11. SINIFLAR GÖRSEL SANATLAR DERSİ ÜNİTELENDİRİLMİŞ YILLIK DERS PLANI
AY
HAFTA
SAAT
KAZANIMLAR
ETKİNLİKLER
AÇIKLAMALAR
ATATÜRKÇÜLÜK
KONULARI / BELİRLİ GÜN VE HAFTALAR
DEĞERLENDİRME
ÖĞRENME ALANI 1: GÖRSEL SANAT KÜLTÜRÜ
ALT ÖĞRENME ALANI: AVRUPA RESİM SANATI NA GENEL BAKIŞ
EYLÜL
3
2
1. Ortaçağ Avrupa resim sanatının gelişimini özetler.
2. Rönesans resim sanatının gelişimini özetler.
3. Rönesans ressamlarını ve eserlerini tanır.
4. Barok resim sanatının gelişimini özetler.
5. Barok ressamları ve eserlerini tanır.
1.2.3.4.5. Ortaçağ resim sanatı dönemine ait Giotto’nun “Hz. İsa’nın Başında Ağlayanlar” freskosu, Gotik resim sanatına ait Jan Van Eyck’in “Arnolfinin Düğünü” adlı tablosu, Rönesans dönemine ait Rembrandt’ın “Dr. Nicholas Tulp’un Anatomi Dersi” adlı tablosu, Barok dönemine ait Diago Velasquez’in “Las Meninas” adlı eserlerinin tıpkı basımları sınıf tahtasına asılır. Önceden hazırlanmış üzerlerinde dönemlerin belirgin özellikleri yazan küçük kartlar öğrenci sayısı kadar çoğaltılır. Kartlar öğrencilere seçtirilir. Daha sonra öğrenciler sergilenen eserleri inceleyerek elindeki kartta yazılı örneklere hangisinin uyduğunu bularak kart ile dönem adlarını ve dönemin özelliklerini taşıyan tıpkı basımları eşleştirir. Eşleştirmeler sınıfta tartışılır.
Bütün öğrenme alanlarında açık uçlu sorular, derecelendirme ölçekleri, kontrol listeleri, öz değerlendirme, grup değerlendirme, gözlem formları, performans ve proje görevleri, öğrenci ürün dosyaları vb. kullanılarak değerlendirme yapılabilir.
ALT ÖĞRENME ALANI: ÇAĞDAŞ SANAT AKIMLARI I
4
2
1. Çağdaş sanat akımlarının ortaya çıkış nedenlerini analiz eder.
1.2.3. “Empresyonizm’den Pop-Art’a” (bk. Etkinlik örneği. s. 149)
! Bu alt öğrenme alanında aşağıdaki sanat akımları ele alınacaktır.
a) Empresyonizm
b) Ekspresyonizm
c) Kübizm
ç) Fovizm
d) Dadaizm
e) Fütürizm
f) Sürrealizm
g) Soyut sanat
h) Popart
! Kazanım nu. : 2
Çağdaş sanat akımlarının özelliklerinin açıklanması, verilen örnekler üzerinden yapılmalıdır.
Bu alt öğrenme alanı, 9. sınıf görsel sanat kültürü öğrenme alanındaki sanat eserlerini inceleme alt öğrenme alanı ile ilişkilendirilir.
Bütün öğrenme alanlarında açık uçlu sorular, derecelendirme ölçekleri, kontrol listeleri, öz değerlendirme, grup değerlendirme, gözlem formları, performans ve proje görevleri, öğrenci ürün dosyaları vb. kullanılarak değerlendirme yapılabilir.
E
K
İ
M
1
2
1
Kurban Bayramı (3-7 Ekim)
1.2.3. Öğrenciler, incelenecek çağdaş sanat akımı sayısı kadar gruplara ayrılır. Her gruba bir akım verilerek ansiklopedi, kitap, sanal müzeler, sanatçı siteleri vb. kaynaklardan araştırma yapmaları istenir. Araştırma sonucunda toplanan dokümanlarla her grup tanıtıcı afiş hazırlar ve akımlarla ilgili sunum yaparlar. Öğrenciler birbirlerine sorular sorarak akımların genel özelliklerini karşılaştırırlar. Öğretmen tarafından hazırlanan sanat akımlarıyla ilgili bulmaca öğrencilere çözdürülerek öğrenilenlerin pekiştirilmesi sağlanır (bk. Ek 7, 8, 9 Sanat Bulmacası, s. 281, 283, 285).
2
2
1. Çağdaş sanat akımlarının ortaya çıkış nedenlerini analiz eder.
2.3. Sınıfta farklı çağdaş sanat akımlarını temsil eden eserler sergilenir. Her bir esere bir numara verilir. Sınıf tahtasına akımların adları karışık sıra hâlinde yazılır. Önceden hazırlanmış üzerlerinde akımların belirgin özellikleri yazan küçük kartlar, öğrenci sayısı kadar çoğaltılır. Kartlar öğrencilere seçtirilir. Daha sonra öğrenciler sergilenen eserleri inceleyerek elindeki kartta yazılı özelliklere hangisinin uyduğunu bularak kart ile akımların adlarını ve akımın özelliklerini taşıyan tabloyu eşleştirir. Eşleştirmeler sınıfta tartışılır.
www.dersimiz.com
3
2
2.Çağdaş sanat akımlarının özellikleri ni örneklerle açıklar.
4
2
2.Çağdaş sanat akımlarının özellikleri ni örneklerle açıklar.
2.3. Öğrenciler, çağdaş sanat akımları ilgili birer soru-cevap hazırlar. Hazırlanan sorular, bir araya toplanır; kura çekilerek seçilen sorularla sınıfta bilgi yarışması düzenlenir.
HAFTA
SAAT
KAZANIMLAR
ETKİNLİKLER
AÇIKLAMALAR
ATATÜRKÇÜLÜK
KONULARI / BELİRLİ GÜN VE HAFTALAR
DEĞERLENDİRME
E
K
İ
M
5
2
3. Çağdaş sanat akımlarının temsilcile rini tanır.
2.3.Öğrenciler gruplara ayrılır. Çağdaş sanat akımları bu gruplara paylaştırılır. Grup bireyleri, akımın öncü sanatçıları rolünü üstlenerek dönemin özelliklerini, akımın çıkış nedenlerini ve eserlerini anlatan bir canlandırma hazırlar.
ÖĞRENME ALANI 2: GÖRSEL SANATLARDA BİÇİMLENDİRME
ALT ÖĞRENME ALANI: DESEN ÇALIŞMALARI III
K
A
S
I
M
1
2
1. Portreyi sanat eserleri ile örneklen dirir.
1.2.3. Öğretmen tarafından getirilen, Albrecht Dürer’in annesinin portresi, Leonardo Da Vinci’nin “Otoportre”, Avni Lifij’in “Otoportre”, Şükriye Dikmen’in “Desen, Portre” adlı eserleri portrenin genel özellikleri açısından incelenir. İnceleme sonrası öğrencilere aşağıdaki sorular yöneltilerek çıkarılan sonuçlar sınıf tahtasına yazılır. (bk. Resim 124,125,126,127, s. 265)
a) Gözler başın neresinde yer alıyor?
b) İki göz arası uzaklık ne kadardır?
c) Ağız uzunluğu ne kadardır?
ç) Kulak ve burun uzunlukları eşit mi? vb.
Bu alt öğrenme alanı, 9. sınıf görsel sanat kültürü öğrenme alanındaki sanat eserlerini inceleme alt öğrenme alanı ile ilişkilendirilir.
Bu alt öğrenme alanı, 9 ve 10. sınıf desen çalışmaları alt öğrenme alanları ile ilişkilendirilir.
2
2
2. Yüz üzerindeki karakteristik özellik leri ayırt eder.
2.3.4.5. Öğrencilerden, (çocuk, genç, yetişkin, yaşlı) karakteristik yüz hatlarına sahip portrelerin fotoğraflarını getirmeleri istenir. Getirilen örneklerde karakteristik çizgiler ve yüz üzerindeki organların birbirine oranı incelenerek örneklerden karakalem tekniği ile portre çalışması yapılır.
3
2
3. Portredeki genel ölçüleri açıklar.
2.3.4.5. Öğrencilerden, (çocuk, genç, yetişkin, yaşlı) karakteristik yüz hatlarına sahip portrelerin fotoğraflarını getirmeleri istenir. Getirilen örneklerde karakteristik çizgiler ve yüz üzerindeki organların birbirine oranı incelenerek örneklerden karakalem tekniği ile portre çalışması yapılır.
Bütün öğrenme alanlarında açık uçlu sorular, derecelendirme ölçekleri, kontrol listeleri, öz değerlendirme, grup değerlendirme, gözlem formları, performans ve proje görevleri, öğrenci ürün dosyaları vb. kullanılarak değerlendirme yapılabilir.
4
2
4.Portre çizimlerinde ölçü ve oranı kul lanır.
5. Modelden portre çalışması yapar.
1.2.3.4.5. Öğrenciler, resim sanatçılarının otoportrelerinden oluşan bir koleksiyon hazırlarlar. Kendi otoportrelerini çizmek için, uygun ışık ve uzaklığı oluşturacak şekilde aynayı karşılarına koyarlar ya da kendi fotoğraflarından yararlanırlar. Göz, burun, ağız, kulak vb. organların birbirlerine göre durumlarını inceleyerek yüzünün karakteristik özelliklerini karakalem tekniğini uygulayarak yansıtan oto portrelerini çizerler.
ALT ÖĞRENME ALANI: GRAFİK SANATLAR
A
R
A
L
I
K
1
2
1. Grafik sanatlarını tanır.
1.2. Öğrencilerden grafik sanatların çeşitleri, sanatçıları ve eserleri hakkında araştırma yapmaları istenir. Araştırma sonucu elde edilen bilgiler ve eserlerin tıpkıbasımları, sınıf /okul panosunda sergilenir.
2
2
1. Grafik sanatlarını tanır.
AY
HAFTA
SAAT
KAZANIMLAR
ETKİNLİKLER
AÇIKLAMALAR
ATATÜRKÇÜLÜK
KONULARI / BELİRLİ GÜN VE HAFTALAR
DEĞERLENDİRME
A
R
A
L
I
K
3
2
2.Grafik sanatçılarını ve eserlerini ta nır.
2.3.7. İhap Hulusi, Mengü Ertel, Yurdaer Altıntaş, Bülent Erkmen, Toulouse Lautrec gibi tanınmış grafik sanatçılarından afiş örnekleri getirilerek görsel sunum araçları ile incelenir (bk. Resim 107, 108, 109, s. 260). Öğrenciler izledikleri afiş örneklerini karşılaştırarak afişin özellikleri hakkında çıkarımlarda bulunurlar. Öğrencilerden izledikleri/okudukları bir tiyatro oyunu için özgün afiş tasarlamalarını guvaş ya da kolaj tekniği kullanarak renklendirmeleri istenir.
Bu alt öğrenme alanı, 9. sınıf görsel sanat kültürü öğrenme alanındaki sanat eserlerini inceleme alt öğrenme alanı ile ilişkilendirilir.
Bütün öğrenme alanlarında açık uçlu sorular, derecelendirme ölçekleri, kontrol listeleri, öz değerlendirme, grup değerlendirme, gözlem formları, performans ve proje görevleri, öğrenci ürün dosyaları vb. kullanılarak değerlendirme yapılabilir.
4
2
3.Grafik tasarımların günlük yaşam da ki etkilerini değerlendirir.
5
2
4. Objeleri sadeleştirerek grafiksel çi zimler yapar.
4. Öğrencilerden, seçtikleri bir objeyi (pense, makas, kozalak vd.) sınıfa getirmeleri istenir. Getirilen obje karakalem tekniği ile etüt edilir. Etüt sonucunda ortaya çıkan çizim sadeleştirilerek, mürekkep ile açık-koyular belirgin olacak şekilde boyanır (bk. Resim 102, 103, 104, s. 259).
O
C
A
K
1
2
4. Objeleri sadeleştirerek grafiksel çi zimler yapar.
2
2
5. Yazının grafiksel etkilerini çalışmala rında kullanır.
6.7. Öğrencilerden çeşitli kurum ve kuruluşlara ait simge (amblem) ve özgün yazı (logotype) örneklerini basın yayın organlarından bulup keserek bir koleksiyon oluşturmaları, ayrıca kâğıt ambalaj ve kâğıt çanta örneklerini sınıfa getirmeleri istenir. Getirilen örnekler incelenerek, değerlendirilir. Daha sonra, öğrencilerden, kendi ad ve soyadları ile logotype ya da ad ve soyadlarının baş harfleri ile amblem tasarlamaları istenir. Ardından öğrenciler iki gruba ayrılır.
1. Grup: Oluşturdukları amblem ya da logoyu kullanarak antetli kâğıt, zarf, kartvizit, etiket tasarımları yapar.
2. Grup: Oluşturdukları amblem ya da logoyu ambalaj kâğıdı ya da kâğıt çanta üzerinde uygular. (bk. Resim 105, 106, s. 259)
3
2
6. Tanıtım amaçlı grafik tasarımları sınıflandırır.
YARIYIL TATİLİ
Ş
U
B
A
T
2
2
7. Tanıtım amaçlı grafik tasarımlar ya par.
7. “Benim Türkiye’m” (bk. Etkinlik örneği, s. 156)
3
2
7. Tanıtım amaçlı grafik tasarımlar ya par.
4
2
8. Estetik kaygı duyarak imzasını oluş turur.
8. Atatürk, dünya devlet başkanları ve tanınmış kişilerin imza örnekleri araştırılır. Getirilen imzalar sınıfta incelenir. Grup tartışması ile bir imzada olması gereken ölçütler (kriter) belirlenerek her öğrencinin kendi imzasını bu doğrultuda oluşturması istenir.
9. Atatürk temasını grafik çalışmalarında kullanılır.
· Bk. s. 145 “Grafik Tasarımlarda Atatürk” etkinliği
M
A
R
T
1
2
9. Atatürk temasını grafik çalışmaların da kullanılır.
9. “Grafik tasarımlarda Atatürk”, “Atatürk” konulu bir kitap kapağı ya da tanıtım kitapçığı (broşür) tasarımı yapılır.
2
2
9. Atatürk temasını grafik çalışmaların da kullanılır.
HAFTA
SAAT
KAZANIMLAR
ETKİNLİKLER
AÇIKLAMALAR
ATATÜRKÇÜLÜK
KONULARI / BELİRLİ GÜN VE HAFTALAR
DEĞERLENDİRME
ALT ÖĞRENME ALANI: ÖZGÜN BASKI RESİM ÇALIŞMALARI
M
A
R
T
3
2
1. Özgün baskı resim tekniklerini tanır.
1.2.3. Günümüz özgün baskı resim sanatçılarından Mustafa Aslıer’in “Sıla Halısı” adlı ağaç baskı, Süleyman Saim Tekcan’ın “Kompozisyon” adlı ipek baskı (serigrafi), Nevzat Akoral’ın “Çoban” adlı linol baskı, Mürşide İçmeli’nin kazıma (gravür) eserleri sınıfa
getirilerek özgün baskı tekniklerinin özellikleri bu eserler üzerinde incelenir. İnceleme sonrası baskı teknikleri arasında karşılaştırma yapılarak fark ve benzerlikler belirlenir (bk. Resim 110, 111, 112,113, s. 261, 262).
! Baskı teknikleri; çevre, okul, atölye, öğrenci şartları göz önüne alınarak ders öğretmeni tarafından seçilir.
! Kazanım nu. : 1
Çukur baskı, yüksek baskı ve düz baskı arasındaki fark vurgulanır.
Özgün baskı resim teknikleri aşağıdaki gibi verilmelidir:
Tekdizim (monotipi)
Yüksek baskılar:
a)Kalıp (şablon) baskı
b)Linol baskı
c)Ağaç baskı
Düz baskı:
a)Taş baskı (Litografi)
b)İpek baskı (Serigrafi)
Çukur baskı:
a)Metal baskı
4
2
2. Özgün baskı resim tekniklerini uygu layan sanatçıları ve eserlerini tanır.
N
İ
SA
N
1
2
2. Özgün baskı resim tekniklerini uygu layan sanatçıları ve eserlerini tanır.
1.4.5..
Tekdizim (monotipi) baskı çalışması yapar. Cam üzerine merdane (ya da fırça, bez, sünger vb.) ile sürülen matbaa mürekkebinin (ayakkabı boyası da olabilir) oluşturduğu yüzeye sivri uçlarla istenilen desen çizilir. Nemlendirilmiş bir kâğıt boyalı yüzeye yayılarak bastırılır ve uygun bir araçla (ıstaka, kaşık, tarak sırtı vb.) sıvazlanır.
Bütün öğrenme alanlarında açık uçlu sorular, derecelendirme ölçekleri, kontrol listeleri, öz değerlendirme, grup değerlendirme, gözlem formları, performans ve proje görevleri, öğrenci ürün dosyaları vb. kullanılarak değerlendirme yapılabilir.
2
2
3. Özgün baskı resim teknikleri ile ya pılan çalışmaları, diğer resim teknikle rinden ayırt eder.
Kalıp (şablon) baskı çalışması yapar Çeşitli boylarda ve biçimlerde karton ya da asetattan kesilmiş şablonlar (ağaç, hayvan figürleri vb.) hazırlanır. Hazırlanan şablonlardan, ayakkabı boyası ve sünger kullanılarak resim kâğıdı üzerine baskı yapılır. Aynı kâğıt üzerinde, şablon kaydırılarak başka renklerle baskı tekrarlanarak bir kompozisyon oluşturulur.
3
2
4. Özgün baskı resim çalışmalarında sa natsal düzenleme ilkelerini uygular.
5. Seçilen baskı tekniklerini uygular.
Linol baskı çalışması yapar. Linol üzerine yapılacak konu ana hatlarıyla çizilir. Konunun özel linol baskı bıçakları ile oyma işlemi yapılır. Oyma işlemi bittikten sonra linol üzerine matbaa mürekkebi (ayakkabı boyası olabilir) sürülür. Üzerine resim kâğıdı kapatılarak bir merdane ya da tahta kaşık yardımıyla boyanın kâğıda geçmesi sağlanır. Gruplar diğer uygulanan baskı tekniklerini de gözlemleyerek bilgi edinir. Öğrenciler yaptıkları çalışmalarla özgün baskı resim sergisi hazırlarlar.
ALT ÖĞRENME ALANI: RENKLİ RESİM UYGULAMALARI III
4
2
1. Yağlı boya ve akrilik boya resim tekniğinin özelliklerini sanat eserlerin den örneklerle açıklar.
1.2. İki gruba ayrılan öğrenciler, yağlı boya ve akrilik boya resim tekniğinin özelliklerini, kullanılan araç-gereçleri bu tekniklerin kullanıldığı sanat eserlerini araştırarak ulaştıkları bilgi ve dokümanlarla bir pano hazırlar ya da sunum yaparlar. Daha sonra hızlı tur tekniği ile teknikler hakkındaki bilgiler pekiştirilir.
! Kazanım nu. : 3
Okulun fiziki donanımına göre yağlı boya ve akrilik boya tekniklerinden biri seçilerek uygulama yapılır.
5
2
2. Yağlı boya ve akrilik boya resim tekniğinde kullanılan araç-gereçleri ta nır.
1.2.3.4. Türk resim sanatında yağlı boya tekniğini kullanan ressamlardan Fahrelnisa Zeid “Soyut Kompozisyon”nu ile akrilik boya tekniğini kullanan ressamlardan Jale Yılmabaşar “İkiz İdoller” adlı eserlerinin tıpkıbasımları üzerinde yağlı boya ve akrilik boya teknik özellikleri anlatılır (bk. Resim 114, 115, s. 262). Öğrenciler her iki eseri inceledikten sonra teknik özellikler açısından karşılaştırma yaparak benzerlikler ve farklılıkları saptarlar. Ardından seçilecek bir tıpkıbasım eserden yağlı boya ya da akrilik boya tekniğini uygulayarak kopya çalışması yapılır.
3.4. Okulda uygun bir yüzeye yapılacak “Kültürel Değerlerimiz” konulu duvar resmi için sınıftaki öğrenciler arasında tasarım yarışması düzenlenir. Öğrenciler gruplara ayrılırlar (Gruplar kendilerine bir ad verirler.). Her grup, yapılacak uygulama için taslak çalışmalar hazırlar. Yapılan çalışmalar görsel sanat öğretmenlerinden ve başka sınıflardaki öğrencilerden oluşturulan bir jüriye sunulur. Jüri saptanan değerlendirme kıstaslarına göre puan vererek seçimini yapar. Seçilen kompozisyon sınıftaki tüm öğrencilerin ortak çalışmasıyla yağlı boya ya da akrilik boya tekniklerinden biri ile yüzeye uygulanır.
Bu alt öğrenme alanı, 9. sınıf görsel sanat kültürü öğrenme alanındaki sanat eserlerini inceleme alt öğrenme alanı ile ilişkilendirilir.
Bu alt öğrenme alanı 9. ve 10. sınıf renkli resim uygulamaları alt öğrenme alanı ile ilişkilendirilir.
Bütün öğrenme alanlarında açık uçlu sorular, derecelendirme ölçekleri, kontrol listeleri, öz değerlendirme, grup değerlendirme, gözlem formları, performans ve proje görevleri, öğrenci ürün dosyaları vb. kullanılarak değerlendirme yapılabilir.
2
2
4. Yağlı boya / akrilik boya resim çalışmalarında sanatsal düzenleme ilke lerini kullanır.
3
2
4. Yağlı boya / akrilik boya resim çalış malarında sanatsal düzenleme ilkele rini kullanır.
ÖĞRENME ALANI 3: TARİHÎ ÇEVRE VE MÜZE BİLİNCİ
ALT ÖĞRENME ALANI: TARİHÎ ÇEVRE VE MÜZELERDE İNCELEME VE UYGULAMA III
4
2
1. Atatürk müzelerini tanır.
2. Tarihî çevre, müze ve sanat galer ileri aracılığı ile farklı kültürleri tanır.
1. “Atatürk Müzeleri” Atatürk müzelerinin isimleri öğrencilere ayrı ayrı dağıtılarak araştırma yapmaları istenir. Araştırma sonucu elde edilen dokümanlarla hazırlanan sunum dosyaları sınıf kitaplığında öğrencilerin yararlanmasına sunulur (bk. Ek 3, Müzelerin İnternet adresleri, s. 273).
! Kazanım nu. : 1
Atatürk müzesi bulunmayan yerleşim
merkezlerinde görsel materyallerle Atatürk
müzeleri tanıtılmalıdır.
Bu alt öğrenme alanı renkli resim
uygulamaları III ile ilişkilendirilir.
Bu alt öğrenme alanı grafik sanatlar alt
öğrenme alanı ile ilişkilendirilir.
1. Atatürk müzelerini
tanır.
· Bk. s. 148 “Atatürk Müzeleri”
etkinliği
Bütün öğrenme alanlarında açık uçlu sorular, derecelendirme ölçekleri, kontrol listeleri, öz değerlendirme, grup değerlendirme, gözlem formları, performans ve proje görevleri, öğrenci ürün dosyaları vb. kullanılarak değerlendirme yapılabilir.
H
A
Z
İ
R
A
N
1
2
3. Müzenin eğitimdeki rolü ve önemini
yorumlar.
4. Tarihî çevre, müze ve sanat galer ileri ile ilgili kitap, broşür ve haber oku mayı alışkanlık hâline getirir.
3. “Okulumuzu sanat galerisine dönüştürelim.” konulu bir kampanya başlatılır. Öğrenciler çeşitli kaynaklardan buldukları Türk ressamlarının eserlerinin tıpkıbasımlarını çerçeveli bir şekilde okulun uygun yerlerine asarak kalıcı sanat galerileri oluştururlar.
2
2
5. Tarihî çevrelerdeki, müzelerdeki ve sanat galerilerindeki eserleri, özgün ça lışmalarında örnek alır.
2.5. Arkeoloji müzesi gezisi sonrası öğrenciler gruplara ayrılarak farklı dönemlere ait eserlerin büyük boy kâğıtlar üzerine resimlerini yaparlar. Öğrenci grupları dönemlerin özelliklerini yansıtan birer drama hazırlarlar.