GöNÜlden esiNTİler: Bİr hiKÂye biR Çok yorum: (3) (bakara “İnek” HİKÂyesi) necdet ardiç

BAKARA (2)/31

ve ‘alleme ademe’l esmae külleha

sümme ‘aredahüm ‘ale’l melaiketi

Ve (Allah) bütun esma/isimleri Adem'e allem/bildirdi.

sonra onları melaike/meleklere arz etti, sundu (Bakara 2/31)

Böylece melekler, beyanı, ikraren

kalu sübhaneke inneke ente’l ‘aliymü’l hakiymü

(Melekler) kale/dediler ki; Seni sübhan/tesbih ederiz,

kesin sen, ente/sensin ‘aliymü’l hakim/alim, hakim olan (Bakara 2/32)

gerekli esma-i ilahi ile aynen tasdik etmişlerdir

Yani Melekler ağzından (sübhaniyet)i ikraren,

mülk alemi ancak Allah’ın talim ettiği ve haliyle o talimi kaldıracak

takat nispetinde ilimden hissementtir.
Neticede ilim yönünden bilinemiyecek olan şeylerin alimi olduğunu

tasdik ve beyan ediliyor

Hissement olunanın ziyadesi için (el hamd lillahi) ikrarı yapılır

Yani mülk edinmek değil, aksine ait olduğu yere teslim etmek gerekir.

Böylece “şükür edin ki ziyadeleşsin” buyruyor.

Hz. Kur’anı Kerim’de

ve iz teezzene rabbüküm lein şekertüm leeziydenne­küm

Ve hatırlayınız ki, Rab'biniz size teezzene (izin etmiş, bildirmişti) ki,

Eğer şeker/şükrederseniz elbette size eziyde/arttırırım, (İbrahim 14/7)
***
Ademe allem/talim etttiği esma/isimler ile nebe/haber vermesini buyurması.

Hz. Kur’anı Kerim’de

kale ya ademü enbihüm biesmaihim

felemma enbeehüm biesmaihim

kale elem ekul leküm inniy a’lemü gaybe’s semavati ve’l ardı

ve a’lemü ma tübdune ve ma küntüm tektümune

kale/Buyurdu ki: Ey Adem! O şeyleri esma/adları ile (bu meleklere) nebe/haber ver.

(Adem de) bunlara onların esma/ismini nebe/haber verince

kale/dedi ki, "Ben size kul/dememiş miydim?

şüphesiz ben semavati ve’l ardı/göklerin ve yerin gayblerini a’lem/bilirim,

Ve sizlerin ibda/açıkça yaptığınız

ve ketm/gizlediğiniz şeyleri de a’lem/bilirim. (Bakara 2/33)

Böylece nübüvvetten hissement kılınmış olduğu beyan etmiştir.

***

İBLİS’in secde etmemesinde,

ve lekad halaknaküm sümme savvernaküm

ve andolsun ki, sizi halak/halkettik sonra size savver/şekil verdik (Araf 7/11)

sümme kulna li’l melaiketiscudu liademe fesecedu

Sonra da Adem'e secde ediniz diye melaike/meleklere kul/buyurduk

bu halde secde ettiler. (Araf 7/11)
illa ibliyse lem yekun mine’s sacidiyne

Ancak iblis, o sacid/secde edenlerden kun/olmadı (Araf 7/11)

kale ya ibliysü ma mene’ake en tescüde lima halaktü biyedeyye

kale/buyurdu ki, Ey İblis!. İki yed/elimle halak/halkettiğime

secde etmekten seni menea (men eden, alıkoyan) şey ne? (Sad 38/75)

buyruyor.

İBLİS eba/dayatıyor, diretiyor.

ve iz kulna li’l melaiketiscüdu li ademe fesecedu

ve vakta ki biz melaike/meleklere kul/demiştik ki

Adem'e secde ediniz. Onlar da hemen secde edivermişlerdi (Bakara 2/34)

illa ibliyse eba vestekbere ve kane mine’l kafiriyne

illa/ancak ibliys/iblis

1. eba (dayattı/yanaşmadı, küçümsedi/reddetti)

2. ve estekber/kibirlendi

3. ve kafiriyn/kafirlerden kane (idi/oldu) (Bakara 2/34)
Eba. Sabır yerine inatı tercih ediyor.

Demek ki bir kimse Allah yolunda ise, yaptığı gayrette sabır

ama kendine bir şey çıkarmaya çalışıyorsa yaptığı çalışmada inat var,

İnat Allah’ın makbulü değil.

Eba, direnen, kendine varlık izafe edip üstün gören,

kebir kelimesini kibir haline dönüştüren,

bu yüzden de kafir olan bir İblis. Bunların ikisi hitap.

Birisi kabule dönüyor öbürü kabul etmeyip, kendi inadında Adem’le

ve la tecidü ekserehüm şakiriyne

ve onların ekserisini şakir/şükür ediciler ecid/bulmayacaksın (Sad 38/75)

savaşına girip onun yerine

Ben yaptığım bu savaşta bak ne çalışmalar yapacağım, karşılığında

kale enzırniy ila yevmi yüb’asune

kale/dedi ki: yevmi yüb’asun/tekrar dirilecekleri güne değin

Bana enzır/mühlet ver (Araf 7/14)
Böylece kendisini halkediliş bakımından daha hayırlı görüp

halifelik üzerinde hakk iddia etmeye çalışır.

Halbuki Allah yapılan şeylerin çokluğundan ziyade,

kelimeyi tevhid ve kelimeyi risalet üzere teslim olarak,

iman tenezzül neticesinde irfan olunma zevkini ortaya çıkarır.

İkramı rahmet üzeredir.

“Sabahtan akşama kadar ibadet ettim, tesbihat ve zikirlerde bulundum” diyerek

istenilen şeylere karşılığı cennet adı altında vaadullah üzre şüphesiz ki bulunur.

Ama muradolan hüve/kendisidir. Radiyeten ve mardiyeten yol almadır.
***
Heran kaybolma halinin apaçık olan vehmi benliğin,

varlığını ispat etmek mümkün değildir.

İspat (illa Allah) tır. “la ilah illa Allah” kelimeyi tevhid’de

(la ilah) nehy etmeye karşı (illa Allah) sözü ispattır..

Birşeyi yok kılmak ile ispat edilen (görünürlük) kazanır, ki o zat Allah’tır.

“Allah yok ben varım” diyerek, Allah’a izafeten kendi benliğine vucüd vermek,

Ancak hakikatı örtmek, yani kafir olmaktır.
***
İBLİS Allah’ı kabul ediyor. Ondan izin alıyor.

kale ena hayrün minhü halak­teniy min narin

ve halaktehü min tıynin

kale/Dedi ki: ena/Ben minhü/ondan hayırlıyım,

beni nar/ateşten halak/halkettin, onu ise tıyn/çamurdan halak/halkettin (Araf 7/12)

diyerek onun tarafından mahluk olduğunu ikrar ediyor.

Yani Mahluk olarak Allahı (hallak) halkeden olarak kabul ediyor,

Ancak halkedilişine bakarak “Ademden hayırlıyım” diyor

Çünkü

halak­teniy min narin ve halaktehü min tıynin

“beni nar/ateşten halak/halkettin

onu ise tıyn/çamurdan halak/halkettin” (Araf 7/12) diyor.

Böylece hüküm noktasında kendisni Allah gibi

Ehil, yeterli ve selahiyetli görme gayretinde bulunarak

Ve bunda da inat ederek, şirke düşüyor. “Allah var ben de varım” diyor.

***

Buraya kadar geçeni özetleyecek olursak,

ŞERİAT-I MUHAMMEDİ’nin Şeriatının teşkil edildiği (ADEMİYET) te

1. Rabbüke/senin rabbin ifadesiyle (MELEKLER – İBLİS’e) olan konuşma…

Bu konuşmada Adem konuşmuyor.
2. Turab/tıyn (Anasır-ı Erbaa) (toprak – su – ateş –hava) hususiyetince

halkedilende (Halifeyi hakk sırrı üzre) Arzda HALİFE Adem ca’l/kılınması

- Beniy Adem Keremdir (keramet sahibidir, mükerremdir)

- İnsan da alemlere efdal, fazl sahibidir.
3. Görünmenin (ESMA) ve (KELİMELER) olarak tespiti….
4. Meleklerin ağzından (FESAD) ve (DEM) hususları meydana çıkmıştır.
5. Meleklerde (SUBBUH) ve (KUDDÜS) isimlerinin tatbikatında olduğu,
6. Meleklerin ağzından

la ‘ılme lena illa ma ‘allemtena

senin bize ‘allem/bildirdiklerinden başka bizim ilm/bilgimiz yoktur

(ilmimiz ancak senin bize talim ettirdiklerindir) (Bakara 2/32)
7. İBLİS’in secde etmemesi,

illa ibliyse lem yekun mine’s sacidiyne

Ancak iblis, o sacid/secde edenlerden kun/olmadı (Araf 7/11)