səhifə 3/3 tarix 11.11.2023 ölçüsü 4,53 Mb. #131670
Gnoseologiya 3-chizma Xissiy bilish (jonli mushohada); narsa-voqea, hodisalarning inson ongida bevosita aks etish jarayoni Xissiy bilish shakllari: sezgi idrok tasasvvur Aqliy (mantiqiy) bilish – narsa, hodisalar mohiyati, aloqa munosabat-lari ni bilish Aqliy (mantiqiy) bilish shakllari: tushuncha hukm (mushohada) xulosa Intuitiv bilish – g`ayrishuuriy bilish, to`satdan bilish. 4-chima 4-chima Bilish tarkibi Bilish subyekti (bilish harakatining sohibi, shaxs) Bilish obyekti (subyektning bilish faoliyati yo`naltirilgan narsa, hodisa, jarayon) Bilim (bilish natijasi) 5-chizma 5-chizma Bilish – insonning olamga faol munosabati. Oldindan ko`rish, bashorat qilish Olamni va o`z – o`zini anglash. Bilish natijasi bilim. Bilim 3 shaklda namoyon bo`ladi:
- faoliyat ko`nikmasi - axborot - bilim, ilmiy-nazariy bilim.
Gnoseologiyada xaqiqat muammosi
Haqiqat – bilishning bosh maqsadi
Haqiqat – olamdagi narsa va hodisalarning inson ongida to`g`ri aks etishi , bilimlarimizning obyektiv reallikka mos kelishi
7-chizma 7-chizma Bilish. Ilmiy bilish. Insonning olam haqidagi bilimlari 2 ko`rinishda namoyon bo`ladi: Oddiy, kundalik bilim; Ilmiy, nazariy bilim. Bilish – olam,undagi narsa va hodisalarni, ularning xossa, xususiyatlari va munosabatarini anglash. 8-chizma 8-chizma Ilmiy bilishning o`ziga xos xususiyatlari: Ilmiy bilish – obektga yo’naltirilgan, Ilmiy bilish obektga yo’naltirilgan uzluksiz kechadigan murakkab jarayon, inson ma’naviy faoliyatining oliy ko’rinishi. Ilmiy bilish insondan maxsus tayyorgarlikni talab qiladi va u inson ma’naviy faoliyatining eng murakkab ko`rinishi –ilmiy tadqiqot faoliyati hisoblanadi. Ilmiy bilish natijalari –ilmiy bilim deb yuritiladi va u fanlar mazmunini tashkil qiladi. Ilmiy bilish jarayoni murakkab tarkibiga ega: Ilmiy bilish subyekti; Ilmiy biish obyekti; Ilmiy bilish metodlari ; Ilmiy bilish shakllari. 9-chizma 9-chizma Ilmiy bilish darajalari. Empirik bilish – ilmiy bilishning quyi, narsa hodisalarni darajasi narsa hodisalarni tasvirlaydi. Empirik bilish metodlari: kuzatish, tajriba, tasvirlash o`lchash va Hokazo. Nazariy bilish – ilmiy biishning yuqori darajasi, narsalar mohiyatini tushuntiradi. Nazariy biish metodlari: tarixiylik va mantiqiylik, konkretlik va abstraktlik modellashtirish va hokazo. Ilmiy bilish shakillari. Dostları ilə paylaş: