| (1) Yukarıdaki cevap gerçekten hiçbir şey ayırmaksızın bütün “ef’âl âlemi içinde” her yönden geçerlimi’dir?
Geçerli olması gerekir. Bütün hayvan, nebat, madeniyat zaten Hakk’ın emrinde olduğundan dolayısıyla Merkez’den gerçekleşmektedir. Diğer insanların nefs-i emaresi ile gerçekleşenler birey, birey değerlendirildiğinde bireyin kendisi için merkezden değildir. Ancak bireylerin dışından bakıldığı zaman yine olaylar ve kişiler merkeze sürüklenmektedir. Bunu en güzel ifade eden söz “bilen ayn bilinen gayr’”dır. Bunun dışında kâmil nefs-i sâfiye olan zat zâten Hakk ile beraber olduğundan oradan gelen müdahale zâten Merkez’den olur. Nefs-i sâfiye olan zat için illâ merkezden olacak diye bir kaide var mıdır? diye kendime sorduğumda, illâ diyemiyorum. Çünkü özellikle saf temiz bir arifin ferdiyet özelliği kendisinde tahakkuk ettiği için her fiili mutlak merkezden gelecektir diyemiyorum. Ancak merkezden gelmese merkezle uyumlu ve en nihayetinde bütün fiillerin merkezde sönümlenmesi gerekmektedir.
Dostları ilə paylaş: |
