| (Doğdular, yaşadılar, öldürdüler, öldüler.) Bu cümle terkibi padişaha getirilince “şimdi olmuş,” dediği, Hakk’ı ve halkı birlikte görmesi idi. Çünkü tam kemâlât budur. Sadece Hakk’ı görmek Halkıyyeti inkâr, sadece halkı görmek Hakkıyyeti inkâr, demek olur. Eğer Halk olmasaydı Zât-ı Mutlak A’mâ’iyyet’te kalır, hiçbir zuhûr arzusu olmaz idi. Ancak Hakk’ın dileği mutlak bir halkın olması ve onunla bilinmesi idi. Ve bu yüzden kendine eş (zevc) olarak bu âlemleri kendi hakîkatleri üzere halk etti ve Zât-ı için de Âdem’i “Ahsen-i takvim” en güzel kıvamda-biçimde halketti. “Ahsen-i takvim” ise kendisinde Zât-ı Hakk, zât-ı halîfe, zât-ı rûh, zât-ı nefs, ve zât-ı vücûd olan kimsedir. Yani, kendisinde bir ilâhî zâtın mahalli, bir de kendine ait ilâhî hakîkatinin mahalli, bir ilâhî nefs ve bunun karşılığı nefs-i beşerî ve vücûd-u mutlakın karşılığı beşer sûretli vücûd varlığıdır.
A’yan-ı sâbitedeki kazâyı mutlak, Hakk’a ait program. Kazâyı muallâk ise kendine ait programdır. Aslında her ikisi de kulda kul hükmü ile yaşanmaktadır.
İşte padişahın şimdi olmuş dediği hem halkı hem de gerçekleriyle ile Hakk’ı idrâk ederek “doğdular öldüler,” kelimelerinin hakîkatlerinin Hakka ait çünkü doğum ve ölüm Hakk’a aittir. Bu ikisi arasında olan süreç halka aittir. Yani “yaşadılar öldürdüler” halka bireye aittir. Eğer nefsi mânâda “yaşadılar öldürdüler” ise o zaman suç unsuru olduğundan cezaları gerekir. Eğer yukarıda genelde cevaplarda belirtil-diği gibi manevî yönde yaşadılar, düşleri öldürdüler ise bunun da cezası olmaz mükâfat olur, o da kendini bilmek bulmak olur.
“Ete kemiğe büründüm, yunus olarak göründüm” ölüm gibi özetleyip yukarıda birçok yönleri ile bahsedilen geçmiş dervişlerin hayat hikâyelerini uzun uzun yazmadan bunları üç def’a kısaltın demesi bu hakîkatleri daha kısa ve öz anlatarak.
Dostları ilə paylaş: |
