKlarni ularning chet eldagi faoliyatiga hamrohlik qiladilar, balki shuningdek, mamlakatlar orasida ulkan qimmatli qog’ozlar va kreditlar oqimini ko’chirib, globallashuvda katta mustaqil o’ringa ega bo’ladi. TMKning iqtisodiy globallashuvda ishtirok etishi transmilliylashuv deb ataladi. BMT ekspertlarining fikricha transmilliy korporatsiyalar (TMK) ―jahon mamlakatlar iqtisodiyotining rivojlanishidagi asosiy dvigatellari‖ dan biri bo’lib hisoblanadi. Jahon iqtisodiyotida transmilliy korporatsiyalarning asosiy qismi AQSH, YI davlatlari va Yaponiyada joylashgandir. 
Rossiyalik iqtisodchilar, odatda, quyidagi ta‘riflarni beradilar: transmilliy korporatsiyalar - bu xorijiy aktivga ega bo’lgan milliy monopoliyalardir. Ularning ishlab chiqarish va savdo-sotiq faoliyatlari bir davlat chegarasidan chiqib ketadi. Jahon iqtisodiyotida kuchli ishlab chiqarish bazasiga ega bo‗lgan transmilliy korporatsiyalar ishlab chiqarishni, tovar bozorlarini samarali rejalashtirishni ta‘minlovchi ishlab chiqarish-savdo siyosatini yurgizadilar. Milliy iqtisodiyotda chet el kapitalining ahamiyati. Chet el investitsiyalari – kapital eksport qiluvchi mamlakatlarning importyor mamlakatlarning iqtisodiy sub‘ektlari hamda qo’shma korxonalarning real va moliyaviy aktivlariga kiritgan mablag’lardir. Chet eldan investitsiyalash kapital oqimining bir iqtisodiyotdan boshqasiga chiqib ketishini bildiradi, boyliklarni yanada foydaliroq shartlarda joylashtirish va investitsiyalar chet ellik kapital egasiga qaytishiga qadar nisbatan uzoq vaqt davomida mablag’lar oqimini ta‘minlash maqsadlarini nazarda tutadi.
Ularga oqib o’tish, qochish, ya‘ni mamlakatlararo ko’chib yurish xosdir. Chet el investitsiyalari ichki investitsiyalardan farqli ravishda mamlakat, valyuta, milliylashtirish, rekvizitsiya kabi qo‗shimcha tavakkalchilikka to’qnashish ehtimoliga ega bo’ladi